پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چندی پیش کتاب امامة و النص نوشته فیصل نور از چاپ خارج شد؛ این کتاب سعی در اثبات تناقض گویی بین کلام علمای شیعه با سنت نبوی و کلام وحی، قرآن مجید را دارد، غافل از آن که با قرار دادن دو مطلب در کنار هم و برداشت دوگانگی از آن، تناقض ثابت نمی‌شود. به خصوص که وقتی این دو کلام متعلق به ائمه و علمای شیعه و قرآن و سنت نبوی باشد که همه نور واحد هستند، اول چیزی که در تناقض‌های ادعا شده نزد صاحبان اندیشه آشکار می‌شود توهم و پندار غلط بیننده تناقض است.
در طول تاریخ نیز وجود این تاریکی اندیشه سبب شد تا حقانیت امیرالمومنین (علیه السلام) برای گروهی در هاله‌ای از ابهام و تردید فرو رود و در تناقضی آشکار پی به حقانیت یکی به صورت مطلق و محض نبرند و حق را دوگانه بپندارند و برای حق دوگانی قایل شوند همانطور که تاکنون چنین هستند.
در این نوشتار سعی شده است از عصمت ملائکه دفاع شود، به همین دلیل در ابتدای این تحقیق، تعاریف واژه عصمت مورد بررسی قرار گرفته و پس از آوردن نظرات علما در مورد عصمت و ملائکه و کاربرد آن در قرآن، چیستی عصمت ملائكه مورد بررسی قرار گرفته است و از خود کلام و استدلال‌های علمای متکلم و فقیه و فیلسوف و عارف شیعه دلایلی برای عصمت ملائکه آورده شده است.[۱]
کلام امام صادق (علیه السلام) در مورد حدیث «إِنَّ أَمْرَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ اَمر (شأن و امامت ما) سخت دشوارتر است»
ترجمۀ حدیث: از امام صادق(علیه السلام) دربارۀ سخن علی(علیه السلام) پرسیدم که می‌فرماید: اَمر (شأن و امامت ما) سخت دشوارتر است؛ و کسی نمی‌تواند (چنان که باید) به آن اقرار کند مگر مَلک مقرّب، یا نبیّ مرسل، یا عبدی که خداوند قلب او را برای ایمان خالص کرده است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: از ملائکه برخی مقرّب و برخی غیر مقرّب هستند. و از انبیاء برخی مرسل و برخی دیگر غیر مرسل هستند. و از مؤمنین، برخی خالص شده و برخی خالص نشده هستند. این امر شما (تشیع) بر ملائکه عرضه شد اقرار نکرد به آن (چنان که باید) مگر مقرّبین. و عرضه شد بر انبیاء اقرار نکرد به آن (چنان که باید) مگر مرسلین. و عرضه شد بر مومنین و اقرار نکرد به آن مگر خالص شدگان. آن گاه فرمود: برو به سخن خودت.
توضیح:
- یعنی این موضوع خیلی سنگین است، درگذر و به سخن قبلی ادامه بده. مراد امام این است که علاوه بر اصل موضوع، تحمّل خود سخن علی(علیه السلام) نیز برای تو سنگین است.
- سدیر از شاگردان مشهور امام صادق(علیه السلام) است و نقل همین جملۀ اخیر که بر علیه خودش است، از کمال عقیدتی او است.
ترجمه سخن علامه مجلسی(رحمه الله): بیان: شاید مراد «اقرار تامّ باشد که از شناخت کامل علوّ قدر و شأن شگفت ائمّه (علیهم السلام) ناشی می‌شود». پس این گونه عدم اقرار با طهارت و عصمت ملائکه و انبیاء، منافات ندارد.
ترجمه سخن علامه طباطبائی (رحمه الله): بل مراد از «اقرار»، نایل شدن به چیزی است که در نزد ائمّه(علیه السلام) است که عبارت است از حقیقت دین و کمال توحید. کمال توحید که عبارت است از «ولایت» که دارای مراتب است. و نایل نمی‌شود به مرتبۀ کاملۀ آن مگر نامبردگان. بل که از بعضی اخبار چیزی بالاتر و ارجمندتر از این، استفاده می‌شود.
