پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مهم‌ترین سندی که بر نکوداشت نوروز دلالت دارد، روایت معلّی بن خُنَیس از امام صادق (علیه‌السلام) است که در پرتو آن کلام نورانی، آداب خاصی برای نوروز برشمرده شده است.
شیخ حر عاملی از شیخ طوسی چنین نقل کرده است: «امام صادق (علیه‌السلام) در روز نوروز فرمود: هنگامی‌که نوروز شد، غسل کن و لباس پاکیزه بپوش و خودت را خوشبو ساز و آن روز را روزه بدار. پس هنگامی‌که نماز ظهر و عصر و نافله‌های آن را به جای آوردی، نمازی چهار رکعتی بگزار که در رکعت اوّل آن، سوره حمد و ده مرتبه سوره قدر را می‌خوانی؛ در رکعت دوم آن، سوره حمد و ده مرتبه سوره کافرون را می‌خوانی؛ در رکعت سوم آن، سوره حمد و ده مرتبه سوره توحید را می‌خوانی و در رکعت چهارم، سوره حمد را با ده مرتبه سوره‌های فلق و ناس؛ پس از نماز هم سجده شکر می‌گزاری و دعا می‌کنی. [بدین ترتیب،] گناهان پنجاه ساله‌‏ات بخشوده می‌شود.»[1]

در جامع احادیث الشیعه، دعایی که بعد این نماز در سجده خوانده می‌شود، به این صورت نقل کرده است: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ عَلَی جَمِیعِ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ، بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ، وَ صَلِّ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ. اللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ بَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا الَّذِی فَضَّلْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَ خَطَرَهُ. اللَّهُمَّ بَارِکْ لِی فِیمَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ، حَتَّی لا أَشْکُرَ أَحَدا غَیْرَکَ وَ وَسِّعْ عَلَیَّ فِی رِزْقِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ. اللَّهُمَّ مَا غَابَ عَنِّی فَلا یَغِیبَنَّ عَنِّی عَوْنُکَ وَ حِفْظُکَ وَ مَا فَقَدْتُ مِنْ شَیْ ءٍ، فَلا تُفْقِدْنِی عَوْنَکَ عَلَیْهِ، حَتَّی لا أَتَکَلَّفَ مَا لا أَحْتَاجُ إِلَیْهِ، یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ.[2] خدایا! بر محمّد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و خاندان محمّد (علیهم‌السلام) درود فرست، آن جانشینان پسندیده! و بر تمام پیامبران و رسولانت، با برترین درودهایت و ایشان را برکت ده، به برترین برکت‌هایت و درود فرست بر جان‌ها و تنهایشان؛ خدایا! بر محمّد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و خاندان محمّد (علیهم‌السلام) برکت ده و به ما در این روز برکت ده که آن را برتری و کرامت و شرافت دادی و مرتبه‌اش را بزرگ کردی. خدایا! به من برکت ده، در آن‌چه به من نعمت دادی، تا احدی را جز تو سپاس نگویم و در روزی‌ام بر من وسعت ده،‌ ای صاحب بزرگی و بزرگواری! خدایا! هر آن‌چه از من غایب شده، باک نیست؛ مبادا کمک و نگهداریت از من غایب شود و هر چه را گم کرده‌ام، یاریت را بر آن از من گم مساز، تا در آن‌چه به آن نیازمند نیستم، خود را بر زحمت نیفکنم،‌ ای صاحب بزرگی و بزرگواری!»

در روایت دیگری شیخ حر عاملی از احمد بن فهد حلی نقل می‌کند: «مُعلّی پسر خُنَیس می‌گوید: امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: روز نوروز روزی است که ... یکی از پیامبران بنی اسرائیل از خداوند پرسید، چگونه مردمانی را که خارج شدند، زنده می‌کند. خداوند به او وحی کرد که در نوروز، آب بر قبر آنان بپاشد و آن اولین روز سال فارسیان است و آن‌ها زنده شدند، در حالی‌که سی‌هزار نفر بودند. از همین رو پاشیدن آب در نوروز، سنّت شده است.»[3]

پی‌نوشت:
[1]. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج5، ص288. «محمد بن الحسن في (المصباح) عن المعلى بن خنيس، عن مولانا الصادق عليه السلام في يوم النيروز قال: إذا كان يوم النيروز فاغتسل والبس أنظف ثيابك، وتطيب بأطيب طيبك، وتكون ذلك اليوم صائما، فإذا صليت النوافل والظهر والعصر فصل بعد ذلك أربع ركعات تقرأ فی أول كل ركعة فاتحة الكتاب، وعشر مرات إنا أنزلناه في ليلة القدر، وفی الثانية فاتحة الكتاب وعشر مرات قل يا أيها الكافرون، وفي الثالثة فاتحة الكتاب وعشر مرات قل هو الله أحد، وفي الرابعة فاتحة الكتاب وعشر مرات المعوذتين، وتسجد بعد فراغك من الركعات سجدة الشكر، وتدعو فيها يغفر لك ذنوب خمسين سنة.»
[2]. جامع أحاديث الشيعة، بروجردی، ج7، ص421.
[3]. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج5، ص289. «أحمد بن فهد في كتاب (المهذب) قال: حدثنی السيد العلامة بهاء الدين علي بن عبد الحميد باسناده إلى المعلى بن خنيس عن الصادق عليه السلام إن يوم النيروز هو اليوم الذی ... ثم إن نبيا من أنبياء بني إسرائيل سأل ربه أن يحيی القوم الذين خرجوا من ديارهم وهم ألوف حذر الموت فأماتهم الله فأوحى الله إليه أن صب عليهم الماء فی مضاجعهم فصب عليهم الماء فی هذا اليوم فعاشوا وهم ثلاثون ألفا فصار صب الماء فی يوم النيروز سنة ماضية ...»