شبهه
یکی از شبهاتی که وهابی‌ها مطرح می‌کنند این است که اگر قرآن به زمین افتاد، و شخص آن را ببوسد، این بدعت در دین است؛ از بن باز در این رابطه سؤال شد، و او در پاسخ گفت: برای این عمل، در شرع دلیلی وجود ندارد؛ از این‎‌رو نمی‌توان بر مشروعیت آن حکم کرد.[1]

پاسخ
احترام به قرآن، به هر نحوی که باشد، امری مقبول است که همه مسلمانان به آن اذعان دارند و مورد پذیرش ایشان است؛ چرا که قرآن، کتاب آسمانی است؛ حال این ابراز ارادت و احترام، با شیوه‌های متعددی می‌تواند ابراز شود که یکی از آن‌ها بوسیدن قرآن است که هنگام افتادن صورت می‌پذیرد. افزون بر این‌که برای این امر، در منابع و فتاوای فریقین، دلایلی نیز وجود دارد.
با توجه به این‌که وهابی‌ها این ادعا را منتسب به اهل سنت می‌دانند، از این‌رو، با تکیه بر منابع اهل سنت، جواب وهابیت داده می‌شود:
ابن مفلح حنبلی، در کتاب «الآداب الشرعية والمنح المرعية» تصریح دارد که بوسیدن قرآن امری مستحب است.[2]
ابن حجر عسقلانی نیز که از علمای بزرگ اهل سنت به‌شمار می‌رود، و از او به حافظ یاد می‌کنند، این امر را پذیرفته و در اثبات آن، به فتوای ابن ابی‌الصیف یمانی که از علمای بزرگ شافعیه است، استناد کرده است.[3]
ابن عابدین حنفی نیز ضمن آوردن قول کسانی‌که قائل به بدعت بودن بوسیدن قرآن هستند، تصریح دارد: عمر بن خطاب، هر روز قرآن را می‌بوسید و می‌گفت: این عهدنامه خداوند و منشور او است؛ عثمان نیز قرآن را می‌بوسید و به صورتش می‌مالید.[4]
تقی الدین سبکی نیز بوسیدن قرآن را جایز می‌دانست و دلیل جواز آن را نیز قیاس این عمل، به بوسیدن حجر‌الاسود می‌دانست و تصریح داشت: همان‌گونه که بوسیدن حجر الاسود، به خاطر احترام داشتن آن جایز است؛ بوسیدن قرآن نیز از همین باب می‌تواند جایز باشد.[5]
با توجه به این مستندات و فتاوای بزرگان اهل سنت که بیان گردید، آیا باز هم می‌توان حکم به عدم جواز و بدعت بودن بوسیدن قرآن کرد؛ حال این احترام گذاشتن و بوسیدن قرآن که ایشان جایز دانستند را مقید به زمان خاصی نکرده‌اند؛ پس می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که در تمام موارد جایز است، من جمله وقتی که قرآن به زمین می‌افتد.

پی‌نوشت:

[1]. بن باز، عبدالعزیز، مجموع فتاوی، ج24، ص399، تحقیق: شویعر، محمد بن سعد، بی‌نا، بی‌تا.
[2]. ابن مفلح حنبلی، محمد، الآداب الشرعية والمنح المرعية، ج2، ص283، عالم الکتب، بی‌تا، بی‌نا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. ابن حجر عسقلانى، احمد، فتح الباري شرح صحيح البخاري، ج3، ص475، دار المعرفة، بيروت، 1379ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. ابن عابدين، محمّد امين بن عمر (م 1252)، رد المحتار على الدر المختار، ج6، ص384، دار الفکر، بيروت، چاپ دوّم، 1412 هـ. ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. بجیرمی، سلیمان، تحفة الحبيب على شرح الخطيب (حاشية البجيرمي على الخطيب)، ج1، ص373، دار الفکر، چاپ اول، 1415ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

نویسنده: علی اکبر لطفی