سادهزیستی و قناعت در سیره فاطمی
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ انسان در زندگی خود برای رسیدن به سعادت و خوشبختی نیاز به الگو دارد، الگویی مناسب که خود سعادتمند بوده و با رفتار و کردار خود برای دیگر انسانها سرمشق بوده و دارای اخلاقی نیکو و رفتاری عالی باشد؛ دین مبین اسلام برای زنان عالم به خصوص مسلمانان دنیا، حضرت زهرا (سلام الله علیها) را به عنوان الگویی مناسب ذکر میکند و از زنان مسلمان میخواهد که زندگی این بانوی ارزشمند و سرور زنان عالم را سرمشق خود قرار داده و راه سعادت و خوشبختی را بپیمایند. ما در این نوشتار مقداری از سیره حضرت زهرا (سلام الله علیها) در رابطه با قناعت و سادهزیستی را بیان میکنیم، به این امید که زنان ما نیز به حضرت اقتدا کرده و سیره ایشان را در پیش گیرند. وارستگی و سادهزیستی، از نقاط برجستهی حیات فاطمه (سلام الله علیها) است؛ ایشان با امیرالمومنین(علیه السلام) یک نمونه کامل زهد و پرهیز از دنیاپرستی هستند. آنان با اینکه میتوانستند زندگیای بسیار مرفه و عالی داشته باشند، اما سادگی و زهد را در پیش گرفته و الگویی بسیار مناسب برای زوجهای مسلمان و شیعه در زندگی هستند.
زهد و سادهزیستی حضرت زهرا (سلام الله علیها) هرگز به معنای فقر و جبر روزگار نبود؛ بلکه ایشان خود، این راه را انتخاب کرد، درست مانند مادر بزرگوار خود. حضرت خدیجه (سلام الله علیها)نیز با اینکه زن ثروتمندی بود، در راه خدا همهی اموالش را انفاق کرد و خودش در کمال سختی، اواخر عمر را در شعب ابیطالب گذراند. زندگی سادهی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نیز حاصل انتخابی عارفانه و عاشقانه بود، گویی فاطمه (سلام الله علیها) از همان آغازین لحظات ورود به خانهی امیرالمومنین با بخشش لباس عروسی خود این راه را برگزیده بود. زمانی هم که پیامبر به دستور خداوند، فدک را در اختیار فاطمه (سلام الله علیها) گذاشت، سادگی و بیپیرایگی خانهی او تغییر نکرد. در حالیکه فدک سرزمین حاصل خیزی بود و تمام گندم مدینه را تامین میکرد و فاطمه(سلام الله علیها) تمام درآمد آن را در راه رضایت معبود به مستمندان و مساکین انفاق میکرد.[1]
ما برای آشنا شدن زنان مسلمان با سیره حضرت چند نمونه را ذکر میکنیم:
روزی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) دخترش فاطمه (سلام الله علیها) را دید که پیراهن خشن و کم ارزشی پوشیده بود و با دست آسیاب میکرد و در همان حال فرزندش را شیر میداد، پیامبر (صلی الله علیه و آله) درحالیکه اشک میریخت، فرمود: «دخترم سختیهای دنیا را تحمل کن تا به شیرینی و حلاوتهای آخرت دست یابی». فاطمه (صلی الله علیه و آله) نیز عرض کرد: «ای رسول خدا! حمد و شکر و سپاس سزاوار خداست در برابر نعمتهای بیکران او».[2]
«سلمان» روزی به خانهی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) رفت و دید که ایشان چادری کهنه و وصلهدار به سر دارد، سلمان متعجب و اندوهناک شد و به یاد شاهزادگان ایرانی و شکوه و جلال آنها افتاد. در این حال گریه کرد و گفت: «غم و اندوه بر ما باد، دختران پادشاهان ایران و روم بر تختهایی از طلا مینشینند و پارچههای زربافت و حریر بر تن دارند؛ ولی دختر محمد(صلی الله علیه و آله) چادری ساده با دوازده وصله به سر دارد».[3]
بدون شک بیان چنین صحنههایی از زندگی دختر گرامی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و الگوبرداری از آن حضرت، به این معنا نیست که زنان جامعهی ما، برای پیروی از فاطمه (سلام الله علیها) چادر وصلهدار بپوشند و یا تنها پوست گوسفندی، فرش خانهی آنها باشد؛ آنچه مهم است درک پیام این رفتار است و آن سادهزیستی و وارستگی از دنیاست. امروزه با گسترش وسایل رفاهی و تجملاتی، سطح زندگی افراد تفاوتهای بسیاری با هم دارد و چون استفادهی یکسان و برخورداری از تمامی امکانات رفاهی برای همه مقدور نیست، زمینه بروز ناراحتیها و تعارض در خانوادهها میشود. لذا تنها راه پیشگیری از این مسایل، سادهزیستی و رضایت به داشتههاست. در غیر اینصورت موازنهی دخل و خرج در خانواده به هم میخورد و از نظر اقتصادی اعضای آن به زحمت میافتند. فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به راستی نمونهی کامل سادهزیستی و دوری از دلبستگیهای دنیوی بود، بنابراین هرگز از سادگی خانهاش شرمگین نمیشد، نسبت به مهریهی اندکش احساس پشیمانی نمیکرد و در تمام عمر شریفش از کمبودها شکایتی نداشت.
پینوشت:
[1]. بحارالأنوار، ج 29، ص 123.
[2]. همان، ج 43، ص 86 .
[3]. همان، ص 88 .
افزودن نظر جدید