پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ محمد علی طاهری مؤسس عرفان حلقه مدعی است جهان مادی آن‌گونه که می‌پنداریم نیست؛ جهان مادی در درون خود دارای آگاهی است و در حقیقت، شعور است و هر ماده از ذرات و اجزای شعوری تشکیل شده است. طاهری در عرفان حلقه می‌کوشد تا مردم را به این شعور متصل کند. از نظر آنها این شعور همان رحمت عام خداست که تمامی موجودات را فراگرفته و اتصال به آن، راه خداشناسی است. [1] طاهری با مطرح کردن یک موجود به اسم شبکه شعور کیهانی که آن را رحمت عام الهی می‌داند، مدعی است با تجربه عملی و درک این شبکه پی به وجود خالق خواهیم برد.

اما در اسلام، رحمت عام خداوند آن بخش از رحمت، فضل و عطای الهی است که به‌صورت نعمت دائم و ثابت بر همه مخلوقات و همه انسان‌ها عطا می‌شود و از هیچ کس حتی کفار، ظالمین و... منع نمی‌شود، مثل: اکسیژن، شرایط هدایت، تجربه‌های معنوی، نور و حرارت خورشید و...، و رحمت خاص الهی، رحمتی است که مخصوص مؤمنین است و فقط کسانی را شامل می‌شود که هدایت‌های خداوند را بپذیرند و به دین حق عمل کنند (شیعه باشند).

 در کتاب «عرفان کیهانی» این‌طور می‌خوانیم: «برای بهره‌برداری از عرفان عملی عرفان کیهانی (حلقه)، نیاز به ایجاد اتصال به حلقه‌های متعدد شبکه شعور کیهانی است و این اتصالات، اصل لاینفک این شاخه عرفانی است. جهت تحقق بخشیدن به هر مبحث در عرفان عملی، نیاز به حلقه خاص و حفاظ‌های خاص آن حلقه است. اتصال به دو دسته کاربران و مربیان ارائه می‌شود که تفویضی بوده و در قبال مکتوب کردن سوگندنامه‌های مربوط، به آنان تفویض می‌شود. تفویض‌ها توسط مرکزیت که کنترل و هدایت کننده جریان عرفان کیهانی (حلقه) است، انجام می‌گیرد.» [2]

 افراد در عرفان حلقه برای ارتباط با شبکه شعور کیهانی باید حتماً از طریق واسطه (مربی) اقدام کنند. طاهری این ارتباط را منحصر در خود و شاگردانش که به آنها مجوز داده است منحصر کرده است. طاهری شبکه شعور کیهانی را وجه رحمانیت عام الهی معرفی می‌کند؛ اما با این بیان که مرکزیت عرفان حلقه و شاگردانش، تنها راه ارتباط با رحمت عام الهی است! ارتباط با رحمت عام را در انحصار خود درآورده‌اند و این خود تناقض است؛ چه رحمت عامی است که فقط از طریق طاهری و شاگردان او می‌شود دست یافت؟ این که رحمت عام نیست. منحصر کردن ارتباط با چیزی که عام و برای همه انسانهاست که قابل جمع نیست و از لحاظ منطقی امکان ندارد یک چیزی عمومی باشد و در همان زمان، عمومی نباشد. اگر شبکه شعور رحمت عام است، چطور در اختیار طاهری و شاگردانش است و بقیه نمی‎توانند از آن بهره ببرند؟

 همچنین طاهری در کتاب «عرفان کیهانی» که اساس‌نامه عرفان حلقه است می‌گوید: «با این وصف در آمده است که شعور کیهانی یا هوش‌مندی الهی شامل دو شبکه منفی و مثبت است». [3]

 اشکال و تناقض دیگر در عرفان حلقه این است که در رحمت الهی که آنها مدعی ارائه آن هستند، بُعد منفی و مثبت نیز ارائه می‌کنند. باید گفت که رحمت، غضب [4] نیست؛ مگر می‌شود رحمت عام الهی دارای شبکه منفی باشد. مثل این است که کسی بگوید این نور خورشید دارای روشنائی و تاریکی است. همین قدر این ادبیات طاهری بی‌مبنا است. آنچه منفی می‌باشد، عمل بندگان است که امکانات و استعدادهای الهی (رحمت عام) را در مسیر بد و زشت به کار می‌برند. طاهری با سوء استفاده از اصطلاحات دینی و فلسفی سعی می‌کند که اشکالات فرقه عرفان حلقه را توجیه کند؛ غافل از آنکه باطل توجیه پذیر نیست.

پی‌نوشت:

 [1]. محمدعلی طاهری؛ انسان از منظری دیگر، نشر ندا، چاپ دوم 1386، ص18تا 15

  [2]. محمدعلی طاهری؛ عرفان کیهانی (حلقه)، انتشارات اندیشه‌ی ماندگار، چاپ سوم، ص80

 [3]. همان، ص93

 [4]. بندگان الهی با اختیار و سوء رفتار باعث می‌شوند که دچار غضب الهی شوند و این غضب الهی هم خود به‌سبب عدالت و حکمت است و هیچ تضادی با خیر محض بودن حق تعالی ندارد.
محمد جواد نصیری