خوش‌بینی و بدبینی از جمله صفاتی هستند که به صورت معمول و متعارف در زندگی روزمره به تناسب رفتار و کردارها به وجود می‌آید. اسلام بدبینی را مذمت کرده و مردم را به خوش‌بینی ترغیب کرده است. اما آموزه‌های دینی مسلمانان بیان می‌دارد که دوستی‌ها و دشمنی‌ها باید دارای ملاک و معیار مشخص و معینی باشد و آن دوستی و دشمنی برای رضای خداوند است. اگر کسی اعمال و رفتارش خداگونه و خداپسند بود، جزء گزینه‌های دوستی قرار می‌گیرد و در غیر این صورت از این دایره خارج می‌گردد.
در این بین عده‌ای با فاصله گرفتن از ملاک‌های دینی، معیار خود را برای خوش‌بینی و بدبینی نسبت به افراد، خواب و رؤیا قرار دادند و این خواب را نشانه فضیلت برای بزرگان خود می‌پندارند؛ چنان‌که صدقه مقابری می‌گوید: «نسبت به احمد بن حنبل بدبین بودم و از او خوشم نمی‌آمد. شبی در خواب دیدم که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دست احمد بن حنبل را گرفته، هم‌چون دو رفیق با مودت و محبت در کنار هم راه می‌روند، من نیز پشت سر آنان بودم. هر چه تلاش کردم خودم را به آن دو برسانم، موفق نشدم. هنگامی‌که از خواب بیدار شدم، بغضی که در دل نسبت به احمد بن حنبل داشتم، از بین رفت.»[1]

پی‌نوشت:

[1]. «عَنْ صدقة المقابري قَالَ كان فِي نفسي عَلَى أحمد بن حنبل قَالَ فرأيت فِي النوم كأَنَّ النَّبِيَّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - يمشي فِي طريق وهو آخذ بيد أحمد بن حنبل وهما يمشيان عَلَى تؤدة ورفق وأنا خلفهما أجهد نفسي فِي أن ألحق بهما فما أقدر فلما استيقظت ذهب ما كان فِي نفسي.» طبقات الحنابله، محمد بن ابی یعلی، ج1، ص31. جهت مشاهده تصویر کلیک کنید.