پاسخ
آنان‌که بهره‌ای از علم دارند، در هر حکمی که بر اساس شرع صادر می‌کنند، مجموع آیات و روایات در آن موضوع را نگاه می‌کنند، تا این‌که حکمی را صادر کنند؛ ولی آنان‌که بویی از علم نبرده‌اند؛ هم‌چون رامی عیسی، با هر آیه‌ای، یک حکمی صادر می‌کنند و پس از آن، در تناقض و تهافت قرار می‌گیرند؛ در استدلالی که وی کرده، اشکالات متعددی متوجه او می‌شود، از جمله:
1) اصل شفاعت در روز قیامت، به اتفاق فریقین، حتی وهابیت وجود دارد و هیچ‌کس منکر آن نیست؛ بخاری در صحیح خود نقل کرده که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: مؤمنان در روز قیامت جمع می‌شوند و می‌گویند: ای کاش به پروردگارمان طلب شفاعت می‌کردیم، در ابتدا از حضرت آدم (علیه‌السلام) طلب شفاعت می‌کنند، ... تا این‌که مردم نزد من می‌آیند و من به محضر پروردگارم مشرف می‌شوم؛ ... سپس به من گفته می‌شود سر از سجده بردار و طلب کن، برآورده می‌شود و بگو، شنیده می‌شود و شفاعت کن، شفاعتت پذیرفته می‌شود. حضرت در ادامه می‌فرمایند: آن‌قدر شفاعت می‌کنم که فقط آن کسانی‌که مستوجب خلود در جهنم هستند، می‌مانند و دیگران تماماً وارد بهشت می‎شوند.[1]
آیا این نفع و فایده‌ای بسیار بزرگ برای مؤمنان نیست؛ پس چرا می‌گویید در قیامت هیچ سود و ضرری وجود ندارد؟
2) بخاری در صحیح خود نقل کرده که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: هنگامی‌که بر حوض کوثر ایستاده‌ام، گروهی از مردم را می‌بینم؛ پس همین‌که آن‌ها را می‌شناسم، مردی بین من و آن‌ها خارج می‌شود و می‌گوید بیایید؛ می‌گویم: کجا؟ می‌گوید: به خدا قسم به آتش. می‌گویم: چه چیزی مرتکب شده‌اند؟ می‌گوید: همانا که آنان بعد از شما مرتد شده‌اند...[2]
این مردی که بین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و مردم منحرف، حائل می‌شود و آنان را وارد جهنم می‌کند، کیست؟ آیه‌ای که رامی عیسی ذکر کرده، خارج از دو حالت نیست، که یا با این روایت در تناقض است؛ یعنی نباید هیچ مردی، مردم را در قیامت به بهشت و جهنم ببرد؛ بلکه تمام امر از آن خداوند متعال است؛ در این صورت باید بگویند که این روایت بخاری، جعلی است و پس از این، نباید ادعا کنند که تمام روایات بخاری صحیح است، و یا این‌که بگویند این روایت در تعارض با آن آیه‌ی کریمه نیست. پس می‌گوییم: چگونه این آیه، با بردن مردم به جهنم در تناقض نیست؛ ولی اگر بگوییم امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) تقسیم کننده بهشت و جهنم است، در تناقض می‌شود؟! چه مانعی دارد که این مردی که مردم منحرف را به جهنم می‌برد، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) باشد؟
3) بزرگان اهل تسنن، برخلاف رامی عیسی، معتقدند که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، تقسیم کننده بهشت و جهنم است؛ محمد بن منصور می‌گوید: نزد احمد بن حنبل بودیم که مردی از او پرسید در این روایت که علی بن ابی‌طالب می‌گوید: من تقسیم کننده‌ی جهنم هستم، چه می‌گویید؟ او گفت: چرا منکر این حدیث می‌شوید؟ مگر روایت نقل نکردیم که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام) فرمودند: هیچ‌کس به شما محبت نمی‌کند، جز مؤمنین و هیچ‌کس با شما دشمنی نمی‌کند، مگر این‌که منافق است؛ گفتیم: بله! گفت: مؤمن کجاست؟ گفتیم: در بهشت. گفت: منافق کجاست؟ گفتیم: در جهنم. گفت پس علی (علیه‌السلام) تقسیم کننده‌ی بهشت و جهنم است.[3]
احمد بن حنبل این روایت و منقبت را برای امیرمؤمنان پذیرفته است؛ ولی آن را بدون دلیل تأویل می‌کند، و لزومی به آن همه تأویل نداشته؛ بلکه ظاهر آن نیز صحیح است و بر خلاف رامی عیسی، منکر این فضیلت برای امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نمی‌شود.
