پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مهم‌ترین احساسات شیعه در برابر امام خود، دلدادگی، شیدایی، محبت و دوست داشتن اوست و بی‌گمان از برجسته‌ترین آثار معرفت امام، محبت به آن وجود مقدس است. حال به هر میزان این شناخت بیشتر باشد، محبت آن‌ها بیشتر، و هر قدر محبت بیشتر باشد، از وجود سنخیت با آن انوار مقدس حکایت می‌کند، و هر میزان که سنخیت با آن ذوات مقدس افزایش یابد، نشان از تقرّب به ذات اقدس الهی است و این والاترین کمال است.
انسان وقتی به کسی علاقه داشته باشد، یاد و خاطره محبوب همیشه در فکر و ذهنش حضور دارد و این موجب می‌شود که زندگی‌اش رنگ و بوی معشوق بگیرد. اگر محبوب انسان موجودی متعالی و ملکوتی باشد، این الگوپذیری زمینه رشد و تعالی او را فراهم می‌سازد و اگر محبوب و معشوق او موجودی پست و فرومایه باشد، این الگوپذیری موجب سقوط و هلاکت وی خواهد شد.
از این رو، اهمیت محبّت به اهل‌بیت (علیهم السلام) است که خداوند در قرآن کریم، مزد رسالت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را مودّت و دوستی خاندان او قرار داده است و می‌فرماید: «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی [شوری/ ۲۳‍] بگو من از شما در برابر رسالتم مزدی طلب نمی‌کنم، به جز دوستی و مودت نسبت به اهل‌بیتم.»
همچنین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «لا یؤمن عبد حتی اکون احب الیه من نفسه و اهلی احب الیه من اهله و عترتی احب الیه من عترته و ذاتی احب الیه من ذاته. [۱] هیچ بنده ای ایمان واقعی نمی‌آورد، مگر این که در نزد او من از خودش محبوب‌تر و اهل‌بیت من و خاندان من از اهل‌بیت و خاندان او محبوب‌تر باشند و ذات من از ذات خودش محبوب‌تر باشد.»
همچنین فرمود: «مَن أَحَبَّ أَن یَلقَی اللهَ وَ قَد کمُلَ إِیمانُهُ وَ حَسُنَ إِسلامُهُ فَلیَتَوَلِّ الحُجَّةَ صاحِبَ الزَّمانِ المُنتَظَرَ. [۲] هرکس دوست دارد خدا را ملاقات کند، در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، پس دوست دارد حضرت حجّت (عجل الله تعالی فرجه) را.» بنابراین، ایمان با محبت و ولایت امام عصر کامل می‌شود و یکی از شاخصه‌های منتظر واقعی، دوستی با آن حضرت و تقویت آن در قلب است.
امام حسن عسکری (علیه السلام) خطاب به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) فرمودند: «واعلم ان قلوب اهل الطاعة و الاخلاص نزع الیک مثل الطیر الی او کاره. [۳] بدان که دل‌های اهل بندگی و اخلاص به‌سوی تو پر می‌کشند؛ همچنان که پرنده به‌سوی آشیانه‌اش پر می‌کشد.» البته این طور نیست که محبت یک طرفه باشد، بلکه امامان معصوم (علیهم السلام)  نیز نسبت به شیعیان واقعی ابراز علاقه و محبت کرده و می‌کنند، و در غم و شادی آنان شریک‌اند.
امام رضا (علیه السلام) فرمود: «الامام الامین الرفیق، و الاخ الشفیق، و کالامّ البرة بالولد الصغیر. [۴] امام، امین و دوست است، و برادر دلسوز است، و مانند مادری است که نسبت به فرزند خردسال خود مهربان است.»
همچنین امام علی (علیه السلام) فرمود: «انّا لنفرح لفرحکم و نحزن لحزنکم. [۵] ما در شادمانی شما شاد و برای اندوه شما اندوهگین می‌شویم.» این کلام آن حضرت بیانگر ارتباط عمیق احساس امام با امّت را روشن می‌کند، و مبیّن غمگساری آن وجود مقدس نسبت به همه امّت است.
