مهدی آل مصطفی (ص) در تفاسیر شیعه و اهل سنت

  • 1395/02/21 - 17:32
روایات فراوانی از رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه (علیهم‏ السلام) پیرامون حضرت حجة بن الحسن (علیه‏ السلام) در کتب روایی (شیعه و سنی) وجود دارد و مهدویت، نشانه‏‌ها، علائم ظهور و ویژگی‌‏های مهدی موعود (علیه‏ السلام) را توضیح می‏‌دهند، تعدادی از آیات قرآن هم با تأویل و تفسیر ائمه‏ (علیهم السلام) بر این حقیقت دلالت دارد.

پايگاه جامع فرق، اديان و مذاهب_ اخبار و روایات فراوانی از رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) و حضرات ائمه معصومین (علیهم‌‏السلام) پیرامون حضرت حجة بن الحسن علیه ‏السلام در کتب روایی (شیعه و سنی) وجود دارد و مسئله مهدویت، نشانه‏‌ها، علائم ظهور و ویژگی‌‏های مهدی موعود (علیه ‏السلام) را توضیح می‏‌دهند، تعدادی از آیات کریمه‏ قرآن هم با تأویل و تفسیر ائمه‏ معصومین (علیهم السلام) بر این حقیقت دلالت دارد و برای بشریت سرنوشتی سرشار از سعادت را پیش‏بینی می‌‏نماید. اگرچه اکنون جامعه بشری با استکبار و خودخواهی مستکبران بر نهادی نا آرام  قرار گرفته و اساس آن متزلزل است ولی این نظام ظالمانه فرو خواهد ریخت و زمام امور به دست کسی خواهد افتاد که حکومتی بر پایه عدل و قسط در جهان برقرار می‌‏سازد.
در قرآن کريم 324 آيه يافت مي‌شود که بر اساس احاديث پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) و اهل بيت (عليهم السلام) با مهدويت مرتبط است. در اين باره، کتاب‌های زیادی نوشته شده است. البته دلالت اين آيات يکسان نيست، گاهی به تفسير آيات و گاهي به تأويل و بطن و گاهي به تطبيق آيات اشاره دارد، همان طور که اين آيات و روايات، به موضوعات سياسي، اقتصادی، نظامي و تاريخي مهدويت اشاره دارد.
طبق برخی احاديث از امام صادق (عليه السلام) در باره نام ‏«علی» و اهل بيت (عليهم السلام) كه در قرآن نيامده است، پرسش شد، آن حضرت به نماز اشاره فرمود كه حكم آن در قرآن نازل شده، ولي از سه يا چهار ركعت بودن آن، نامی به ميان نيامده است، تا خود رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) اين بخش را براي آنان تفسيرکردند.
درباره آيات مهدويت در قرآن در منابع تفسيری و حديثی شيعه و اهل سنت مطالبی آمده است این تفاسیر در غیر امامیه در حدود 100تفسیر و در غیر امامیه بیشتر تفاسیر به این مهم توجه کرده‌اند.نمونه تفاسیر اهل سنت مانند:
تفسیر مجاهد بن جبر المکی (103ق)
تفسیر القرآن،  صنعانی (م211ق)
تفسیر الجامع فی بیان تفسیر القرآن،  محمد بن جریر طبری (310ق)
تفسیر کتاب الله العزیز، هود بن محکم الهواری (م280ق)
تفسیر بحرالعلوم،  محمد بلخی (م375ق)
تفسیر النکت والعیون (م450ق)
معالم التنزیل فی التفسیر، مسعود بغوی (م516ق)
زاد المسیر، محمد جوزی (م597ق)
البحر المحیط، یوسف اندلسی  (م475ق)
تفسیرالکبیر، ابن تیمیه حرانی (م 728ق)
کشاف زمخشری (م738ق)
تفسیرحاشیةالصاوی علی تفسیر جلالین،  احمد بن محمد صاوی (1241ق)
روح المعانی،  آلوسی (م1270ق)
المنار، شیخ محمد عبده و رشید رضا (م 1345ق )
و از امامیه مانند:
تفسير مجمع البيان اثر مرحوم طبرسی (548 ق)
تفسير عياشی (320 ق)
تفسير نور الثقلين اثر عروسي حويزی (1112 ق)
تفسير البرهان محدث بحرانی (1107 ق)
تفسير صافی فيض کاشانی (1091 ق)
تفسير الميزان علامه محمد حسين طباطبايی (1402 ق)
تفسير نمونه، ناصر مکارم (معاصر)
تفسير قرآن مهر، محمد علي رضايی اصفهانی (معاصر)
 جلد سيزدهم بحارالانوار علامه مجلسی (م 1111 ق)
کتاب‌ها و مقالات مستقل بسياری در اين باره نگارش يافته است؛ از جمله:
المحجة فيما نزل في القائم الحجة، سيد هاشم بحرانی
معجم احاديث الامام المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشريف) ‌‌تحت اشراف شيخ علی کورانی
موسوعة المصطفی و العترة، حسين شاکر
الامام المهدی في القرآن و السنة، سعيد ابومعاشر
امام مهدی از ديدگاه قرآن و عترت و علائم بعد از ظهور، محمد باقر مجلسی (1037ق)، ترجمه علي دوانی، المهدی فی القرآن (موعود قرآن)، سيد صادق حسينی شيرازی
حکومت جهانی حضرت مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) از ديدگاه قرآن و عترت، محمود شريعت‌زاده خراسانی
ملاحم القرآن، ابراهيم انصاری زنجانی
سوره ‏«العصر‏‏»حضرت امام زمان (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است، عباس راسخي نجفی
المهدی الموعود في القرآن الکريم، محمد حسين رضوی
پور پنهان در افق قرآن حضرت مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، جعفر شيخ الاسلامی
غريب غيب در قرآن، محمد حسين صفا خواه
اثبات مهدويت از ديدگاه قرآن، علي صفائی کاشانی
القرآن يتحدث عن الامام المهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) مهدی حسن علاء الدين
ثورة المواطئين للمهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، مهدی حمد فتلاوی
مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) در قرآن، رضا فيروز
مهدويت از نظر قرآن و عترت، خيرالله مردانی
چهل حديث در پرتو چهل آيه در فضايل حضرت ولی‌عصر (عجل الله تعالی فرجه الشريف)، مسجد جمکران
سيماي مهدويت در قرآن، محمد جواد مولوي نيا
الايات الباهره في بقية العترة الطاهرة، سيد داوود مير صابری
مهدی در قرآن، محمد عابدين زاده
سيمای نورانی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشريف) در قرآن و نهج البلاغه، ‌عباس کمساری
سيمای حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشريف) در قرآن، سيد جواد رضوی
جلد سيزده بحارالانوار، علامه مجلسی(م 1111 ق) که به فارسی نيز ترجمه شده، است.

