پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از دیگر شبهاتی که اهل‌سنت به شیعه وارد می‌کنند این شبهه می‌باشد که آیا صحیح است که شیعه، یاران پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) را دشنام و ناسزا می‌گوید؟

پاسخ:

دشنام و ناسزاگویی که در لغت عرب به آن « سبّ » می‌گویند، یکی از محرمات الهی است که پیامبر گرامی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به شدّت از آن نهی کرده است. محدثان اسلامی از هر دو گروه از پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل می‌کنند که آن حضرت فرمود: « سباب المسلم فسوق ».[1] « دشنام دادن به مسلمان و ناسزاگویی به وی، فسق و گناه است ».

همچنین امام صادق ( علیه السّلام ) می‌فرماید: « سباب المؤمن کالمشرف علی الهلکة ».[2] « دشنام به مؤمن انسان را در آستانه هلاکت قرار می‌دهد ».

به امیر المؤمنین  ( علیه السّلام ) گزارش دادند که برخی از یاران وی شامیان را ناسزا می‌گویند، آنان را فرا خواند و چنین فرمود: « إنّی أکره لکم أن تکونوا سبّابین ولکنّکم لو وصفتم أعمالهم و ذکرتم حالهم، کان أصوب فی القول و أبلغ فی العذر ».[3]

« دوست ندارم دشنام دهنده باشید، اما اگر کردار آنان را بازگو کنید و روش آنان را تشریح کنید، به حقیقت نزدیکتر و عذری رساتر برای شما خواهد بود ».

بنابراین سب مطلقا در اسلام حرام است و لذا هیچ فرد عاقل و دانایی به دشنام پناه نمی‌برد و از دشنام و ناسزاگویی بهره نمی‌گیرد؛ و این که در بسیاری از گفتارها و نوشته‌ها آمده است که شیعه « یسبّ الصحابة »، نتیجۀ غفلت از معنای حقیقی سبّ و دشنام است.

ابن منظور می‌نویسد: لعنت به معنی بیزاری و طرد است. عرب می‌گوید: « لعنه » به معنی « طرده » است و در قرآن کریم آمده است: « بل لعنهم الله بکفرهم ».[ بقره / 88 ] « خدا آنان را به خاطر کفرشان از رحمت خویش دور ساخت ».

به خاطر این تفاوت جوهری که بین لعن و سبّ است قرآن گروه‌هایی را لعن می‌کند، ولی سبّ نمی‌نماید. اینک به برخی از گروه‌ها که در قرآن مورد لعن قرار گرفته‌اند، اشاره می‌کنیم:

الف: کافران: احزاب / 64.

ب: شیطان: نساء / 118.

ج: یهود: مائده / 68.

د: منکران حق: بقره / 159.

البته این گروه‌ها که مورد لعن خدا قرار گرفته‌اند، اعم از کافر و مسلمانند. علاوه بر این که در قرآن، ظالمان و مفسدان مورد لعن قرار گرفته‌اند که بر همگان واضح است.

علاوه بر این پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) طوایفی را  به صورت کلی لعن کرده است، مانند: دزد، جوانی که خود را به شکل زن درآورد و کسی که حیوانی را به غیر نام خدا ذبح کند، و کسی که والدین خود را دشنام دهد و یا رشوه بگیرد و . . .[4] گاهی هم آن حضرت افراد مشخص و معینی را لعن نموده است که برای نمونه به یک مورد آن اشاره می‌کنیم:

احمد در مسند خود می‌نویسد:

« أمرنی ربّی أن ألعن قریشا مرّتین و أمرنی ربّی أن أصلّی علیهم فصلّیت علیهم مرّتین ».[5] « خدایم به من دستور داد قریش را دو بار لعن کنم، هم چنان که به من دستور داد دوبار در حق آنان دعا کنم ».

فلذا نتیجه می‌گیریم سب و دشنام، کار اوباش و اراذل است، در حالی که لعن لازمه ایمان به دین و احکام آن است. آنچه مایه اشتباه شده این است که: سب و لعن با هم مترادف و به یک معنی هستند در حالی که دو مفهوم متغایر دارند، هیچ‌گاه خدا و پیامبر او، فردی را سبّ نکرده‌اند ولی اشخاصی را لعن کرده‌‌اند.[6]

منابع:

[1]. صحیح بخاری، ج 4، / 71.
[2]. وسائل الشیعه، ج 8، باب 158، حدیث 4.
[3]. نهج البلاغه، خطبه 201.
[4]. فهارس مسند احمد، ج 2، ص 56 ـ 58.
[5]. مسند احمد: 4 / 387.
[6]. کتاب راهنمای حقیقت آیت الله شیخ جعفر سبحانی، ص 654 ـ 659