ابن حجر هیتمی، سه روایت در این‌باره نقل می‌کند:
الف) در شورای شش نفره، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در احتجاج با اهل شوری می‌فرماید: آیا بین شما به غیر از من، کسی هست که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به ایشان فرمودند: ای علی! شما در روز قیامت، تقسیم کننده بهشت و جهنم هستید؟ (اهل شوری) گفتند: خیر.
ب) روایت دوم همانند روایت اول است.
ج) ابوبکر می‌گوید: شنیدم از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) که می‌فرماید: هیچ‌کس نمی‌تواند از صراط عبور کند، مگر آن کسانی‌که علی بن ابی‌طالب (علیهما‌السلام)، جواز عبور برای آنان بنویسد.[4]
4) خداوند متعال می‌فرماید: «أَلْقِيَا فِي جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ.[ق/24] شما دو نفر، هر کافر سرسخت و معاندی را در دوزخ اندازید.» دو نفری که در آیه‌ی کریمه مورد خطاب قرار می‌گیرند، بنا بر عقیده شیعه، پیامبر و امیرالمؤمنین (علیهماالسلام) هستند و بنا بر عقیده اهل تسنن، آن دو نفر، از ملائکه هستند.
آیا اگر پیامبر و امیرمومنان (علیهم‌السلام)، مخاطب آیه‌ی کریمه باشند و کفار و معاندان را وارد جهنم کنند، در تناقض با آیه‌ی مذکور در شبهه خواهد شد؟
در صورتی‌که پاسخ بله باشد، در این صورت اگر ملائکه نیز مورد خطاب آیه باشند، در تعارض خواهد بود و اگر پاسخ خیر باشد، در این صورت عقیده‌ی شیعه ثابت خواهد شد و شبهه مذکور، کاملاً بی‌اساس خواهد بود و در حقیقت بین این آیات، هیچ نوع تضادی وجود ندارد؛ زیرا که تقسیم کردن بهشت و جهنم، توسط امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، به اذن خداوند متعال است؛ پس مانعی ندارد که بگوییم حساب مردم با خداست و یا این‌که بگوییم با امیرمؤمنان (علیه‌السلام) است؛ همان‌گونه که در قبض روح، خداوند متعال در آیه‌ای آن را به خود نسبت می‌دهد و در آیه‌ای دیگر آن را به ملک الموت نسبت می‌دهد.[5]
پس امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) تقسیم کننده بهشت و جهنم خواهد بود و این منقبت بدون هیچ محذوری برای ایشان ثابت است.

پی‌نوشت:

[1]. بخاری، صحیح بخاری، ج4، ص1624،  دار ابن كثير، اليمامة – بيروت، 1407ق.
[2]. همان، ج5، ص2407.
[3]. ابن ابی یعلی، طبقات الحنابله، ج1 ص320، دار المعرفة – بيروت، بی‌تا.
[4]. ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقه، ج2، ص369، مؤسسة الرسالة – لبنان، 1417ق.
[5]. «اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا... [زمر/42] و خداست که روح مردم را هنگام مرگشان به طور کامل می‌گیرد...» و « قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ[سجده/11] بگو: فرشته مرگ که بر شما گماشته شده است روح شما را می‌گیرد، سپس به سوی پروردگارتان بازگردانده می‌شوید»