پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در سال‌های اخیر مطالب شبه علمی که به‌ غلط با عنوان "علم" ارائه می‌شوند، با عناوین مختلف مانند راز و رمز موفقیت و... وارد جامعه شده است و افراد بسیاری به تبلیغ و تدریس این گونه امور گرایش پیدا کردند. 
با صرف نظر از کتاب‌هایی مانند راز نوشته راندا برن که نگاهی هستی شناسانه دارند و موجب تغییر بنیادین اعتقادات مخاطبین خود می‌شوند، جریان‌ها و کتاب‌هایی نیز هستند که هدف نویسندگان آن‌ها بیان رموز و تکنیک‌های موفقیت است. اما با این همه با مطالعه این کتاب‌ها در می‌یابیم که بسیاری از آن‌ها انباشته از درستی و نادرستی‌هایی هستند که بر پایه فرهنگ غرب (که مخلوطی از مطالب و مبانی درست و نادرست است) نگارش یافته اند و در نقطه مقابله فرهنگ ایرانی اسلامی هستند و می‌توانند به شدت جامعه ایرانی را از کمالات خود به انحراف بکشانند.
کتاب‌هایی که به ظاهر بیانگر راه و روش زندگی هستند ولی گامی در جهت انسان سازی مدرن می‌باشند و در حقیقت با ارائه راهکارهای زندگی این جهانی، زمینه‌های معنوی را در انسان جهت می‌دهند. این کتاب‌ها در در زمره کتاب‌های روانشناسی عمومی محسوب می‌گردند. اما در حقیقت نوعی انسان‌شناسی و تربیت انسانی را طرح ریزی می‌کنند.
اولین علامت هشدار دهنده در این کتب، قانون جذب است. آن‌ها می‌گویند چیزهای مشابه یکدیگر را جذب می‌كنند، بنابراین افكار مثبت چیزهای مثبت را به همراه می‌آورند و موارد منفی چیزهای منفی را به همراه می‌آورد.
مسئله‌ای که مطرح می‌باشد، این است که این نظریه «قانون جذب» در واقعیت علمی هیچ پایه‌ و اساسی ندارد. مثلا در جذب منفی به وسیله‌ی افکار منفی و جذب مثبت به وسیله‌ی افکار مثبت که مروجین قانون جذب قائلند، در فیزیک دقیقا عکس این قضیه صادق است و دو قطب مخالف همدیگر را جذب خواهند کرد.
 در این تئوری دیکته می‌شود که ما فقط باید در مورد چیزهایی که می‌خواهیم، بسیار سخت فکر کنیم، تا آن‌ها را بدست آوریم. اگر می‌خواهید وزن خود را کاهش دهید، ابتدا باید بپذیرید که مواد غذایی مسئول افزایش وزن نیستند یا به چاقی فکر نکنید. اگر فکر می‌کنید که غذا مسئول افزایش وزن است که در واقع باعث اضافه وزن می‌شود. این دقیقا عکس مسائل تغذیه و رژیم غذایی است. یعنی انسان با دقت و برنامه‌ریزی در مصرف غذاهایی که حجم کالری بیشتری دارند تا این‌که به اندازه مصرف کند، نتیجه می‌گیرد.
راندا برن می‌گوید: «شما همان چیزی هستید که فکر می‌کنید.»[1] باید توجه کرد که همیشه یک ناپسند و زشت وجود دارد. حال اگر تصادف یا بیماری داشته باشید، تقصیر شماست؟ بله واقعیتی در این مورد وجود دارد. اگر مستی در بزرگراه سرگردان باشد و مورد اصابت اتومبیل قرار گیرد، احتمالاً تقصیر اوست. اگر یک سیگاری مادام العمر به سرطان ریه مبتلا شود، احتمالاً تقصیر وی است. اما آیا همه چیزهایی که ما تجربه می‌کنیم همه از خود ماست؟ آیا سربازان کشته شده در عراق، ویتنام، افغانستان و غیره به راحتی فکر مثبت نمی‌کنند؟
این کتاب‌ها همچنین توضیحی در مورد چگونگی خواندن جهان افکار ما و پاسخ به آن‌ها ارائه نمی‌دهند. بریل ساتر می‌گوید: «آن‌ها (بنیان‌گذاران قانون جذب) از فیزیک کوانتومی استفاده می‌کنند برای افرادی که اطلاعات زیادی در مورد فیزیک کوانتومی ندارند. بنابراین، برای تمام زبان‌های علمی موجود در راز، علم بسیار کمی در آن وجود دارد.»[2]  فولر می‌گوید: «تعداد بسیار کمی از افراد که در واقع در اندیشه علمی آموزش دیده اند به این امر جذب می‌شوند. اما بیشتر ما در فکر علمی آموزش دیده نیستیم.»[3]  پس در کلام مروجین تفکر نو با ایده‌های درست و نادرست که به هم آمیخته هستند روبرو هستیم و مطالب علمی با تخیلات علمی مخلوط شده است که برای همه مردم قابل درک نیست.

پی‌نوشت:

[1]. راز، راندا برن، نشر پیکان، 1387، ص 22.
[2]. «skepticalinquirer»
[3]. همان.