متن مقاله
یکی از شبهاتی که برخی بسیار به آن دامن می‌زنند و در فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای، به آن می‌پردازند موضوع «رجعت» است. این شبهه حتی در معتبرترین کتاب‌های آنان همچون کتاب موسوم به «صحیح مسلم» از قرن‌ها پیش ریشه داشته است؛ تا جایی که حتی اگر یک راوی هر چند هم موثق باشد، اما چون قائل به اعتقاد شیعه در موضوع «رجعت» بوده، علمای جرح و تعدیل آنان، او را به همین دلیل از کار می‌انداختند و تضعیف می‌کردند: ابوغسّان گوید: «از جریر شنیدم که گفت: با جابر بن یزید جعفی ملاقات کردم، ولی چون او به «رجعت» ایمان دارد روایتی از او نقل نمی‌کنم.»[1] این در حالی است که همو درباره جابر بن یزید جعفی به صراحت می‌گوید: «از جابر شنیدم که گفت: هفتاد هزار حدیث نزد من است که همه آن‌ها را جعفر بن محمد‌الصادق (علیه السّلام) از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل کرده است.»[2]

در پاسخ می‌گوییم در قرآن کریم، آیاتی وجود دارد که عقیده به رجعت را ثابت می‌کند: خداوند سبحان در سوره مبارکه نمل، می‌فرماید: «وَ يَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ يُکَذِّبُ بِآياتِنا فَهُمْ يُوزَعُونَ.[نمل/83] روزی خواهد آمد که از هر گروه، دسته‌ای را برمی‌انگیزیم، از کسانی‌که آیات ما را تکذیب می‌کنند.» این‌که گروهی از ستمکاران برانگیخته شوند، به قطع نمی‌تواند حشر روز قیامت باشد؛ چرا که حشر قیامت همگانی است و همان‌گونه که در قرآن کریم بر این مطلب تصریح شده و شامل همه می‌گردد. بنابراین، مراد از «و یوم نحشر من کلّ أمّة فوجا» نمی‌تواند حشر روز قیامت باشد؛ پس منظور از آن، واقعه‌ای نیست، مگر همان رجعتی که شیعیان به آن اعتقاد دارند.

هم‌چنین خداوند متعال در آیه 11 سوره غافر می‌فرماید: «قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنا بِذُنُوبِنا فَهَلْ إِلي‏ خُرُوجٍ مِنْ سَبيلٍ.[غافر/11] در روز واپسین کافران گویند: خداوندا! ما را دو بار میراندی و دو بار زنده کردی؛ پس اینک که ما به گناهان خویش گردن نهاد‌ه‌ایم، برای بیرون شدن از این گرفتاری راه چاره‌ای هست؟» در این آیه، خداوند از دو بار میراندن و دو بار زنده شدن سخن گفته است که هر میراندن، حیات سابقی را می‌رساند؛ همان‌گونه که دوبار زنده شدن، مرگ پیشین را حکایت می‌کند. میراندن نخست، پس از حیات دنیوی و مرگ دوم، پس از حیات در رجعت است؛ چنان که احیاء نخست، در رجعت و احیاء دوم در روز واپسین است.[3]

پی‌نوشت:

[1]. «حدّثنا أبوغسّان محمّد بن عمرو الرّازیّ سمعت جریرا یقول لقیت جابر بن یزید الجعفیّ... .» صحیح مسلم، مسلم، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 1، ص 20.
[2]. «سمعت جابرا یقول عندی سبعون ألف حدیث عن أبی جعفر عن النّبیّ کلّها.» صحیح مسلم، مسلم، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 1، ص 15.
[3]. تفسیر القمی، علی بن ابراهیم قمی، دار الکتاب، قم، ج ‏2، ص 256؛ تفسیر شریف لاهیجی، محمد بن علی شریف لاهیجی، تهران، ج ‏3، ص 900 ـ 901.