آیا اصحاب امیرالمؤمنین (ع) به حدیث غدیر احتجاج کرده اند؟
طبری تاریخ نویس اهل سنت می نویسد: «پس از آنكه عمر با ابوبكر بيعت كرد و گروهی از مردم نيز با او بيعت كردند، انصار و يا گروهی از ايشان گفتند: تنها با علی بيعت می كنيم!»
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از سوی وهابیون مطرح شده آن است که هیچکدام از اصحاب و یاران حضرت علی (علیهالسلام) در دوران حکومت ایشان و یا در زمان حیات حضرت به حدیث غدیر و دلالت آن بر خلافت از سوی پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) اشاره نکردهاند و آنچه که امروز در بین علمای شیعه بیان میشود، در حقیقت دروغی است که در زمان نواب اربعه و یا به دست حکومت صفوی ایجاد شده است.
در پاسخ به این شبهه چند نکته بیان می شود:
نکته اول؛
باید گفت به دلیل خفقان و ظلم هایی که از سوی حکام غاصب در دوران و زمان حیات اهل بیت (علیهمالسلام) گریبان گیر آن انوار طیبه و شیعیانشان بوده، بیان بسیاری از عقاید شیعه و ثبت و ضبط آن با مشکلاتی فراوان توأم بوده و اگر امروزه کلمات اهل بیت (علیهمالسلام) و بیان واقعیت های اتفاق افتاده در صدر اسلام به دست شیعیان نرسیده، به دلیل جوی بوده که توسط دشمنان اهل بیت (علیهمالسلام) سالیان طولانی بر جامعه آن روزگار حاکم بوده است؛ لذا نمیتوان ادعا کرد که تاریخ، بنا بر اصل و اصالتش که بازگوکننده مقام خلافت اهل بیت (علیهمالسلام) است نوشته شده باشد.
نکته دوم؛
اگر در منابع معتبر اسلامی بررسی شود، مشخص میشود که خلفای سه گانه اهل سنت تا سالیان متمادی از بیان و کتابت احادیث جلوگیری می کردند. قطعاً با چنین واقعیتی نمیتوان ادعا کرد که تمام اتفاقات در کتب معتبر بیان شده باشد. حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) به عنوان اولین مدافع ولایت، بارها در مقابل غاصبین خلافت امیرمؤمنان (علیهالسلام) به واقعه غدیر احتجاج کردهاند.
اصبهانی یکی از علمای اهل سنت است که از جایگاه ویژهای برخوردار است در کتابش مینویسد: «از فاطمه دختر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) روايت شده است كه فرمودند: آيا كلام رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در روز غديرخم را كه فرمودند: «هر كس من مولای اويم، علی مولای اوست» را فراموش كردهايد؟! و نيز سخن ايشان را كه به علی (علیهالسلام) گفتهاند: نسبت تو به من مانند جايگاه هارون از موسی است.»(1)
صدیقه طاهره (سلاماللهعلیها) تنها مدافع امیرمؤمنان (علیهالسلام) نبودند، بلکه بسیاری از اصحاب و یاران و دوستداران خاندان رسالت، بارها در سخنان خود به دفاع از حضرت (علیهالسلام) پرداختهاند. طبری تاریخ نویس اهل سنت مینویسد: «پس از آنكه عمر با ابوبكر بيعت كرد و گروهی از مردم نيز با او بيعت كردند، انصار و يا گروهی از ايشان گفتند: تنها با علی بيعت میكنيم!»(2)
قطعاً باید گفت، پوشاندن و پنهان کردن بسیاری از اتفاقات، یکی از روشها و سنتهای بزرگان وهابی است؛ زیرا اگر وقایع و اتفاقات مهمی همانند غدیرخم مطرح شود، دیگر برای آنان چیزی باقی نمیماند که بخواهند از آن دفاع کنند و یا به آن پایبند باشند. دعواهای صحابه و مشاجرات بینشان و گاهی دفاع از حق و یا پیروی از باطل و تبعیت از هوای نفس، از عوامل اصلی ممانعت از نشر واقعه غدیرخم در منابع آنان است.
ابن تیمیه حرانی در کتاب خود به واقعیتی مهم اشاره میکند و مینویسد: «پرهيز از نقل درگيریهای بين صحابه از مذهب اهل سنت بوده است.»(3) بر همین اساس و استدلال بیان واقعه غدیرخم توسط اصحاب، امری بسیار سخت و مشکل بوده، اما با آن همه مشکلات و سختی ها، بحمدالله این امر الهی از زمان رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) تا زمان ما ادامه دار است.
پینوشت:
1. نزهة الحفاظ، أصبهانی، محمد بن عمر، ص102، مؤسسة الكتب الثقافية – بيروت، چاپ اول، 1406 هـ ق. «عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَّلَمَ قَالَتْ (أَنَسِيتُمْ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ غَدِيرِ خَمٍّ مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاهُ وَقَوْلُهُ عَلَيْهِ السَّلَام لعَلي أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى عَلَيْهِمَا السَّلَام) مُتَّفق عَلَيْهِ»
2. تاريخ طبری، محمد بن جرير طبری، ج2، ص233، دار الكتب العلمية – بيروت. «فبايعه عمر وبايعه الناس فقالت الأنصار أو بعض الأنصار لا نبايع إلا عليا.»
3. منهاج السنة النبوية، ابن تيمية الحرانی، ج4، ص448، رقم: 728، مؤسسة قرطبة، چاپ اول، 1406 هـ ق. «ولهذا كان من مذاهب أهل السنة الإمساك عما شجر بين الصحابة»
محمدجواد مهریار
افزودن نظر جدید