به چه دلیلی، مشرکین جلوی بتها تعظیم و آنها را عبادت می‌کردند؟
خلاصه
تطهیر مشرکین از شرک ربوبی، زشت‌ترین بدعتی است که امروزه مشاهده می‌شود که وهابیت تکفیری دچار آن شدند، و این بدعت را حتی خوارج هم دچار نشدند. آنها بر خلاف قرآن و سنت، ادعا می‌کنند که مشرکین در ربوبیت خداوند متعال، موحد بودند، ولی در الوهیت (عبودیت) مشرک بودند؛ در حالی‌که با رجوع به آیات متعدد، مشخص می‌گردد، مشرکین در ربوبیت هم مشرک بودند و معنی ندارد، انسان کسی را عبادت کند و شئون ربوبیت برای او قائل نباشد.
شبهه
وهابیت خارجی تکفیری، قائل هستند مشرکین در عبودیت، مشرک بودند، ولی در ربوبیت مشرک نیستند؛ چنان‌چه محمد بن عبدالوهاب می‌نویسد: «أن المشركين الذين قاتلهم رسول الله صلى الله عليه وسلم مقرون بتوحيد الربوبية ولم يخرجهم ذلك من الشرك في العبادة.[1] همانا مشرکینی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) با آنها جنگید، به توحید ربوبی اقرار داشتند و این اقرار به توحید ربوبی، آنها را از شرک در عبادت خارج نکرد.» یعنی مشرک در توحید عبادی بودند. بنابراین طبق آیات قرآن مجید، آیا مشرکین بتها را بدون این‌که رب بدانند عبادت می کردند، یا نه؟
پاسخ
هر عاقل و بالغی، کارهایش را با انگیزه و دلیل انجام می‌دهد؛ حتی اگر انگیزه بیهوده و لغو باشد، ولی بالاخره، انگیزه و دلیل بر انجام کارش دارد. انگیزه، محرک برای انجام کار است. حال باید دید که انگیزه‌های مشرکین برای تعظیم در برابر بتها آنها را چه دانسته است؟ با مراجعه به آیات مشخص می‌گردد عبادت بتها توسط مشرکین، به‌خاطر رب دانستن آنها بوده است و برخی از شئون ربوبیت را برای بت‌های خودشان قائل بودند، چنان‌چه خداوند متعال می‌فرماید:
1) نصرت خواهی:
«واتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ يُنْصَرُونَ، لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ.[یس/74] و غير از خدا(ى يگانه) خدايانى به پرستش گرفتند، تا مگر يارى شوند. آنها را ياراى آن نيست كه به ياريشان برخيزند، ولى اينان همانند سپاهى به خدمتشان آماده‌اند.»
2) عزت خواهی:
«واتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لِيَكُونُوا لَهُمْ عِزًّا؛ [مریم/81] و به جاى خدا، معبودانى اختيار كردند تا براى آنان (مايه) عزّت باشد.»
3) رزق خواهی:
«إنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّـهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِندَ اللَّـهِ الرِّزْقَ وَاعْبُدُوهُ وَاشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ.[عنکبوت/17] كسانى را كه جز خدا مى‌پرستيد اختيار روزى شما را در دست ندارند. پس روزى را پيش خدا بجوييد و او را بپرستيد و وى را سپاس گوييد، كه به سوى او بازگردانيده مى‌شويد.»
در این آیات، به صراحت برخی از انگیزه‌های عبادت بتها توسط مشرکین، بیان شده و صراحت در شرک ربوبی آنها دارد؛ چرا که انگیزه آنها اموری بوده که مربوط به شئون ربوبی بوده است و این یعنی بتها را رب دانسته و شرک ربوبی داشته‌اند.
پی‌نوشت:
[1]. محمّد بن عبد الوهّاب (م 1206)، كشف الشبهات، ص5، وزارة الشؤون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد، المملكة العربية السعودية، چاپ اوّل، 1418 ق.
افزودن نظر جدید