آیا اطعام در عزاداری جایز است؟
وقتی حسین بن علی (ع) به شهادت رسید، زنان بنی هاشم لباس سیاه و خشن بر تن کردند و از هیچ گرما و سرمایی شکایت نکردند و امام سجاد (ع) در عزاداری آنان، غذا تهیه میکردند.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اطعام در عزاداری یکی از سنت های رایجی بود که در صدر اسلام رواج داشت و مسلمانان در انجام آن اهتمام داشتند. شیعیان از قدیم الایام تاکنون در مجالس عزاداری اهل بیت (علیهمالسلام) با دادن غذا به عزاداران، بر اهمیت این سنت حسنه و بهتر برگزار شدن مجالس عزاداری افزودهاند.
مفتیان وهابی که هرگونه سنت حسنهای از سوی شیعیان انجام میشود را مخالف عقاید خود میبینند، شبهاتی را در این باره مطرح کردهاند. آنان معتقدند که اطعام در عزاداری بدعتی است که از سوی شیعیان ایجاد شده و انجام دهنده آن مشرک است؛ زیرا عزاداری، عملی حرام و اطعام در آن نیز بدعتی دیگر بوده که مضاف بر عمل حرام است.
در پاسخ به این توهین و ادعای باطل، نکاتی بیان می شود:
نکته اول؛
اطعام و غذادادن در مراسم عزاداری اهل بیت (علیهمالسلام) از امور نیکویی است که در روایات شیعه نیز به آن اشاره شده است. ائمه معصومین (علیهمالسلام) نیز در مراسم عزاداری و به طور اخص در مراسم عزاداری امام حسین (علیهالسلام) به اطعام عزاداران پرداختهاند. اطعام عزاداران در مراسم عزاداری امام حسین (علیهالسلام) توسط امام زین العابدین (علیهالسلام) یکی از نمونههایی است که میتوان به آن استناد کرد.
احمد بن محمد بن خالد برقی صاحب کتاب شریف المحاسن با اشاره به اطعام عزاداران حسینی (علیهالسلام) دراین باره مینویسد: «وقتی حسین بن علی (علیهالسلام) به شهادت رسید، زنان بنی هاشم لباس سیاه و خشن بر تن کردند و از هیچ گرما و سرمایی شکایت نکردند و امام سجاد (علیهالسلام) در عزاداری آنان، غذا تهیه میکردند.»(1) در این نقل تاریخی، به اطعام دادن امام سجاد (علیهالسلام) اشاره شده و این مطلب دلیلی بر اثبات عقیده درونی پیروان اهل بیت (علیهمالسلام) است.
نکته دوم؛
در منابع معتبر اهل سنت، بارها و به دفعات به طبخ غذا در مراسمات عزاداری اشاره شده است و علمای مذاهب اهل سنت به ذکر آن پرداختهاند. ذهبی یکی از علمای مشهور اهل سنت است که در کتاب خود به بیان این مطلب پرداخته و در شرح حال زید بن ثاب یکی از اصحاب رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) مینویسد: «پسر زید بن ثابت میگوید: هنگامی که زنان خاندان، برای پدرش عزاداری کردند، مروان بن حکم متوجه عزاداری آنان شد و چند شتر برای اطعام در مراسم آنان فرستاد. شترها را قربانی کردند و به عزاداران طعام دادند.»(2)
هرچند مطالب فراوانی در کتب روایی و تاریخی اهل سنت در این زمینه وجود دارد، اما با انتخاب این موضوع از کتاب سیر اعلام ذهبی و تصحیح شعیب ارنؤوط که یکی از مشهورترین علمای وهابیت است، به صحت این روایت تاریخی و وقوع آن در قدیم الایام پی برده میشود.
این روایت، دلیلی بر صحت و اعتقاد به جواز اطعام در عزاداری در میان مسلمانان بوده و مفتیان وهابی بر خلاف سنت و سیره مسلمانان فتوا دادهاند.
پینوشت:
1. احمد بن محمد بن خالد برقى، المحاسن، ج2، ص420، دار الكتب الإسلامية - قم، چاپ دوم، 1371هـ. «لَمَّا قُتِلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع لَبِسْنَ نِسَاءَ بَنِي هَاشِمٍ السَّوَادَ وَ الْمُسُوحَ وَ كُنَّ لَا يَشْتَكِينَ مِنْ حَرٍّ وَ لَا بَرْدٍ وَ كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع يَعْمَلُ لَهُنَّ الطَّعَامَ لِلْمَأْتَم.»
2. ذهبی، سیراعلام النبلاء، ج2، ص440، مؤسسة الرسالة، چاپ سوم، 1405 هـ ق. «لما مات زید بن ثابت و صلی علیه مروان ... أطعموا الناس»
محمدجواد مهریار
افزودن نظر جدید