تفاوت دیدگاه خنده در اسلام و یوگا
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ خنده اختصاص به انسان دارد و در غیر انسان یافت نمیشود. ها ها ها، هه هه هه، اینها آواهای خنده در انسان هست. شاید کلاسهای یوگای خنده به گوش شما خورده باشد. کلاسهایی که مبالغ هنگفتی از شما میگیرند تا تدریس کنند که بخندید! یعنی بیدلیل بخندید. در خیابان، در مترو، در منزل و دیگر مکانها قهقه بزنید. یا بر روی صندلی نشستهاید، سر را به جلو ببرید و بخندید، دوباره سر را به عقب ببرید و بخندید! و این خندها باید باصدا باشد!
مدرسین یوگای خنده سعی دارند به فرد دلخوشی و شادی عطا کنند. آنها این آموزهها را برای همه افراد تجویز میکنند تا مثلا جامعهای شاد و دلخوش را ایجاد کنند. حال سوال ایناست آیا با این حرکات موزون و أداها فرد شاد میشود؟ آیا فرد عاقل به خود اجازه میدهد در جامعه قهقهه بزند؟ آیا نباید حرف و برداشت مردم از کار شما مهم باشد؟ تفاوت فرد دیوانه با این شخص چیست؟ آیا این حرکات دیوانهوار به انسان دلخوشی و شادی میدهد؟
بله شاید فرد به یک سرخوشی موقت دست یابد ولی این شادی دائمی نیست و پس از مدت کوتاهی انسان به حالت قبلی بر میگردد. سوال دیگر اینکه؛ انسان تا چه زمانی میتواند هر ثانیه از زندگی خود قهقه بزند، تا این سرخوشی و شادی بماند؟ تا لحظه مرگ انسان میتواند مستانه بخندد؟ اینها سوالاتی است که طرفداران یوگا خنده باید جواب دهند.
اما نسخهای که اسلام برای شادی انسان میپیچد، چیست؟ اسلام هیچ گاه عبوس بودن را برای مسلمانان توصیه نمیکند بلکه دائما به دنبال آن است که روحیه نشاط و شادمانی در فضای جامعه پراکنده باشد. جامعه اسلامی باید تهی از هرگونه افسردگی، غم و اندوه باشد. اما وقتی از صفات مؤمن بسیار خندهرو توصیف میشود، این خنده چه خندهای است؟ ویژگیهای خنده پسندیده و مذموم از نظر امامان چیست؟
آواز خنده مؤمن بلند نمىشود؛ امیرمومنان میفرمایند: «مؤمن اگر خاموش است سكوت او اندوهگينش نمىكند و اگر بخندد آواز خنده او بلند نمىشود.»[1] در واقع حضرت بلند خندیدن را از صفات فرد مؤمن به حساب نمی آورد؛ زیرا بلند خندیدن از وقار و متانت مؤمن به دور است و جایگاه او را در نظر دیگران خدشهدار میکند. در بسیاری موارد کسی که بلند میخندد به دنبال جلب نظر و توجه دیگران است که قطعا مؤمن هیچگاه چنین نیست.
خنده مؤمن، تبسم است؛ حضرت صادق (عليهالسلام) فرمودند: «خنده مؤمن تبسم است.»[2] در واقع همچنان که در احادیث بیان شده خنده مؤمن در چهره او آشکار و غم او باید در دل و درونش نهفته باشد.
تبسم و لبخند بر لبان انسان چقدر زیبا و دلانگیز است، هیچ وقت انسان از تبسم دلزده و خسته نمیشود. دیگران نیز با دیدن لبخند آن فرد دلشاد میشوند. فرض کنید فردی را صدا میکنید که از خواب بیدار شود، وی با یک لبخند زیبا بیدار شود، صورتی بشاش که طرف مقابل را نیز به هیجان میآورد. تبسم همیشگی حتی در مقابل مشکلات و سختیها یک دلگرمی برای دیگران نیز هست. تبسم و آرامش شما به اطرافیان احساس آرامش هدیه میدهد.
اسلام فضای جامعه اسلامی را سراسر با شادمانی و شعف ترسیم میکند اما نه هر نوع شادمانی! اسلام هیچ گاه شادیهای پوچ و پوشالی که لحظاتی بیشتر دوام نمیآورند را برای مسلمانان تجویز نمیکند، بلکه اسلام تبسم و لبخند را توصیه میکند و نه بلند خندیدن از روی سرمستی و زیاد خندیدن را. تبسم است که فضا و جو حاکم در جامعه را سرشار از شادی میکند و در عین حال مانع غفلت از آخرت و یاد مرگ میشود.
پینوشت:
[1]. نهج البلاغة، ترجمه دشتى، نشانههاى پرهيزكاران، ص 405.
[2]. أصول الكافی، ترجمه مصطفوى، ج4، ص 486.
افزودن نظر جدید