بررسی: علامه مجلسی (رحمه الله) می‌گوید: یعنی «شناخت شأن و مقام ائمّه» سخت دشوار است. و  علامه طباطبائی (رحمه الله) می‌گوید: «شناختِ شناخت آنان» سخت دشوار است. یعنی در معرفت و شناخت، رسیدن به حدّ آنان، سخت دشوار است.
جمع‌بندی: در مسئله، دو موضوع وجود دارد:
- مقام والای ائمه طاهرین در شناخت مراتب توحید که همان مقام علمی آنان است.
- اعتقاد دیگران به آن مقام والای ایشان و اقرار کردن و معتقد شدن بر این مقام شان.
علامه طباطبائی موضوع اول را محور سخن حدیث می‌داند و علامه مجلسی موضوع دوم را. البته در میان این همه حدیث‌های فراوان که در آن‌ها جملۀ «صعب مستصعب» در این بستر آمده، یکی دو حدیث هم هست که باید فقط به محور موضوع اول و مطابق نظر علامه طباطبائی تفسیر شوند.[۲]

پی‌نوشت:
[۱]. برای مطالعه بیشتر به مقالات مقصر در جنگ جمل کیست،علی یا عایشه؟ و اگر در زمان جنگ صفین یا جمل بودید،کدام طرف را انتخاب می کردید؟ و تکثرگرایی و پلورالیسم در اندیشه قائلین به تصویب و تکثر گرایی با جمع بین خلفای سه گانه و رابطه تکثرگرایی و عدم عقلانیت پذیری اهل سنت مراجعه فرمائید و برای دیدن فهرست مقاله  کلیک کنید تا به آدرس شیعه به عصمت ملایکه معتقد است بروید.
 [۲] . از جمله: کافی، ج۱، ص۴۰۱- مستدرک، ج۱۲ ص۲۹۶- بحار، ج۲ ص۱۸۹ الی ۱۹۷و ۲۱۲ و نیز ج۲ همین حدیث مورد بحث، و نیز: ج۱۰ ص۱۰۲ و ج۲۲ ص۳۴۲ و متون متعدد دیگر. سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) مِنْ قَوْلِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(علیه السلام) إِنَّ أَمْرَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ متن حدیث:عَنْ سَدِيرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) مِنْ قَوْلِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ(علیه السلام) إِنَّ أَمْرَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا يُقِرُّ بِهِ إِلَّا مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ أَوْ عَبْدٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ فَقَالَ إِنَّ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُقَرَّبِينَ وَ غَيْرَ مُقَرَّبِينَ وَ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ مُرْسَلِينَ وَ غَيْرَ مُرْسَلِينَ وَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ مُمْتَحَنِينَ وَ غَيْرَ مُمْتَحَنِينَ فَعَرَضَ أَمْرَكُمْ هَذَا عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَلَمْ يُقِرَّ بِهِ إِلَّا الْمُقَرَّبُونَ وَ عَرَضَ عَلَى الْأَنْبِيَاءِ فَلَمْ يُقِرَّ بِهِ إِلَّا الْمُرْسَلُونَ وَ عَرَضَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ فَلَمْ يُقِرَّ بِهِ إِلَّا الْمُمْتَحَنُونَ قَالَ ثُمَّ قَالَ لِي مُرَّ فِي حَدِيثِكَ
متن سخن علامه مجلسی (رحمه الله):بيان: لعل المراد الإقرار التام الذي يكون عن معرفة تامة بعلوّ قدرهم و غرائب شأنهم فلا ينافي عدم إقرار بعض الملائكة و الأنبياء هذا النوع من الإقرار عصمتهم و طهارتهم
متن سخن علامه طباطبائی(رحمه الله): بل المراد بالاقرار نيل ما عندهم عليهم السلام من حقيقة الدين و هو كمال التوحيد الذى هو الولاية فانّه أمر ذو مراتب، و لا ينال المرتبة الكاملة منها إلا من ذكروه بل يظهر من بعض الاخبار ما هو أعلى من ذلك و أغلى، و لشرح ذلك مقام آخر
برای دیدن نقدها و توضیح و تبیين‌های علامه طباطبایی به علامه مجلسی می توانید کلیک کنید.

تهیه و تنظیم: *حجه الاسلام محمد صادق محسن زاده*