 آياتی که در احاديث مرتبط با مهدويت معرفی شده‌اند بدين قرار‌اند:

سوره حمد، بقره: 3 و 37 و 114 و 115 و 133 و 148 و 155 و 157 و 210 و 243 و 249 و 259 و 261 و 269، آل عمران: 37 و 46 و 81 و 83 و 97 و 125 و 140 و 142 و 144 و 200، نساء: 59 و 69 و 77 و 130 و 159، مائده: 3 و 12 و 14 و 20 و 54 و 118، انعام: 2 و 37 و 44 و 45 و 65 و 158، اعراف: 46 و 53 و 71 و 96 و 128 و 156 و 157 و 159 و 172 و 181 و 187، انفال: 7 و 8 و 39 و 75، توبه: 3 و 16 و 32 و 33 و 34 و 36 و 52 و 111 و 119، يونس: 24 و 35 و 39 و 50 و 98، هود: 8 و 18 و 80 و 83 و 86 و 110، يوسف: 110، رعد: 7 و 13 و 29، ابراهيم: 5 و 28 و 45 و 46، حجر: 16 و 17 و 36 و 37 و 38 و 75 و 76، نحل: 1 و 22 و 33 و 34 و 38 و 39 و 40، اسراء: 5 و 6 و 7 و 33 و 71 و 72، کهف: 47 و 98، مريم: 37 و 54 و 75 و 76.، طه: 115 و 123 و 124 و 135، انبياء: 12 و 13 و 35 و 73 و 95 و 105، حج: 39 و 41 و 47 و 65، مؤمنون: 1 و 101، نور: 35 و 53 و 55، فرقان: 11 و 26 و 54 و 63، 76، شعراء: 4 و 21 و 207، روم: 1 و 5، لقمان: 20، سجده: 21 و 29 و 30، احزاب: 11 و 61 و 62، سبأ: 18 و 28 و 51، فاطر: 41، يس: 30 و 33 و 52، صافات: 83 و 84، ‌ص: 17، زمر، 69، غافر: 11 و 51، فصلت: 30 و 34 و 53، شوري: 1 و 2 و 18 و 20 و 23 و 24 و 41 و 42 و 45، زخرف: 28 و 61 و 66، دخان: 3 و 4، محمد: 4 و 17 و 18، فتح: 25، ق: 41 و 42، ذاريات: 22، طور: 1 و 2 و 3 و 47، نجم: 53، قمر: 1 و 6، الرحمن: 41، واقعه: 10 و 11، حديد: 16 و 17 و 19، صف: 8 و 9، تغابن: 12، ملک: 30، قلم: 15، معارج: 1 و 2 و 44، جن: 16 و 24، مدثر: 1 و 2 و 4 و 8 و 9 و 10 و 11 و 16 و 19 و 20 و 40 و 48، نازعات: 12 و 13 و 14، عبس: 17 و 23، تکوير: 15 و 16، انشقاق: 19، بروج: 1، طارق: 15 و 16 و 17، غاشيه: 1 و 4، فجر: 1 و 4، شمس: 1 و 15، ليل: 1 و 21، قدر: 1 و 5، بيّنه: 5، تکاثر: 3 و 4 و 8، عصر / 1 ـ 3.[1]

پی‌نوشت‌:
[1]. با تصرف برگرفته از «گونه شناسی آیات مهدویت نوشته محمد علی رضایی اصفهانی» سایت الراسخون

برچسب‌ها: 
بازنشر

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.