پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ هر انسان مؤمنی ممکن است خواسته یا ناخواسته و در موقعیت‌های مختلف، گرفتار شرک خفی شود و علل و اسباب زمینی را در کنار علت و سبب اصلی قرار دهد. به افرادی متوسل و امیدوار شود و یا از عواملی ترسان باشد که در مقابل اراده الهی، هیچ جایگاهی ندارند. امیرمؤمنان (علیه‌السلام) در این باره فرموده است: «اجْعَلوُا کُلَّ رَجَائِکمُ لِّٰلهِ وَ لَاتَرجُوهُ أَحَداً سِوَاهُ فَإِنَّهُ مَا رَجَا أَحَدٌ غَیْرَالّٰلهِ إِلَّا خَابَ [1] تمامی امید خود را به خدا متمرکز کنید و به احدی جز او امیدوار نباشید. به درستی‌که هیچ کس به غیر خدا امیدوار نشد، مگر این‌که نا امید و ناکام شد.»

توصیه موحد بودن در بیم و امید، نسبت به مسلمانان در مواجهه با قدرت‌های دیگر، اهمیت زیادی دارد تا حکومت‌های به ظاهر مقتدر را در برابر قدرت خداوند، ذلیل دانسته و نگاه افراطی به آنان نداشته باشند؛ در شرایط نابرابر، از آن‌ها حل مشکلات را طلب نکنند و بدانند که خدا فوق همه قدرت‌ها و سزاوار بیشترین امیدهاست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدّظله‌العالی) خاطر نشان کردند: «عبرت اول برای همه دولت‌ها این است که پشتیبانی قدرت‌های غربی از کشورها و دولت‌های دست‌نشانده آن‌ها یک سراب است و واقعیت ندارد.» ایشان، اوکراینِ امروز و افغانستانِ دیروز را دو شاهد زنده برای دولت‌های متکی به آمریکا و اروپا خواندند و افزودند: «هم رئیس‌جمهور اوکراین و هم رئیس‌‌جمهور فراریِ افغانستان گفتند که ما به آمریکا و دولت‌های غربی اعتماد کردیم، اما آن‌ها ما را تنها گذاشتند.»[2]

امید به خدا، موجب رویش امیدها و نتایج فزاینده می‌شود. چه بسیار امیدهای کوچکی که به امیدها و اتفاقات بزرگ و مبارک تبدیل شده‌اند و یا امیدهای بزرگی که نتایج دیگری هم در دل خود داشته‌اند؛ هم‌چنان که یک کشاورز، گندم می‌کارد، اما محصولات دیگری هم نصیب او می‌شود.
هر که کارَد قصدِ گندم باشدش               کاه، خود، اندر تبَع می‌آیدش

در روایتی از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نقل شده است: «كُنْ‏ لِمَا لَاتَرْجُو أَرْجى‏ مِنْكَ لِمَاتَرْجُو؛ فَإِنَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ ع خَرَجَ يَقْتَبِسُ نَاراً لِأَهْلِهِ‏، فَكَلَّمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَجَعَ نَبِيّاً؛ وَ خَرَجَتْ مَلِكَةُ سَبَإٍ فَأَسْلَمَتْ مَعَ سُلَيْمَانَ ، وَ خَرَجَتْ‏ سَحَرَةُ فِرعَوْنَ يَطْلُبُونَ الْعِزَّ لِفِرعَوْنَ، فَرَجَعُوا مُؤْمِنِينَ.[3] نسبت به آنچه امید نداری، امیدوارتر از آنچه به آن امید داری، باش؛ زیرا موسی بن عمران (علیه‌السلام) از شهر خارج شد تا برای اهلش از خدا طلب آتش کند، خداوند با او سخن گفت و به عنوان رسالت مراجعت کرد. ملکه سبأ نیز کافر از شهر خارج شد، ولی نزد سلیمان (علیه‌السلام) مسلمان شد و جادوگران فرعون برایش طلب عزت می‌کردند، ولی خودشان با ایمان بازگشتند.»

پی‌نوشت:
[1]. تمیمی آمدی، غررالحکم و دررالکلم، ج2، ص247.
[2]. بیانات رهبر معظم انقلاب به مناسب عید مبعث، 10 اسفند 1400.
[3]. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج71، ص134.