متن مقاله
یکی از کسانی‌که در طول چندین قرن، مورد توجه خاص وهابیان قرار گرفته و برای او ارزش فراوانی از نظر علمی قائلند؛ تقی ‌الدین احمد بن عبدالحلیم معروف به «ابن‌تیمیه» است. او کسی است که افکار وهابیان از او سرچشمه می‌گیرد. وهابیان برای او کنگره‌های علمی گرفته و کتاب‌هایی در مدح و منزلت و شخصیت علمیش تألیف کرده‌اند و در حقیقت او را مؤسّس مذهب خود می‌دانند. اما در مقابل می‌بینیم برخی از علمای اهل‌سنت مواضع تندی در مقابل این شخصیت دارند که در این مقاله برای نمونه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

- محمد برلسی رشیدی مالکی؛
او درباره ابن‌تیمیه می‌گوید: «ابن‌تیمیه جسارت کرده ـ خدا با او به عدلش معامله کند ـ و ادعا نموده که سفر به جهت زیارت قبر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به اجماع حرام است، و این‌که نماز با آن در سفر قصر نمی‌شود؛ چرا که مسافر با چنین سفری گناهکار می‌شود، و این‌که تمام احادیثی که در فضیلت زیارت وارد شده، جعلی است. او در این موضوع به حدّی اطاله کلام کرده، که گوش‌ها را خسته می‌کند و طبیعت‌ها از آن تنفر دارد. شومی کلامش از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) تجاوز کرده و به جناب اقدس خداوند که مستحق هر کمال است، سرایت نموده است و معتقد به مطالبی است که با عظمت و کمال او سازگاری ندارد؛ چرا که او مدعی جهت و جسمیت برای خداوند شده و آن را بر روی منبر اعلان کرده و شایع نموده، بین کوچک و بزرگ پخش کرده است، و با امامان در بسیاری از مسایل مخالفت نموده و بر خلفای راشدین با اعتراضات پست و حقیر طعن زده است و لذا از چشم بزرگان علمای امّت سقوط کرده و مورد مذمت عوام قرار گرفته است تا چه رسد به خواص، علما کلمات فاسد او را پیگیری کرده و حجّت‌های باطل او را رد نموده و لغزش‌ها و اوهام قبیح و غلط‌‌هایش را ظاهر کرده‌اند، به حدّی که عز بن جماعه در حقش گفته: او برده‌ای است که خداوند او را گمراه کرده و از هدایت دور نموده و لباس خواری را بر تنش نموده و او را نابود کرده است... .»[1]

- عبدالله بن محمّد صدیق غماری مالکی؛
او نیز درباره این‌تیمیه می‌گوید: «و دلیل بر این‌که علیّ ـ رضی الله عنه ـ انسان خوب و با شرف بوده، بر خلاف آن‌چه که ابن‌تیمیه در «منهاج السنة» گفته که حضرت مردی شوم و خوار بوده است، و این گفتاری ناشایست است که از قلب گوینده آن خبر می‌دهد، که نسبت به علیّ، وصی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و برادرش کرّم الله وجهه کینه دارد.»[2]

- احمد زروق مالکی؛
او درباره ابن‌تیمیه می‌گوید: «... او در عقاید مورد طعن و سرزنش واقع شده، و دارای نقصان عقل بوده است، تا چه رسد به عرفان... .»[3]

پی‌نوشت:

[1]. «و قد تجاسر ابن‌تیمیه ـ عامله الله بعدله ـ و ادعی انّ السفر لزیارة النبیّ محرم بالاجماع و انّ الصلاة لا تقصر فیه لعصیان المسافر به، و انّ سائر الاحادیث... .» شواهد الحق، یوسف نهبانی، المکتبة التوفیقیة، مصر، ص 15.
[2]. «و یدلّ ایضا علی انّ علیا رضی الله عنه کان میمون النقیبة، سعید الحظّ، علی نقیص ما قال ابن‌تیمیه فی منهاجه عنه انّه کان مشئوما... .» سمیر الصالحین، عبدالله غماری، مکتبة القاهرة، مصر، ص 77.
[3]. «... مطعون علیه فی عقائد الایمان، مثلوب بنقص العقل فضلا عن العرفان... .» شواهد الحق، یوسف نهبانی، المکتبة التوفیقیة، مصر، ص 453.