عُمَر، تعیین خلیفه‌ی پس از خود را به شورایی متشکل از امیرالمؤمنین، زبیر، طلحه، عثمان، سعد بن ابی‌وقاص و عبدالرحمن بن عوف واگذار کرد.(تاریخ الخلفا،ص129) تا از بین خود یک نفر را به‌عنوان خلیفه برگزینند و مخالفان منتخب گردن زده شوند.(انساب الاشراف،ج2،ص261) در چینش این شورا وزنه‌ی عثمان سنگین‌تر است؛ عبدالرحمن شوهر خواهر عثمان و سعد پسر عموی عبدالرحمن و مخالف امیرالمومنین و طلحه پسر عموی ابوبکر از زمان رحلت پیامبر با خلافت امیرالمومنین مخالف بود. تنها کسی‌که در این شورا حامی حضرت بود، زبیر پسر عمه‌ی حضرت است که در جریان غصب خلافت نیز با غاصبان به مخالفت پرداخت و از امیرالمؤمنین حمایت کرد.

چرا عمَر در این شورا برخی صحابه مانند ابوذر و ابن مسعود و سلمان و عمار - که شأنشان نزد پیامبر کمتر از عبدالرحمن و سعد و طلحه نبوده - را قرار نداد؟! چون نمی‌خواهد وزنه‌ی صحابه‌ی حامی امیرالمؤمنین در شورا سنگین‌تر شود؛ روشن است که با این اعضاء، اکثریت با عثمان خواهند بود و او خلیفه خواهد شد و هیچ شکی نیست که عمَر حساب شده‌، جانشینیِ پس از خود را به سوی عثمان جهت‌دهی کرده است.

پی‌نوشت:

سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر، تاریخ الخلفا، حلب،‌ دار القلم العربی، ۱۴۱۳ق_۱۹۹۳م.
بلاذری، أحمد بن یحیی بن جابر، کتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت،‌ دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق-۱۹۹۶م.