پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شیخ علی آل محسن از علمای معاصر عربستان است. وی شیعه و اهل قطیف عربستان است. اوکتابی  به نام «عبدالله بن سبأ دارسة و تحلیلة» دارد. آل محسن، در این کتاب به صورت زیبایی به بررسی موضوع عبدالله بن سبأ پرداخته است. به کسانی که تمایلی به تحقیق در رابطه با شخصیت عبدالله بن سبأ هستند خواندن این کتاب توصیه می‌شود.
همانطور که می‌دانید سلفیت و وهابیت بلکه به تعبیر بهتر، معاندین شیعه، تشیّع را زاییده افکار عبدالله بن سبأ می‌دانند. آنان با استناد به روایت طبری[1] شیعه را متهم می‌کنند که شیعیان پیرو افکار عبدالله بن سبأ هستند. هر چند عالمان بزرگ اهل سنت این نظریه را هرگز نپذیرفته‌اند. شیخ علی آل محسن، در بررسی موضوع عبدالله بن سبأ، ابتدا به سراغ منابع اهل سنت رفته و ثابت کرده است، مهمترین منبعی که داستان ساختگی انتساب شیعه به عبدالله بن سبأ در آن نقل شده است، کتاب تاریخ طبری است. طبری این روایت را به نقل از «سیف بن عمر» آورده است. شیخ آل محسن، ثابت کرده است که راوی این روایت، یعنی «سیف بن عمر» فردی ضعیف است که همه علمای بزرگ اهل سنت، او را متهم به کذب و ضعف کرده‌اند. [2] بنابراین نمی‌توان به این روایت ضعیف، استناد کرد.
شیخ آل محسن، همچنین به بررسی عبدالله بن سبأ در منابع شیعه پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که در رجال کشی روایاتی در رابطه با عبدالله بن سبأ وجود دارد. وی با بررسی سندی این روایات به این نتیجه رسیده است،  به جز سه روایت که در کشی آمده است همگی ضعیف هستند. فقط سه روایت است که کشی نقل کرده است که صحیح السند هستند و نام عبدالله بن سبأ در آن روایات وجود دارد. در این روایات تصریح شده است که مردی به نام عبدالله بن سبأ وجود داشته و در رابطه با حضرت امیر غلو کرده است و حضرت از او خواسته که توبه کند ولی توبه نکرده و در نتیجه حضرت او را سوزانده است.
شیخ آل محسن در نهایت نتیجه گرفته است، حداکثر چیزی که از این روایات می‌توان استفاده کرد، اینکه شخصی به نام عبدالله بن سبا وجود داشته است و توسط حضرت علی (علیه السلام) سوزانده شده است.[3] اما هیچ ارتباطی بین عبدالله بن سبأ و شیعه وجود ندارد. زیرا هیچ روایتی از منابع روایی شیعه بر چنین چیزی دلالت ندارد.

  نویسنده: مجتبی محیطی

پی‌نوشت:

[1]. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، چاپ اول، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۰ ق. ج ۲ ص ۶۴۷
[2]. ابن حجر عسقلانى، احمد، تهذيب التهذيب، مطبعة دائرة المعارف النظامية، هند، چاپ اوّل، 1326ق، ج4، ص295
[3]. آل محسن، علی، عبدالله بن سبا دراسه و تحلیل، بی نا، بی جا، چاپ اول 1422ق، ص50