پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ تجربه و تاریخ نشان داده است همواره وقتی کلامی یا سبک و روش خاصی در یک موضوع مطرح شود، در طول مدت به گویش‌های مختلف تغییر کرده و یا برداشت‌های متفاوت از آن شده است، به‌گونه‌ای که گاه اتفاق می‌افتد که اصل و ماهیت آن کلام، و آن دین و مسلک، و احکام آن به‌کلی تغییر کرده و جز نامی بیش از آن باقی نمانده است. اما یک نکته همیشه باقی است و آن کلمه حق است، که هیچ‌گاه خاموش نمی‌شود و گرچه در میان سخنان باطل مخفی بماند، ولی می‌توان با سختی و کنکاش آن را به‌دست آورد.
گرچه خداوند قرآن را از تحریف‌ها و خطرات مربوط به آن مصون داشته و قول محفوظ بودن آن را به مردم تا پایان دنیا داده است، لیکن دین اسلام از اصل این قاعده مستثنی نبوده و در برداشت‌های متفاوت از دین، چندان فرقی نسبت به سایر ادیان نداشته و فرقه‌های متفاوتی از آن منشعب شده‌اند، تاآن‌جا که بنابر روایتی از اهل‌سنّت که ترمذی آن را با سند خود از ابوهریره نقل کرده آمده است: «قوم یهود به هفتاد و یک فرقه و قوم نصارا به هفتاد و دو فرقه، منشعب گردیدند و امت من نیز به هفتاد و سه فرقه منشعب خواهند گردید.»[1] و با اضافات[2] تعداد فرق منشعب شده از دین اسلام در عین ناباوری به 73 فرقه مختلف منشعب شده است.
اما بدیهی و منطقی این است که راه صحیح و طریق الی الله، همواره یکی بوده و بقیه انشعابات به بیراهه می‌روند، ولی همان‌طور که پیشتر نیز بیان شد، اسلام راستین و صراط مستقیم بالاخره وجود دارد و خداوند نیز در آیه‌ای از قرآن مجید به مصون بودن و حفاظت از آن اشاره داشته است. که امیدواریم جامعه اسلامی با تلاش و مجاهدت بتواند پیرو اسلام راستین باشد و به فلاح و رستگاری برسد.
حال، نکته این‌جاست که با وجود فرق مختلفی که از دین اسلام منشعب شده است، اما همه آن‌ها اشتراکات زیادی را نیز دارند، که جای شکر آن باقی است؛ به عنوان مثال: پیامبر واحد، دین واحد (اسلام)، قرآن واحد، قبله واحد، نماز و روزه واحد، قبله واحد، حج واحد و ... بنابراین شایسته است با توجه به معیاری که در کلام خداوند در قرآن مجید نسبت به همبستگی و وحدت به آن توصیه شده است: «وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا.[آل عمران/103] و همگی به ریسمان خدا (به دین و کتاب و آورندگان وحی) چنگ زنید و پراکنده نشوید»، جامعه اسلامی با تکیه بر مشترکات، در میان خود به چنان اتحادی برسند، که مانع نفوذ و چشم‌داشت دیگران شوند.

پی‌نوشت:

[1]. الجامع الصحیح سنن ترمزی، إحیاء التراث العربی بیروت ، ج5، ص25، حدیث 2640.
[2]. همان، ح 2641.