پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شاید برخی تصور کنند که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در غدیر خم فقط حضرت علی (علیه‌السلام) را به جانشینی انتخاب کرد و سخنی از دیگر جانشینان پس از حضرت علی نگفته است. اما وقتی به متن خطبه غدیر مراجعه می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم که پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ابتدا امام  علی (علیه‌السلام) را به جانشینی انتخاب کردند، سپس فرزندان حضرت علی (علیه‌السلام) را به جانشینی معرفی فرمودند، تا مسلمانان تا قیامت گمراه نشوند.
پیامبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به حکم آیه «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي‏ وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً.[مائده/3] امروز، دين شما را كامل كردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آيين (جاودان) شما پذيرفتم‏.» حجت را بر همه بشریت تمام کرد و با انتخاب جانشینان پس از خود راه را بر مردم نشان داد.
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در خطبه غدیر می‌فرماید: «مَعاشِرَالنّاسِ، إِنَّهُ آخِرُ مَقامٍ أَقُومُهُ فی هذا الْمَشْهَدِ، فَاسْمَعوا وَ أَطیعوا وَانْقادوا لاِمْرِ(الله) رَبِّکُمْ، فَإِنَّ الله عَزَّوَجَلَّ هُوَ مَوْلاکُمْ وَإِلاهُکُمْ، ثُمَّ مِنْ دونِهِ رَسولُهُ وَنَبِیُهُ الْمخاطِبُ لَکُمْ، ثُمَّ مِنْ بَعْدی عَلی وَلِیُّکُمْ وَ إِمامُکُمْ بِأَمْرِالله رَبِّکُمْ، ثُمَّ الْإِمامَةُ فی ذُرِّیَّتی مِنْ وُلْدِهِ إِلی یَوْمٍ تَلْقَوْنَ الله وَرَسولَهُ.[1] هان مردمان! آخرین بار است که در این اجتماع به پا ایستاده‌ام. پس بشنوید و فرمان حق را گردن گذارید؛ چرا که خداوند عزّوجلّ صاحب اختیار و ولی و معبود شماست و پس از خداوند ولی شما، فرستاده و پیامبر اوست که اکنون در برابر شماست و با شما سخن می‌گوید، و پس از من به فرمان پروردگار، علی (علیه‌السلام) ولی و صاحب اختیار و امام شماست. آن‌گاه امامت در فرزندان من از نسل علی خواهد بود. این قانون تا برپایی رستاخیز که خدا و رسول او را دیدار کنید، دوام دارد.»
چنان‌که در این خطبه مشاهده می‌کنید، پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در این خطبه به نام حضرت علی (علیه‌السلام) و فرزندان حضرت تصریح می‌کند که بعد از او تا قیامت جانشین پیامبر هستند.
اکنون سخن این است که اگر راویان اهل سنت و عالمان اهل سنت امانتداری کرده و این خطبه را به صورت مفصل بیان می‌کردند، دیگر هیچ‌گونه سوء ظنی نسبت به موضوع امامت وجود نداشت و همه مسلمانان در پیروی از اهل بیت عصمت و طهارت قدم‌های پیشرفت و تعالی را طی می‌کردند. این در حالی است که برخی از علمای اهل سنت هم‌چون مسلم در صحیحش[2]، احمد در مسندش[3] و حاکم نیشابوری[4] و برخی دیگر به خطبه اشاره کرده و گفته‌اند که پیامبر در روز غدیر خطبه‌ای مفصل ایراد کرد، ولی از آن خطبه مفصل فقط به ذکر چند جمله بسنده کرده و بقیه را نقل نکرده‌اند. ای کاش همه خطبه غدیر را بیان می‌کردند تا مسلمانان امروز متفرق و سردرگم نباشند!

نویسنده: مجتبی محیطی

پی‌نوشت:

[1]. طبرسى، احمد بن على، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، نشر مرتضی، 1403ق، ج1، ص59
[2]. نیشابوری، صحیح مسلم، موسسه عزالدین، بیروت، 1407ق، ج4، ص1873، ح36.
[3]. احمد بن حنبل، مسند احمد، ج5، ص498، ح18815.
[4]. حاکم نیشابوری، المستدرک، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1411ق، ج3، ص533.