ماوردی، در بحث قصاص این‌گونه می‌گوید:
قصاص حق است، و قابل تقسیم به قصاص و دیه نیست، بلکه دیه، جایگزین قصاص است. هنگامیکه قصاص حق چند نفر می‌گردد، اگر اولیاء دم، کودکند، باید صبر کرد که بالغ شوند و اگر بالغند، باید از آنان اجازه گرفت.
برخی از صاحبان حق نمی‌توانند دیه بخواهند و برخی قصاص، بلکه باید همه بر یکی از این دو توافق کنند.
او در مورد شهادت امیرالمؤمنین و قصاص قاتل ایشان توسط امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) می‌گوید طبق این بحث، چرا امام حسن (علیه‌السلام) به تنهایی حکم قصاص را جاری کرد؟!
طبق حکایت مورخین، امیرالمؤمنین، 16 پسر و 16 دختر داشت؛ چرا برای قصاص، منتظر بالغ شدن ورّاث نابالغ و اجازه از بالغین نشد؟
ماوردی دو جواب برای قصاص قاتل امیرالمؤمنین توسط امام حسن (علیه‌السلام) ذکر می‌کند:
اول این‌که قتل توسط ابن‌ملجم، (قتل امام عادل) فساد در زمین است و مفسد فی الارض باید کشته شود و نمی‌توان از او گذشت؛ پس در این مورد اجازه گرفتن از ورثه لازم نیست.
جواب دیگر این‌که ابن‌ملجم کشتن امیرالمؤمنین را حلال دانست و با این اعتقاد کافر شده است، و امام حسن (علیه‌السلام) او را به خاطر کفرش کشت، نه از باب قصاص.
از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که خطاب به امیرالمؤمنین فرمود: آیا شقی‌ترین اولین و آخرین را می‌شناسی؟! امیرالمؤمنین عرض کرد: خدا و رسولش عالم‌ترند. پیامبر فرمود: شقی‌ترین اولین، پی کننده شتر حضرت صالح بود و شقی‌ترین آخرین کسی است که ریش تو را از خون سرت خضاب کند.
ممکن است امام حسن (علیه‌السلام) از این حدیث، و حلال دانستن خون امیرالمؤمنین در اعتقاد ابن‌ملجم، کفر او را برداشت کرده باشد و به این دلیل او را کشته باشد.
الحاوی الکبیر، ماوردی، ج12، ص103.
مقال: «قتل ابن ملجم، به جهت کفر او»