پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ برای شناخت کامل یک موضوع، باید ریشه‌های مبنایی آن را دانست. یکی از مباحث مهم عصر حاضر که باعث آسیب‌های متعددی برای مردم شده است، بحث تفکرنو و آموزه قانون جذب است. یکی از ریشه‌های اصلی و پایه‌ای قانون جذب در موضوع اومانیسم می‌باشد. اومانیسم به زبان ساده یعنی انسان‌ محوری. انسان‌ محوری جایگزین خدامحوری است. بعضی از اومانیست‌ها عملاً هرگونه مرجعیتی را دور انداختند. بدین ترتیب آنان فردگرا شدند؛ یعنی نه‌تنها انسان را معیار همه چیز دانستند؛ بلکه هر انسانی را معیاری برای خودش به‌حساب آوردند.  یکی از مهم‌ترین موضوعات در بحث اومانیسم، شناخت غایت انسان در این مکتب است؛ برخی نظریه‌پردازان اومانیست‌، آرمان‌شهری ترسیم و به بیان غایات انسان در آنجا می‌پردازند : «سر توماس مور» [1] در این آرمان‌شهر خیالی، کوششی در جهت سازگار کردن مکتب اپیکوری عصر باستان و مسیحیت قرون‌وسطایی دارد. لذت، غایت و هدف این آرمان‌شهر، اشتراکی است.

 بیشتر اومانیست‌های قرن حاضر، فلسفه خود را کاملاً روشن و صریح اظهار کرده‌اند. در «نیوهیومنیست»، شماره مِی-جون 1933، «یک بیانیه اومانیستی» منتشر شد که بیش از سی اومانیست مهم آمریکایی آن را امضا و ارائه کرده بودند:

 از جمله مواد این بیانیه که می‌شود از ویژگی‌های اومانیسم برشمرد این است:

«اول: اومانیست‌های دینی، جهان را قائم به ذات می‌دانند نه مخلوق...

پانزدهم و آخرین (ماده): ما اظهار می‏‌داریم که اومانیسم:

 (الف) زندگی را رد نمی‌کند؛ بلکه تأیید می‌کند؛

 (ب) به دنبال این است که امکانات زندگی را بیرون بکشد نه اینکه از آنها بگریزد؛

 (ج) می‌کوشد تا شرایط یک زندگی رضایت‏بخش را برای همه، نه فقط برای عده‌ای قلیل، ایجاد کند... چنین است نظریات اومانیسم دینی... انسان در نهایت آگاه می‌شود که به‌ تنهایی مسئول تحقق بخشیدن به جهان رؤیاهای خویش است و در درون خود قدرت دستیابی به این هدف را دارد». [2]

 دقیقاً مبنای اصلی قانون جذب، استفاده از مواهب دنیوی و کسب ثروت، موفقیت، شادکامی، حال خوب و... در دنیاست. با بررسی سخنرانی و کتاب‌ها و... مروجان قانون جذب مشخص می‌شود که هدف آنها ایجاد یک آرمان‌ شهر دنیایی است. آنها دنبال ساخت بهشت زمینی هستند؛ دقیقاً همان‌طور که برخی اومانیست‌ها می‌خواهند. راه تحقق این بهشت زمینی هم طبق ماده 15 بیانیه اومانیستی است: «انسان در نهایت آگاه می‌‏شود که به تنهایی مسئول تحقق بخشیدن به جهان رؤیاهای خویش است و در درون خود قدرت دستیابی به این هدف را دارد». قانون جذب، نقش کاربردی این بیانیه را ایفا می‌کند؛ تحقق بخشیدن رؤیا با قدرت انسان و بدون کمک خداوند. این قدرت درون، همان قدرت ذهن در ادبیات قانون جذب است. قانون جذب بر اساس مبانی اومانیستی شکل گرفته است و با هماهنگی با اهداف اومانیست‌ها، در حال ایجاد یک جامعه لذت محور با تحقق رویاها است.

 البته این تصور و نظریه اومانیست‌ها و مروجان قانون جذب، هیچ مستند اثباتی برای تحقق ندارد و ما آن را در حد یک فرضیه تلقی می‌کنیم. هیچ دلیل خاصی بر محقق شدن این اهداف شیطانی وجود ندارد؛ بلکه با وقوع بیداری‌های معنوی اجتماعی در کشورهای مختلف و درمیان توده‌های ملت‌های جهان، نه‌تنها مبانی اومانیست‌ها مقبول نیست؛ بلکه این مبانی مورد انتقاد شدید است و افراد محقق، هرچند غیرالهی نیز معتقدند که این نوع نظریات اشتباه است و بیشتر به بشریت آسیب می‌زند. به نفع بشر است که اگر به سراغ دین و الهیات دینی هم نمی‌رود، حداقل خود را غرق موهومات و خرافات و مباحث غلط این چنینی نکند.

 پی‌نوشت:
[1].Thomas More ؛(1535- 1478 ) سیاستمدار و نویسنده اومانیست انگلیسی که به سبب مخالفت با ریاست هنری هشتم بر کلیسای انگلستان به خیانت متهم و اعدام شد.
[2]. مقاله انواع اومانیسم، رابرت جانسون و هدایت علوی تبار، فرهنگ 1387، شماره 65، سایت پژوهشگاه علوم اسلامی و مطالعات فرهنگی، پرتال جامع علوم انسانی، B2n.ir/t07684

محمد جواد نصیری