پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ هر عملی که از انسان سر می‌زند اگر خداپسندانه و رنگ و صبغه‌ی الهی داشته باشد، به همان اندازه او را به سوی خداوند متعال نزدیک می‌کند. اما اگر این عمل ما، خالصانه و صبغه‌ی الهی نداشته باشد و همراه با چاشنی گناه و رنگ غیرخدایی باشد، نه‌تنها مورد پسند حق‌تعالی نیست، بلکه گاهی موجب حبط و نابودی اعمال می‌شود. در قرآن و روایات بعضی از اعمال مانند شرک، کفر، نفاق، تکذیب آیات، حسادت، ریا، غیبت کردن، صدقه با منت و اذیت‌، ترک نماز بدون علت و... ذکر شده که سبب حبط و نابودی آن عمل می‌شود. یکی از این عمل‌ها، کافر شدن به ولایت حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) است. در روایتی آمده که ابی‌حمزه می‌گوید: «از امام باقر (علیه‌السلام) از تفسیر سخن خداوند «وَ مَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِین» پرسیدم؟ حضرت فرمود: تفسیر باطنی این آیه کافر شدن به ولایت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) است، چراکه مراد از ایمان، حضرت علی (سلام الله علیه) می‌باشد.» [بحار الأنوار،ج 35 ،ص 369]
بعضی از فرقه‌ها و گروه‌های منحرف از قبیل فرقه‌ی صوفیه، که خود را به‌ظاهر پیرو حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌دانند، در زمان غیبت، مقام ولایت را حقِّ سران و اقطاب صوفیه دانسته‌اند. اما مطلب عجیب این است که از طرف این اقطاب سخنانی صادر شده که به پیروان و مریدان خود گفته‌اند اگر کسی از شیخ و قطب وقت اطاعت نکند همه عبادات او از نماز و روزه و ... حبط و نابود می‌شود. ملا‌علی گنابادی در این رابطه می‌نویسد: «هرکس از ولی وقت سر پیچد اگر هفتاد سال عبادت کند و ریاضت کشد ... نفع نبخشد و به‌جایی نرسد و تجرّدی نبخشد [صالحیه، ص273] و یا ملا‌سلطان گنابادی مؤسس فرقه گنابادیه، سرپیچی از قطب و ولی را نشانه‌ی بی‌ایمانی و نابودی اعمال می‌داند. «آگاه باشید، اگر کسی تمام شب‌ها در نماز و تمام‌ روزها را در روزه باشد و جمیع مال خود را تصدّق و جمیع عمر خود را درراه حج صرف کند، ولی شناسای ولایت ولی‌الله نباشد که قبول ولایت او باشد و جمیع اعمال او به دلالت ولی امر بوده باشد، برای او بر خدا هیچ حقّی در ثواب او نبوده و از اهل ایمان هم نخواهد بود.»[ولایت‌نامه، ص178] وی در تفسیر سوره والعصر نیز، عدم اطاعت و بیعت با شیخ و مراد را از نشانه‌های انسان زیان‌کار در این دنیا معرفی کرده است. وی می‌نویسد: «وَالعَصرِ إنَّ الإنسانَ لَفِی خُسر إلّا الَّذینَ آمَنوا [عصر/1،2،3] یعنی همه زیانکارند مگر آنها که دست‌ به‌دست امام یا شیخ مجاز داده‌اند [در کوی صوفیان، ص228]
با توجه به آیات و روایات مختلف، ولایت و رهبری، منحصر در خدا و رسول خدا (صل‌ الله‌ علیه‌ و آله) و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) دانسته شده است. چنان‌چه شیعه و سنی معتقدند که شأن نزول آیه‌ی ولایت در حق امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) است. «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ[مائده/55] ولىِّ شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده‌اند؛ همان كسانى كه نماز برپا مى‌دارند و در حال ركوع زكات مى‏‌دهند»
بنابراین این افراد به‌دلیل حبّ جاه و رسیدن به مقاصد دنیوی خود، اینچنین مردم را فریب داده و سرپیچی از قطب و شیخ صوفی را نشانه‌ی بی‌ایمانی و نابودی اعمال دانسته‌اند.

پی‌نوشت:
مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء،1404هـ ق، ج 35، ص 369، ح 14.
گنابادی، ملاعلی، صالحیه، انتشارات حقیقت، تهران، حقیقت، 273.
گنابادی، سلطان محمد، ولایت‌نامه، تهران، انتشارات حقیقت، چاپ دوم، 1384، ص178.
واحدی (صالح علیشاه)، سید‌تقی، در کوی صوفیان، تهران، نخل دانش، 1384، ص228.