انکار حقّانیت و اعتقادات شیعه
خلاصه مقاله
محمد بن عبدالوهاب در کتابی به نام «رسالة فی الرّد علی الرافضة» به انکار حقّانیت و اعتقادات شیعه پرداخته و مدعی می‌شود که شیعه قائل به تحریف قرآن است و آن را ناقص می‌داند و هرکس اعتقاد به تحریف و نقص قرآن داشته باشد، کافر است؛ در پاسخ باید گفت که اولاً: در میان دانشمندان شیعه و سنی مشهور است که تحریفی در قرآن روی نداده است. ثانیا: اهل‌بیت و فقهای امامیه، قرائت سوره کاملی را بعد از حمد در رکعت اول و دوم هر نماز از نمازهای پنج‌گانه روزانه واجب می‌دانند و این حاکی از اعتقاد امامیه به نیفتادن چیزی از قرآن است، زیرا اشتغال یقینی، برائت یقینی می‌خواهد. پس مجزی بودن خواندن سوره پس از حمد دلیل عدم وقوع تحریف در قرآن است. ثالثاً: این امر از ضروریات دین است که مجموع قرآن و آیات آن، از عهد رسالت و در جمیع طبقات مسلمانان، به نحو متواتر نقل و قرائت شده است، و آن‌چه مدعیان در باب قرآنیت بعضی عبارات یا تحریف پذیرفتن قرآن به طور کلی می‌گویند، خبر واحد [غیر متواتر] است.
متن مقاله
یکی از انحرافات بنیان‌گذار وهابیت، محمد بن عبدالوهاب، این است که وی در کتابی به نام «رسالة فی الرّد علی الرافضة» به انکار حقّانیت و اعتقادات شیعه پرداخته و مدعی می‌شود که شیعه قائل به تحریف قرآن است و آن را ناقص می‌داند و هرکس اعتقاد به تحریف و نقص قرآن داشته باشد، کافر است.[1]
که در پاسخ باید گفت که اولا: در میان دانشمندان شیعه و اهل‌تسنن مشهور است که تحریفی در قرآن روی نداده و قرآن امروزی همان قرآنی است که بر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نازل شده، و حتی کلمه و حرفی از آن کم و زیاد نگردیده است. شیعه و اعاظم آنان، هرگز به تحریف قرآن، چه به صورت کاستن از آن و چه به صورت افزودن چیزی بر آن، معتقد نیستند. اگر محدثی مثل حاج میرزا حسین نوری نیز عقیده‌ای خلاف این را داشته باشند، تحریف به حذف است و نه تحریف به اضافه، ولیکن به طور کلّی، شیعه و مراجع و فقهای آنان، هیچ تحریفی را قبول ندارند. در اینجا از باب نمونه اقوال دو نفر از بزرگان مذهب شیعه را در رابطه با عدم تحریف قرآن نقل می‌کنیم:
مرحوم شیخ صدوق (متوفای 381 قمری) درباره عدم تحریف قرآن چنین می‌گوید: «به اعتقاد ما (شیعیان)، قرآنی که خداوند بر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نازل فرموده، بیشتر از قرآنی که اکنون در دست مردم موجود است، نبوده و تعداد سوره‌های قرآن نزد مردم 114 سوره است و نزد ما سوره ضحی و الم نشرح روی هم یک سوره است و هم‌چنین سوره ایلاف و «الم تر کیف» نیز یک سوره محسوب می‌شود. کسی‌که به ما نسبت دهد و بگوید ما گفته‌ایم قرآنی که بر پیامبر نازل گردیده، بیشتر از قرآن‌های موجود است، دروغ‌گو است.»[2] هم‌چنین شیخ طوسی که از نوادر و نوابغ عصر خود بوده، در این ارتباط می‌گوید: «مقصود از [تحریر] این کتاب، علم معانی و اغراض مختلف قرآن است و اما سخن درباره زیادی و نقصان قرآن، سزاوار این کتاب نیست؛ چون در زیادی قرآن، اجماع بر بطلان آن است و نقصان در قرآن نیز ظاهر مذهب مسلمانان بر خلاف آن است و این مطلب نزد مذهب ما به صحت نزدیک‌تر است و سید مرتضی نیز این قول را یاری و تأیید کرده است و ظاهر روایات نیز این‌گونه است. مگر این‌که از طریق عامه و خاصه، روایات زیادی بر نقصان بسیاری از آیات قرآن و نقل دادن آیه‌ای از جایی به جای دیگر نقل شده است؛ ولی این‌ها واحد است که موجب علم و عمل نمی‌شود و بهتر است از این‌گونه اخبار، اعراض شده و از اشتغال به آن‌ها پرهیز شود.»[3]
ثانیا: اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و فقهای امامیه، قرائت سوره کاملی را بعد از حمد در رکعت اول و دوم هر نماز از نمازهای پنج‌گانه روزانه واجب می‌دانند و این حاکی از اعتقاد امامیه به نیفتادن چیزی از قرآن است. هم‌چنین قائلان به تحریف نمی‌توانند قرائت سوره‌ای را که محتمل تحریف است، جایز و مجزی بدانند؛ زیرا اشتغال یقینی، برائت یقینی می‌خواهد. پس این ترخیص از سوی ائمه (علیهم‌السّلام) خود فی نفسه، دلیل بر عدم وقوع تحریف در قرآن است وگر نه مستلزم ضایع کردن نماز واجب هر مکلف می‌شد.
ثالثا: این امر از ضروریات دین است که مجموع قرآن و همه بخش‌ها و سوره‌ها و آیات آن، از عهد رسالت در طی اعصار و قرون و در جمیع طبقات مسلمانان، به نحو متواتر نقل و قرائت شده است و آن‌چه مدعیان در باب قرآنیت بعضی عبارات یا تحریف پذیرفتن قرآن به طور کلی می‌گویند، خبر واحد [غیر متواتر] است.
پی‌نوشت:
[1]. رسالة فی الرد علی الرافضة، محمد بن عبدالوهاب نجدی، ص 14.
[2]. الاعتقادات فی دین الامامیّه، مؤسسه الامام الهادی (علیه السّلام)، ص 59.
[3]. التبیان فی تفسیر القرآن، محمد بن حسن شیخ طوسی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 1، ص 269 ـ 270.
افزودن نظر جدید