آیا انتصاب امیرالمومنین (ع) در غدیر به دست عمر بن خطاب بوده است؟ (قسمت سوم)
حاکم نیشابوری می نویسد: «امیرالمومنین (ع) در زمان حیات رسول خدا (ص) به خلافت خود استناد کردند و در این باره فرمودند: سوگند به خداوند! من برادر رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) و جانشین او و پسر عمو و وارث علم ایشان هستم. چه کسی شایسته تر از من نسبت به او است؟»
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از ادعاهای مضحکی که از سوی مفتیان وهابی مطرح شده، ادعای اعطای خلافت، از سوی خلیفه دوم اهل سنت به امیرالمومنین (علیهالسلام) است. آنان مدعی شده اند که شیعیان به خطبه غدیرخم برای اثبات خلافت امیرالمومنین (علیهالسلام) استناد میکنند، در حالی که اصلاً حضرت علی (علیهالسلام) از مفهوم خطبه غدیر متوجه خلافت خود نشده بود؛ زیرا اگر متوجه خلافت خود شده بود، سخنانی را در مورد خلافت خود بر زبان جاری میکرد و هیچ صحبتی در این باره نکرده است و هیچ واکنشی نیز نشان نداده است.
وهابیون در ادامه میگویند: اگر شیعیان معتقد به خلافت امیرالمومنین (علیهالسلام) در این روز هستند، باید بدانند که امیرالمومنین (علیهالسلام) از سوی عمر بن خطاب از تصمیم پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) مطلع شدند و خلیفه دوم اهل سنت با جملاتی همانند «ای فرزند ابوطالب! بر تو (خلافت) گوارا باد! از این پس مولا و سرپرست هر مؤمن و مؤمنهای هستی»(1) علی (علیهالسلام) را از خلافتش آگاه میکند. پس اگر شیعیان خطبه غدیر را سرآغاز خلافت میشمرند، باید بدانند مدیون عمر بن خطاب هستند و این در حالی است که شیعیان، دشمنی خاص با خلیفه دوم اهل سنت دارند و خود را هیچ گاه مدیون او نمیدانند.
در پاسخ به این شبهه مضحک یک نکته بیان می شود:
خطبه شریف غدیر یکی از احادیثی است که در منابع معتبر اسلامی ذکر شده است. شیعیان معتقدند بر اساس این خطبه، رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در غدیرخم امیرالمومنین (علیهالسلام) را به عنوان خلیفه و جانشین خود تنصیب کردند. ولی مسئله این است که ولایت الهی امیرالمومنین (علیهالسلام) تنها درغدیرخم بیان نشده و بارها پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) در مکانها و زمانهای مختلف به خلافت حضرت اشاره کردهاند.
اما علاوه بر اینکه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) به خلافت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) اشاره کردهاند، امیرالمومنین (علیهالسلام) نیز بارها به تنصیب خلافت شان استناد کردهاند. ازجمله اینکه حضرت در زمان حیات پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) به خلافت خود استناد کردهاند و سایر مسلمانان نیز از خلافت ایشان اطلاع داشتند. به عنوان نمونه حاکم نیشابوری در کتاب خود به استناد حضرت به تنصیب خود اشاره میکند و مینویسد: «ابن عباس نقل میکند: روزی علی (علیهالسلام) در زمان حیات رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) فرمود: خدای رحمان در قرآن فرموده است: «أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ (آلعمران/144) آيا اگر او بميرد يا كشته شود، از عقيده خود برمىگرديد؟!» سوگند به پروردگار عالم! بعد از آنکه خدا ما را هدایت کرد، هیچ تغییری در اعتقاد ما پیش نمیآید. سوگند به خدا! اگر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) از دنیا برود و یا آنکه کشته شود، با دشمنان او می جنگیم تا آنگاه که کشته شویم. سوگند به خداوند! من برادر رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) و جانشین او و پسر عمو و وارث علم ایشان هستم. چه کسی شایستهتر از من [برای خلافت] نسبت به او است؟»(2)
پینوشت:
1. ابن أبی شيبه كوفی، المصنف فی الأحاديث والآثار، ج6، ص372، تحقيق: كمال يوسف الحوت، چاپ اول، نشر مكتبة الرشد - رياض - 1409 هـ ق. «فلقيه عمر بعد ذلك فقال هنيئا لك يا بن أبی طالب اصبحت وأمسيت مولى كل مؤمن ومؤمنة.»
2. حاكم نيشابوری، المستدرك على الصحيحين، ج3، ص136، رقم: 4635، تحقيق، مصطفى عبد القادر عطا، چاپ اول، نشر دار الكتب العلمية - بيروت، 1411هـ - 1990م. «عن ابن عباس ... والله أنی لأخوه ووليه وبن عمه ووارث علمه فمن أحق به منی.»
محمدجواد مهریار
افزودن نظر جدید