پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کانون دانشجویان زرتشتی نوزدهمین دوره مسابقه کتاب‌ خوانی را در آبان 1401 و در دو رده سنی چهارم تا ششم دبستان و هفتم تا نهم دوره اول متوسطه برگزار می‌کند. (1)

برگزاری این چنین برنامه‌ای و تشویق کودکان و نوجوانان به کتابخوانی، حتماً رفتاری سازنده و مثبت است و از این جهت، جای ستایش دارد. اما نکته قابل تأمل، کتاب‌هایی است که به تشخیص عوامل برگزاری مسابقه، می‌بایست خوانده شود. این کتاب‌ها از این قرارند:

کتاب‌های رده چهارم تا ششم دبستان:

آقای بوگندو (اثر دیوید والیامز David Walliams نویسنده‌ی انگلیسی)
آواز گرگ (پائولو لیگابو Paolo Ligabue نویسنده‌ی ایتالیایی)

کتاب‌های رده هفتم تا نهم دوره اول متوسطه در سه ژانر:

ژانر علمی: جهان‌های موازی (اثر میچیو کاکو Michio Kaku نویسنده‌ی امریکاییِ ژاپنی تبار)
رمان: شازده کوچولو (اثر آنتوان دو سنت اگزوپری Antoine de Saint Exupéry نویسنده‌ی فرانسوی)
ژانر معمایی: میهمان دراکولا (اثر برام استوکر Bram Stoker نویسنده‌ی انگلیسی)

خودباختگی جامعه زرتشتی

در میان این کتاب‌ها، حتی یک اثر فاخر ایرانی و یا حتی زرتشتی وجود ندارد.(1) جامعه زرتشتی، بیش از هر کس، ادعای وطن‌پرستی و پاسداری از فرهنگ ایرانی دارد. بارها دیده و شنیده ام که برخی از سران سیاسی، اجتماعی و دینی جامعه زرتشتی، خود را بازماندگان تمدنی وارسته و نماد هویت اصیل ایرانی نامیده اند. هر چند عملکرد نامطلوب جامعه زرتشتی در دوران دفاع مقدس، نشان داد که ادعای میهن‌ پرستیِ بسیاری از زرتشتیان، دور از حقیقت است.

به هر روی، جای پرسش آنجاست که فعالان فرهنگی زرتشتی، در این سال‌ها برای پاسداشت فرهنگ ایرانی چه کردند؟ و چند اثر فاخر علمی، ادبی و فرهنگی تولید کردند؟ و چرا برای مسابقه کتابخوانی، چند رمان و داستان انگلیسی و فرانسوی و... را برگزیدند؟

با شناختی که اینجانب از عموم زرتشتیان دارم، این رفتار را به پای خودباختگی و بی‌هویتی مسئولین برگزاری مسابقه می‌نویسم. فهم آنان از فرهنگ، گرَدشی شگفت انگیز به «ضد فرهنگ» دارد. امروز اگر از ایشان درباره مؤلفه‌های فرهنگی پرسش شود، در پاسخ، دَف زدن در گاهنبار و قِر کمر را برای شما بازگو می‌کنند. پس جای تعجب ندارد که کانون دانشجویان زرتشتی، در یک مسابقه‌ به ظاهر فرهنگی، دست به رفتاری ضد فرهنگی زده؛ به جای معرفی داستان‌های خردمندانه‌ی برخاسته از فرهنگ ایرانی، چند اثر انگلیسی و فرانسوی و ایتالیایی را معرفی کند.

ما با ادبیات جهان سر ستیز نداریم. بلکه شناخت آثار ادبی سایر سرزمین‌ها را امری لازم می‌دانیم. اما رفتار کانون دانشجویان زرتشتی در بی‌توجهی به آثار فاخر ادبی ایرانی، سزاوار چشم‌ پوشی نیست. به ویژه آنکه این رفتارِ ضد فرهنگی، از سوی کسی یا کسانی رخ می‌دهد که خود را اصل و اساسِ فرهنگ ایرانی می‌خوانند.

پی‌نوشت:

1. امرداد، تارنمای خبری زرتشتیان، 1401/8/4.