فردوسی: خائن و بیگانه‌پرست برای ایران سودمند نیست

  • 1403/03/14 - 11:16

«خسرو پرویز» با حمایت بیگانه روی کار آمد و دیدیم که رفتارهای ویرانگر بسیاری مرتکب شد که موجب آسیب به ایران شد. از این سخن فردوسی، این‌گونه عبرت به دست می‌آید: کسی که دشمن برای روی کار آوردن او هزینه می‌کند، برای ایران سودمند نیست.

فردوسی: خائن و بیگانه‌پرست برای ایران سودمند نیست

.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ تاریخ، سرتاسر عبرت است. انسانی خردمند لازم است تا از آن کسب تجربه کند. حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه حکایتی بیان می‌کند که به خوبی می‌توان از آن درس گرفت و بر تجربیات افزود، به ویژه آنکه انتخابات ریاست‌ جمهوری در پیش داریم که مسیر حرکت جامعه ایرانی و جبهه جهانی مقاومت را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. گاهی شاهد آن هستیم که برخی هم‌وطنان در معیار انتخاب، دچار سرگردانی هستند.

فردوسی می‌گوید کسی که دشمن برای روی کار آوردن او هزینه می‌کند، برای ایران سودمند نیست. داستان از این قرار است:

در شاهنشاهی ساسانی، بهرام چوبین (که از اشراف قدرتمند ایران بود)، علیه خسرو پرویز شورش کرد. نبردی رخ داد، اما خسرو پرویز از معرکه گریخت و نهایتاً به روم رفت و به قیصر پناه برد.[1]

پس بهرام چوبین، تاج پادشاهی بر سر گذاشت و بر تخت نشست. خسرو پرویز از قیصر، پادشاه روم یاری خواست و در برابر پذیرفت که اگر دوباره بر تخت پادشاهی نشست، به خواسته‌های قیصر تن دهد. پس قیصر، دخترش مریم را و دویست کنیز و سیصد برده به خسرو پرویز بخشید و لشکری عظیم به خسرو پرویز سپرد. خسرو پرویز به همراه اندک یاران ایرانی و سپاه رومی به ایران تاخت. پس بهرام چوبین که از داستان آگاه شد، با لشکری به سوی خسرو پرویز روان شد. نبردی رخ داد و بهرام چوبین ناچار به سوی خاقان تُرک گریخت و مدتی بعد، به قتل رسید.[2]

خسرو پرویز که با کمک دشمن به حکومت رسید، دست به اقداماتی زد:

- او دست به انتقام باز کرد و کسانی را که در حق او و پدرش بدی کردند، به سخت‌ترین وجه ممکن به قتل رساند. برخی را دست و پا برید و فرمان داد بقیه را سر ببرند: «كه بودند يازان به خون پدر، ز تن‌هاى ايشان جدا كرد سر».[3]

- او با حیله‌گری و گماشتن افراد نالایق، شهر ری را ویران کرد:

شد آن شهر آباد يك سر خراب
بسر بر همى تافتى آفتاب [4]

- خسرو پرویز در ادامه به عیاشی و خوش‌گذرانی پرداخت. حتی در شاهنامه آمده که او 12 هزار کنیزک در حرمسرای خود داشت: «بمشكوى زرّين ده و دو هزار، كنيزك بكردار خرّم بهار».[5] رفتارهای سراسر رذالت خسرو پرویز، سبب شد که سرمایه‌ اجتماعی جامعه ایران به حداقل رسیده؛ مردم از شخص خسرو پرویز و حکومت ساسانی متنفر شوند. چنان‌که در شاهنامه آمده که قاصدی نزد خسرو پرویز رسید و به او گفت که همه ایران، اکنون با تو دشمنی می‌کند:

همه شهر ايران تو را دشمنند
به پيكار تو يک دل و يك تنند [6]

خسرو پرویز با حمایت بیگانه روی کار آمد و دیدیم که در کنار چند رفتار مثبت (که از هر کسی ممکن است سر بزند)، اما رفتارهای ویرانگر بسیاری مرتکب شد که موجب آسیب به ایران شد. از این سخن فردوسی این‌گونه عبرت به دست می‌آید: کسی که دشمن برای روی کار آوردن او هزینه می‌کند، برای ایران سودمند نیست.

پی‌نوشت:
[1]. ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1386، ج 8، ص 77-87، 101-119.
[2]. فردوسی، همان، ص 120-154.
[3]. فردوسی، همان، ص 241.
[4]. فردوسی، همان، ص 237.
[5]. فردوسی، همان، ص 297.
[6]. فردوسی، همان، ص 317.

تولیدی

دیدگاه‌ها

دقیقا چرا ابن خلدون اینقدر از ایران باستان به خوبی یاد می کند؟

بسیاری از اطلاعات که ابن خلدون در آثارش آورده، فاقد سندیت و وجاهت تاریخی است. او حتی در برخی موارد، به روشنی بین تمدن بابِل باستان و ایران باستان، دچار اشتباه میشود و اقدامات بابِلی‌های باستان را به ایرانیان باستان ربط میدهد. ابن خلدون در مواضع مختلف از دشمنان ایرانیان هم به نیکی یاد کرده است. سعی میکنم یک نوشتار در این باره آماده کنم.

یعنی تمام ویژگی های مثبتی که از ایران باستان می گوید همگی دروغ است؟

از نظر شما زرتشتیان‌قدیم فرهنگ بهتری داشتند یا زرتشتیان کنونی؟

لطفا جواب دهید.

فرهنگ یک امر بسیط و تک‌سلولی نیست. ابعاد و ساحت‌های مختلفی دارد. باید دید منظور شما کدام بُعد فرهنگ است. ممکن است زرتشتیان قدیم در یک بُعد، بهتر از زرتشتیان امروز بوده باشند و وارونه، ممکن است زرتشتیان امروز در یک ساحت، بهتر از زرتشتیان قدیم باشند.

مثلا در بعد خانواده

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.