پایگاه جامع فرق و ادیان _ یکی از مباحث مهم در دین مقدس اسلام پیوند بین ارحام و خویشان و آشنایان است که به اصطلاح صله‌ی رحم نامیده می‌شود. جایگاه روابط خانوادگی در اسلام از امتیاز بالایی برخوردار است که هر مسلمان می‌بایست در درجه‌ی اول با محارم و خویشان و در رتبه‌ی بعد با آشنایان و فامیل و دوستان ارتباط نزدیک داشته باشد که عقلا همگی تایید می‌کنند که این امر چه فایده‌ی عظیمی برای جامعه‌ی اسلامی دارد. با خبر بودن از حال منسوبان و هم‌کیشان و رفع مشکلات وآلام ایشان از آموزه‌های دین مقدس اسلام است.

یکی از اثرات صله‌ی رحم را می‌توان در این حدیث امام محمدباقر علیه السلام مشاهده نمود، که فرمودند: صِلَةُ الاَرحامِ تُزكى اَلاَعمالَ و َتُنمى اَلاَموالَ و َتَدفَعُ اَلبَلوى وَ تُيَسِّرَ الحِسابَ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ[1] صله رحم اعمال را پاكيزه، اموال را بسيار، بلا را دفع، حساب (قيامت) را آسان مى كند و مرگ را به تأخير مى اندازد. پیوند بین ارحام برکات زیادی را به دنبال خواهد داشت که انسان را هم در دنیا محبوب و مورد اعتماد و مقبول سایرین می‌کند و هم در آخرت از اجر بالایی برخوردار خواهد نمود.

کسی که بدنبال میزان بها و ارزش صله‌ی رحم می‌گردد، می تواند آن را در سیره ی اهل بیت علیهم السلام بیابد. به این ماجرا که از امام صادق علیه السلام نقل شده توجه دقت کنیم؛ یکی از آزاد شده‌های امام صادق علیه السلام نقل کرده است که هنگام رحلت آن بزرگوار در خدمتش بودم. حضرت در حالت اغما بود. بعد از بیرون آمدن از این حالت فرمود: به حسن بن علی بن علی بن الحسین (معروف به افطس) هفتاد دینار، به فلان شخص فلان مبلغ، به فلانی فلان مقدار و ... بدهید. من به حضرت عرض کردم: شما به کسی که با دشنه به شما حمله کرد و قصد کشتن شما را داشت، کمک می‌کنید؟ فرمود: آیا می‌خواهی من از آن گروه نباشم که خداوند در حقشان فرموده است: وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الحِسَابِ[2] آنان که آنچه را خدا امر به پیوند آن کرده (مانند صله رحم و دوستی پدر و مادر و...) اطاعت می‌کنند و از خدا می‌ترسند و به سختی هنگام حساب می‌اندیشند. (سپس متوجه کنیز خود، سالمه شد و فرمود:) سالمه! خداوند بهشت را پاکیزه و خوشبو آفریده، طوری که بوی خوش آن از مسافت دو هزار سال راه به مشام می‌رسد، اما عاق والدین و قاطع رحم هرگز بوی آن را استشمام نخواهند کرد.[3]

در روایات دیگر صله ی رحم و پیوند بین اقوام یکی از دلایل ازدیاد عمر و طولانی بودن آن معرفی شده است برای مثال حدیثی در کافی شریف از امام صادق علیه السلام نقل شده که ایشان فرمودند: ما نَعلَمُ شَيئا يَزيدُ فِى العُمرِ اِلاّ صِلَةَ الرَّحِمِ، حَتّى اِنَّ الرَّجُلَ يَكونُ اَجَلُهُ ثَلاثَ سِنينَ فَيكونُ وَصولاً لِلرَّحِمِ فَيَزيدُ اللّه  فى عُمرِهِ ثَلاثينَ سَنَةً فَيَجعَلُها ثَلاثا وَ ثَلاثينَ سَنَةً، وَ يَكونُ اَجَلُهُ ثَلاثا وَ ثَلاثينَ سَنَةً فَيَكونَ قاطِعا لِلرَّحِمِ، فَيَنقُصُهُ اللّه  ثَلاثينَ سَنَةً وَ يَجعَلُ اَجَلَهُ اِلى ثَلاثِ سِنينَ[4] ما، غير از صله رحم، چيزى نمى‌شناسيم كه بر عمر بيفزايد، تا آن جا كه گاهى عمر كسى سه سال است، و وقتى كه اهل صله رحم مى شود، خداوند هم سى سال بر عمرش مى‌افزايد و آن را سى و سه سال مى‌كند و گاهى عمر كسى سى و سه سال است و قطع رحم مى‌كند و خداوند هم سى سال از عمر او مى‌كاهد و عمرش را به سه سال، كاهش مى‌دهد.

با توجه به متن روایت مشاهده می‌کنیم همانطور که صله‌ی رحم باعث طولانی شدن حیات انسان است، قطع رحم و بریدن از خویشان و محارم و بیتوجهی به امور زندگی و حال و روز ایشان سسب کوتاه شدن عمر انسان خواهد بود و شاید یکی از مهمترین عوامل مرگ مفاجات و ناگهانی در دوران ما همین قطع رحم باشد، حال آنکه با امکانات وسیع و وسایل ارتباطی پیشرفته‌ای که امروزه در اختیار جوامع است، باخبر شدن از احوال آشنایان به راحتی امکان پذیر و مقدور گردیده است.

منابع:

1- کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص150 - تحف العقول، ص 299
2- سوره‌ی رعد آیه 21
3- بحارالانوار، ج 47ص 2-3
4- كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 152 و ص153