ماده سوم – گشودن دریچه ی آزادی و دعوت به آزاد سازی بردگان اینکه پیامبر مخالف بردگی انسانها بود را بیش از هر کس بردگانی چون بلال درک کردند که در برابر صاحبانشان شوریدند. پیامبر در یکی از جنگها ، هر اسیری که ده مسلمان را باسواد کرد را آزاد نمود. آزاد کردن بردگان یکى از مهمترین عبادات و اعمال خیر در اسلام است ، و پیشوایان اسلام در این مساله پیشقدم بودند ، تا آنکه در حالات على (ع) نوشته‏اند در طول زندگی اش کار میکردند و دسترنج خود را صرف آزادی بردگان میکردند . بنا بر روایت معتبر ایشان هزار برده را آزاد کردند . [ 5 ] پیشوایان اسلام بردگان را به کمترین بهانه‏اى آزاد مى‏کردند تا سرمشقى براى دیگران باشد ، تا آنجا که یکى از بردگان امام باقر (ع) کار نیکى انجام داد امام (ع) فرمود: برو تو آزادى که من خوش ندارم مردى از اهل بهشت را به خدمت خود درآورم .[ 6 ] در بعضى از روایات اسلامى آمده است : بردگان بعد از هفت سال خود به خود آزاد مى‏شوند ، چنانکه از امام صادق (ع) مى‏خوانیم: برده ای که ایمان داشته باشد پی از هفت سال خدمت [ باید آزاد شود . و او آزاد است ، چه مالکش بخواهد چه نخواهد . [ 7 ] در سنت پیامبر و اهل بیت معصومین هیچ گاه ( حتی یک مورد ) هم نداریم که آنان کسی را برده ی خود گرفته باشند یا برده ای را فروخته باشند . بلکه همیشه بردگان ( و کنیزان و ... ) را می خریدند ، تربیت میکردند و سپس آزاد می ساختند . ( این سیره ی دائمی آن بزرگواران بود که همواره پیروان را به ای عمل دعوت میکردند ( برخی از موارد لزوم آزاد سازی بردگان در کتب فقهی ( بر اساس روایات معتبر ) هرگاه مالک از کنیز خود صاحب فرزندى شود فروختن آن کنیز جائز نیست و باید بعد از سهم ارث فرزندش آزاد شود ( در اصطلاح ام ولد نامیده می شود وخود به خود آزاد می گردد . ) این امر وسیله آزادى بسیارى از بردگان مى‏شد ، زیرا بسیارى از کنیزان به منزله همسر صاحب خود بودند و از آنها فرزند داشتند . کفاره بسیارى از تخلفات در اسلام آزاد کردن بردگان قرار داده شده ( کفاره قتل خطا - کفاره ترک عمدى روزه - و کفاره قسم را به عنوان نمونه در اینجا مى‏توان نام برد ) الله تعالی در قرآن بارها مسلمین را به آزاد کردن برده ها و کنیزان دعوت کرده است . حتی خداوند کفاره ی بسیاری از گناهان را آزاد کردن برده ها قرار داده است . وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْریرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‏ أَهْلِهِ إِلاَّ أَنْ یَصَّدَّقُوا فَإِنْ کانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَکُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْریرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ إِنْ کانَ مِنْ قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ میثاقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى‏ أَهْلِهِ وَ تَحْریرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ شَهْرَیْنِ مُتَتابِعَیْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَ کانَ اللَّهُ عَلیماً حَکیماً ( سوره 4 ایه 92 ) که در این آیه کفاره ی قتل خطایی را ازاد کردن یک برده میداند و اگر ممکن نشد کفاره های دیگری معرفی میکند ... همچنین در قرآن ، یکی از مجازات های شکستن قسم ، ازاد کردن برده است : سوره ی 5 آیه 89 همچنین کسی که زنش ( همسرش را ) ظهار کند ( ظهار یعنی آزار دادن زنان به شکلی خاص است ) باید یک برده ازاد کند ( و اگر نشد دو ماه روزه بگیرد ) سوره 58 آیه 3 آزدی برده بواسطه پاره‏اى از مجازاتهاى سخت که صاحب برده ‏نسبت به او انجام می داد : قبل از اسلام صاحبان بردگان خود را به انجام هر گونه تنبیه و مجازات شکنجه ای در مورد بردگان مجاز می دانستند و بدون هیچ مانعی هر گونه جنایتی را آزادانه در حق آنان روا می داشتند. اما اسلام پاره ای از مجازات ها (مثل بریدن گوش، زبان ،بینی و...)را ممنوع کرد، و اعلام نمود برده ای که چنین جنایتی از طرف صاحب او در حق او صورت گیرد آزاد خواهد شد. و ده ها قانون دیگر ... [ 8 ] و همچنین قرآن مسلمین را به روشنی توصیه میکند ا بردگان را آزاد کنند تا گناهانشان آمرزیده گردد : به فرموده ی قرآن ، آزادکردن بردگان موجب نجات از سختی های روز قیامت می شود . ( سوره شماره 90 آیه 13 ) بدین صورت که در سوره 90 ( سوره بلد ) آیه 13 آمده است : رقبه گرنه ای خطرناک در قیامت است که گنهکاران در آن به به کیفر می رسند اما برای رهایی از این کیفر باید برده و یا بردگان را آزاد کرد .