متن مقاله
اهل‌سنت در عقیده، پیرو ابومنصور ماتریدی و ابوالحسن اشعری هستند و این مطلبی است که بزرگان علمای احناف به آن اشاره کرده‌اند؛ خلیل احمد سهارنفوری یکی از علمای دیوبندیه در این‌باره می‌‌گوید: «ما ـ به حمدالله ـ و مشایخ ما و تمام طایفه ما در فروع پیرو امام ابوحنیفه‌ایم و در عقیده از ابوالحسن اشعری و ابومنصور ماتریدی پیروی می‌کنیم و منتسب به چهار طریق صوفیه عالی هستیم.»[1] ولی وهابیان شدیداً با عقاید ابومنصور ماتریدی و ابوالحسن اشعری مخالفند و لذا کتاب‌هایی در ردّ عقاید این دو نوشته‌اند. اینک به نمونه‌هایی از این کلمات اشاره می‌کنیم.

- نسبت تأثر احناف ماتریدی از جهمیه؛
شمس سلفی وهابی به احناف ماتریدی نسبت می‌دهد که از گروه جهمیّه متأثر بوده وعقاید آن‌ها تخیلی است. او در این باره می‌گوید: «ولی حنفی‌های ماتریدی به جهت تأثرپذیری آن‌ها از محیط جهمیّه درباره صفات خدای متعال چیزهایی را تخیل کرده‌اند که لایق مخلوقات خدا نیست ـ تا چه رسد به خداوند ـ و این باعث شده که آن‌ها به تفویض یا تأویل کشیده شوند... .»[2]

ابن‌تیمیه و توهین به ماتریدیه و اشاعره؛
شمس ادعا می‌کند که ابن‌تیمیه روی ماتریدیه و اشاعره را سیاه کرده است. او در این باره می‌گوید: «شیخ‌الاسلام ـ ابن‌تیمیه ـ روی این ماتریدیه و اشاعره را سیاه کرده است، آن‌جا که ادعا کرده‌اند که اثبات علوّ و استواء و نزول و دیگر صفات برای خداوند مستلزم تشبیه است... .»[3]

- اتهام تأثیرپذیری از یهود به ماتریدیه و اشاعره؛
شمس هم‌چنین ادعا می‌کند که تأویلات ماتریدیه و اشاعره از یهود گرفته شده است. او در این باره می‌گوید: «تأویلات ماتریدیه و دوستانشان اشاعره برگرفته از شیوخشان معتزله و... و از طاغوت یهودی است که اول کسی به حساب می‌آید که در قول به خلق تورات، کتاب تصنیف کرده است، و او کافری بود که کفر را گسترش داد و نیز برگرفته از دایی او و پدر همسرش لبید بن اعصم یهودی است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را سحر کرد و قائل به خلق تورات بود.»[4]

- اتهام تحریف قرآن به ابومنصور ماتریدی؛
شمس درباره ابومنصور ماتریدی می‌گوید: «من از امام ابومنصور ماتریدی تحریف عجیب و خرافه غریبی دیدم که نزد دیگران از معطله ـ آن‌چه می‌دانم ـ یافت نکرده‌ام، امری که مسلمان از آن به وحشت افتاده و بدنش می‌لرزد... .»[5]

- حمله به جماعت تبلیغی از دیویندیه؛
شمس در این باره می‌گوید: «امّا غالیان دیوبند دارای دو شعبه‌اند: یکی شعبه تربیت و تبلیغ که مقصود از آن همان جماعت تبلیغی است. پس جماعت تبلیغی همان‌گونه که دیوبندی متعصبند، هم‌چنین ماتریدی تند هستند و دارای افکار صوفی خطرناک و بدعت‌های قبوری بسیاری هستند... .»[6]

پی‌نوشت:

[1]. «انّا بحمد الله و مشایخنا و جمیع طائفتنا مقلّدون للإمام ابی حنیفة فی الفروع و متبعون لأبی الحسن الأشعری و ابی منصور الماتریدی... .» المهند علی المننّد، ص 29 ـ 30.
[2]. «ولکن الحنفیة الماتریدیة لسبب تأثّرهم ببیئة الجهمیة تخیّلوا من صفات الله تعالی ما یلیق بالمخلوقین... .» الماتریدیة و موقفهم من الاسماء و الصفات الالهیة، شمس سلفی وهابی، ج 1، ص 467.
[3]. «و لقد أفحم شیخ الاسلام هؤلاء الماتریدیه و الأشعریة لما ادعوا انّ اثبات العلو و الاستواء و النزول... .» همان، ص 491.
[4]. «تأویلات الماتریدیه و زملائهم الأشعریه مأخوذة عن شیوخهم المعتزلة... عن طالوت الیهودی الذی هو اول من صنّف فی القول بخلق التوراة... .» همان، ج 2، ص 243.
[5]. «و قد رأیت للامام ابی منصور الماتریدی تحریفا عجیبا و تخریفا غریبا لم اجده عند غیره من المعطلة ـ فیما اعلم ـ یندهش المسلم منه و ترعد فرائصه... .» همان، ج 3، ص 31.
[6]. «امّا غلاة الدیوبندیة فلهم شعبتان» الاولی: شعبة التربیة و التبلیغ و هی المعنیة بجماعة... .» همان، ج 3، ص 303.