یکی از معتقدات و عادات مسلمانان، تبرک‌جویی به آثار اولیاء، مخصوصاً رسول‌الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) است که امری شایع در بین ایشان است، از این‌رو مسلمانان زیادی در ایام حج، خود را ملزم به تبرک بر آثار نبی گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و هم‌چنین صحابه می‌دانند؛ به همین جهت است که برای ایشان، اماکن و آثار به‌جا مانده از صدر اسلام، بسیار با‌اهمیت است و این هم از باب انتساب این آثار به اولیاء خدا است. این در حالی است که در مقابل این استقبال بی‌بدیل مسلمانان به آثار و اماکن مقدس، وهابیت که گروهی با افکار منحرف هستند، این امر را بدعت و حتی شرک به خدا می‌شمارند و مسلمانان را تنها به خاطر تبرک‌جویی و محترم دانستن آثار منتسب به ایشان تکفیر می‌کنند، نکته مهم این است که وهابی‌ها سعی دارند تا این اعتقاد باطل خود را بر جامعه اهل سنت تحمیل کرده و چنین وانمود کنند که تمام اهل سنت، این اعتقاد را پذیرفته‌اند، در حالی‌که این تکفیر ایشان، در هیچ‌یک از مذاهب اهل سنت نمی‌گنجد و در معتقدات ایشان نیست؛ برای نمونه، با مراجعه به منابع شافعی مذهب‌ها می‌توان دریافت که ایشان تبرک به قبر، آثار صالحان و اماکن مقدسه را پذیرفته و از معتقدات خود می‌دانند؛ برای نمونه چند مورد اشاره می‌گردد:

1) تبرک شافعی (امام مذهب شافعی)، به لباس احمد بن حنبل:
ابن کثیر در کتاب «البدایة و النهایة»، قضیه ارسال نامه شافعی به احمد بن حنبل را آورده است که به‌دست شخصی به نام ربیع داده بود و او پس از دادن نامه و صحبت با احمد بن حنبل، لباسی را که وی بر تن داشت را به عنوان تبرک از او گرفت؛ وقتی ربیع نزد شافعی آمد، وی گفت: من نتوانستم به محضر او برسم، حال لباسش را آب بکش، تا به آن تبرک بجویم.[1]
2) تبرک جویی شافعی (امام مذهب شافعی) به قبر ابوحنیفه:
در احوالات شافعی آمده است که وی گفت: من هر روز به زیارت قبر ابوحنیفه می‌روم، و به قبر او تبرک می‌جویم، و وقتی حاجتی داشته باشم، دو رکعت نماز می‌خوانم و نزد قبر او دعا می‌کنم و خداوند حاجت من را می‌دهد.[2]
3) غزالی:
وی در باب جواز تبرک می‌گوید: هر کسی که در زمان حیاتش، تبرک جویی از آن، به واسطه دیدنش جایز بوده، بعد از مرگش هم تبرک به او، به‌واسطه زیارت قبرش جایز است.[3]
4) استحباب آوردن اطفال نزد انسان‌های صالح برای تبرک‌جویی:
ابن ملقن، ذیل روایت ام‌قیس که طفل کوچکش را از باب تبرک نزد رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) آورده بود، تصریح دارد: این حدیث، گویای جواز تبرک به انسان‌های صالح و اهل فضل و استحباب بردن اطفال نزد ایشان برای تبرک است، و نووی در این‌باره گفته است: فرقی ندارد این عمل زمان تولد بچه باشد، یا بعد از آن.[4]
این تنها بخشی از مستندات بسیار زیادی است که از شافعی مذهب‌ها در جواز تبرک بود، که گویای اختلاف شدید ایشان با وهابیت در این فکر باطلشان است؛ حال باید از وهابی‌ها سؤال پرسید که مگر شما این همه مستند را از ایشان ندیده‌اید، که مدعی همراهی اهل سنت با این فکر باطل خود هستید؟!!

پی‌نوشت:

[1]. ابن كثير دمشقي، إسماعيل بن عمر (م 774)، البداية والنهاية، ج10، ص365، تحقيق: علي شيري، دار إحياء التراث العربي، بيروت، چاپ اوّل، 1408 هـ. ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. خطيب بغدادي، احمد بن علي (م 463)، تاريخ بغداد، ج1، ص445، تحقيق: الدكتور بشار عواد معروف، دار الغرب الإسلامي، بيروت، چاپ اوّل، 1422 هـ.ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. أبو حامد محمد بن محمد الغزالي (م 505)، احیاء علوم الدین، ج2، ص247، دار المعرفة، بيروت، بی‌تا. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. ابن ملقن، عمر بن علی، الإعلام بفوائد عمدة الأحكام، ج1، ص687، تحقیق: المشیقح، عبدالعزیز، دار العاصمة للنشر والتوزيع، المملكة العربية السعودية، چاپ اول، 1417ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

نویسنده: علی اکبر لطفی