امام رضا (علیه السلام) فرمود: «ما من احد من شیعتنا... لا یغتم الّااغتممنا لغمه، و لا یفرح الّافرحنا لفرحه، و لا یغیب عنا احد من شیعتنا این م کان فی شرق الارض وغربه. [۶] هیچ کس از شیعیان ما... غمدیده نمی‌شود، مگر آن که ما نیز در غم او غمگین می‌شویم و شاد نمی‌شود، مگر این‌که از شادی او شاد می‌شویم، و هیچ‌یک از شیعیان ما در مشرق و مغرب زمین از نظر ما دور نیستند.»
احساس لطیف و عمیق امام نسبت به آحاد امّت، مانند احساس برادری برادر مهربان و بالاتر از آن، احساس مادران مهربان نسبت به فرزندان خردسال خود شمرده شده است؛ و این تمثیلی است از آنچه برای ما نمونه و سمبل گویای محبت و دوستی است، وگرنه احساس و محبت الهی امام، به نسبت بی‌کرانگی و عظمت روح امام، قابل توصیف نیست؛ چنانکه امام رضا (علیه السلام) در پایان این حدیث اشاره فرمودند.
امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) فرمود: «انه انهی الی ارتیاب جماعة منکم فی الدین و ما دخلهم من الشک والحیرة فی ولاة امرهم، فغمنا ذلک لکم لا لنا، وساءنا فیکم لا فین. [۷] از تردید گروهی از شما (شیعیان) در دین،، و شک و سرگردانی در مسئله والیان امرشان آگاه شدم، پس این غم ما به خاطر شما است نه به خاطر خود ما، و برای شما متأثر شدیم نه برای خودمان.»
در این روایت و مانند آن‌ها حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) نسبت به شیعیان ابراز محبت و علاقه نموده و اعلام کرده است که از گمراه شدن آن‌ها به شدّت ناراحت و متأثّر می‌شود.
«...الهی الهی، این این کفایتک آلتی هی نصرة المستضعفین من الانام، و این این عنایتک آلتی هی جنة المستهدفین لجور الایام. الی الی بها یا ربّ نجنی من القوم الظالمین. انی مسنی الضر و انت ارحم الراحمین. مولای تری تحیری فی امری، و تقلبی فی ضری، و انطوای علی حرقة قلبی، و حرارة صدری، فصلّ یا رب علی محمد و آل محمد و جدلی یا ربّ بما انت اهله، فرجاً و مخرجاً، و یسّرلی یا ربّ نحو البشری منهجاً... [۸] ... خداوندا! خداوندا! کجاست؟ کفایت تو بندگانت ر که همان یاریگر مستضعفان است. و کجاست؟ کجاست؟ عنایت تو که سپر هدف قرار گرفتگان بیداد روزگاران است. این کفایت و عنایت را ای پروردگار به من ارزانی دار و مرا از ستمکاران رهایی‌بخش، به من زیان رسیده است و تو مهربان‌ترین مهربانی ای مولای من! سرگردانی مرا در کارم و گرفتاریم را در آزارها می‌بینی، و می‌نگری که با آتش دل و سوز سینه در هم آمیخته‌ام. پس ای خداوند بر محمد و آل محمد درود فرست، و به شایستگی خود، رهایی و گشایشی ببخشای، و راه رسیدن به مژده‌ها و شادی‌ها را بگشای ....»
آری، این‌چنین شور و سوزها در احساس خدایی امام نسبت به نجات انسان وجود دارد. و امام بدین‌سان دلسوز، یار، یاور و غمگسار مظلومان و محرومان و سرگشتگان است. [۹]

پی‌نوشت‌ها:

[۱]. بحارالانوار، ج ۲۷، ص ۷۵؛ امالی، ص ۸۶، ح ۳۰.
[۲]. بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۲۹۶، باب ۴۱، ح ۱۵۲.
[۳]. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۴۸، ح ۱۹.
[۴]. تحف العقول، ص ۳۲۴.
[۵]. مکیال المکارم، ج ۱، ص ۹۴.
[۶]. همان، ج ۱، ص ۴۵۴.
[۷]. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۸.
[۸]. الصحیفة المهدیة، ص ۱۱۵.
[۹]. مهم‌ترین شاخصه‌های منتظران واقعی، نویسنده: عسکری اسلام پور کریمی، صفحه ۳۳، مجله: پاسدار اسلام-مرداد ۱۳۸۸ - شماره ۳۳۲.