پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نفس شکرگزاری و قدردانی از کسی به ما خوبی و نیکی می‌‏کند، نیاز به اثبات ندارد و هر انسانی درک می‌کند که باید در مقابل نیکی دیگران شکرگزار باشد. غفلت انسان در این مسئله حتی می‌تواند مورد نکوهش دیگران قرار گرفته تا شخص متوجه شود.

شکرگزاری در روایات ما مورد تاکید زیادی قرار گرفته است. امام صادق (علیه‌ السلام) می‌فرماید: «اَلشُّكرُ زیادةٌ فی‌النِّعمِ و اَمانٌ مِنَ الفَقرِ.[1] شكرگزاری باعث وفور نعمت و مصونیت از فقر و تهیدستی است.» خداوند متعال بندگان شکرگزار و متواضع را مورد عنایت بی‌حد خود قرار می‌دهد: «إنَّ اللهَ یُحبُّ كُلَّ عَبدٍ شَكور.[2] خداوند بندگان شكور و سپاسگزار خود را دوست می‌دارد.»

اما مدتی است کتاب‌ها، پکیج و دوره‌هایی با عنوان‌هایی متعدد مثل «معجزه شکرگزاری»، «راز شکرگزاری»، «قدرت شکرگزاری» و... به بازار آمده و به خلق الله می‌فروشند. که باید گفت برای این‌گونه افراد کاسبی و بازاری با درآمد مالی بسیار بالا به وجود آمده است. از طرفی آموزه‌های التقاطی در آن‌ها بیان شده که لازم است این‌ها به طور دقیق بررسی شوند.

با دقت در کتاب‌‏ها و دوره‌های کاسبان شکرگزاری، تأکید بر این موضوعات را به روشنی می‌‏توان مشاهده کرد:

- شکرگزاری یک روش ساده برای «ایجاد احساس خوب» است.
- شکرگزاری یک قانون است. این قانون یکی از روش‌های مثبت‌اندیشی است.
- شکرگزاری قوی‌‏ترین ارتعاش به جهان هستی است. هر چقدر بیشتر بابت نعمت‏‌های‏تان شکرگزار خداوند باشید، نعمت‌های بیشتری را وارد زندگی‌تان خواهد کرد.
- بین قانون جذب و قانون شکرگزاری رابطه وجود دارد؛ به این صورت که وقتی شما بابت نعمت‌های زندگی‏تان شکرگزاری می‏‌کنید و بابت خواسته‌ها و آرزوهایتان شکرگزاری می‌کنید. در حال توجه کردن به خواسته‏‌ها و آرزوهای‏تان هستید و این کار باعث می‏‌شود که با توجه به اهدافی که به «کائنات» می‌فرستید، چیزهایی که می‌خواهید وارد زندگی‌تان بشود.

ایجاد احساس خوب، ارسال ارتعاش به کائنات، رابطه با قانون جذب و… از اصطلاحات و مفاهیمی است که فراوان در این فضاها به چشم می‌‏خورد و به روشنی می‌توان دریافت که شکرگزاری را باید در منظومۀ سخنان مروجان قانون جذب تحلیل و بررسی نمود. در پکیج‌‏های شکرگزاری محوریت اصلی با مفاهیم مبهمی چون: کائنات، ارتعاشات آن و تغییر فرکانس وجودی است. البته از خداوند نیز سخن به میان می‌آید، ولی محوریت اصلی از آن کائنات است. در واقع این بسته‌ها و کلاس‎‏ها، همچون اصل قانون جذب، مبتنی بر ادعاهایی هستند که نه علم آنها را تأیید می‌کند و نه دین. اینکه شکرگزاری فرکانس ما را با کائنات هماهنگ می‏‌کند تا آنچه می‌خواهیم به دست آوریم؛ اینکه در شکرگزاری باید از ادبیات خاصی استفاده کرد و در غیر این صورت شکرگزاری اثر و ارزشی ندارد، اینکه با شکرگزاری کائنات بیشتر به ما می بخشد و… تماماً ادعاهایی بدون دلیل و ثابت نشده است.

نکته‏ ای که شاید علاقمندان به این دوره‌‏ها کمتر به آن توجه کنند، غایت و مقصود اصلی از این گونه شکرگزاری است. ایجاد یک حس خوب و جذب ثروت و بهره‌‏های مادی از کائنات. به بیان دیگر شکرگزاری در نگاه مروجان قانون جذب، بیشتر به یک تکنیک شبیه است تا یک ارتباط خاضعانه با خالق و کرنش در برابر او. در آموزه‏ های تفکر نو، شکرگزاری از کارکرد اصلی خود که یک عبادت است خارج می‌شود و به عنوان ابزاری برای جلب منفعت‌‏های بیشتر جلوه می‌کند.

یکی دیگر از نکات حائز اهمیت اینکه، در میان جملات کاسبان شکرگزاری تعابیری دیده می‌شود که به هیچ وجه قابل قبول نیست. می‌‏گویند: این طور نگویید که «خدایا شکرت که بیماری را از من دور کردی.» چون این تعبیر باعث می‌شود، بیماری به سوی تو بیاید. تو باید بگویی: «خدایا شکرت، که به من سلامتی دادی.»

مگر نه آن است که ما این جملات و تعابیر را خطاب به خداوندی می‌گوییم که عالم، خبیر، بصیر، حکیم و … است؟ اما گویا در تصور این عده، ما با موجودی (معاذ الله) نادان طرف هستیم، که منظور ما را متوجه نمی‌شود. واقعاً چه تصوری از خدا در این سخنان نهفته است؟ آیا خدایی که این کاسبان به شکرگزاری از او دعوت می‏‌کنند، همان خدایی است که ما در قرآن می‌‏یابیم؟

فریب این سخنان به ظاهر علمی و در واقع تهی از هر مستند علمی را نباید خورد. همۀ ما می‌توانیم روزانه هزار بار بگوییم: «خدایا شکرت که مریض نیستم، بیماری دیگران را هم شفا بده.» برای خداوند علیم و حکیم تفاوتی نمی‏کند که این جملات را بگوییم و یا بگوییم: «خدایا شکرت که به من سلامتی دادی، به دیگران هم سلامتی ببخش.» ما به عنوان بندۀ خدا باید از او سپاسگزاری کنیم و کمک بخواهیم، یا به سراغ مفهوم گنگ و تعریف نشدۀ کائنات برویم و از آن کمک بخواهم؟ طبیعی است که همۀ ما ترجیح می‏‌دهیم که خدا را دوست بداریم و از او شکرگزاری کنیم، حتی اگر ما را با دشواری‌ها بیازماید و آرزوهایمان را برآورده نکند. او خالق مهربانی است که سزاوار عشق و ستایش است. هر چه داریم از اوست و هیچکس بخشنده و مهربان‌‏تر از او نیست.[3]

پی‌نوشت:

[1]. تحف العقول، ابن شعبه حرانی، نشر جامعه مدرسین، قم، ص 376.
[2]. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، موسسه آل البیت احیاء تراث، قم، ج11، ص 539.
[3]. سایت بهداشت معنوی