خطیب بغدادی می‌گوید: «سمعت الشافعي يقول اني لأتبرك بأبي حنيفة وأجيء إلى قبره في كل يوم يعني زائرا فإذا عرضت لي حاجة صليت ركعتين وجئت إلى قبره و سألت الله تعالى الحاجة عنده فما تبعد عني حتى تقضى.[1] شافعی می‌گفت که من هر مشكلی برايم پيش می‌آيد، در كنار قبر ابوحنيفه می‌آمدم و دو رکعت نماز می‌خواندم و حاجتم بر آورده می‌شد». همچنین «و كان الشافعي يقول قبر موسى الكاظم الترياق المجرب.[2] شافعی می‌گفت که قبر موسای کاظم، نوشداروی مجرب است». از ابن حبان نیز نقل شده است که می‌گفت: « و ما حلت بي شدة في وقت مقامى بطوس فزرت قبر على بن موسى الرضا صلوات الله على جده وعليه و دعوت الله إزالتها عنى إلا أستجيب لي وزالت عنى تلك الشدة وهذا شيء جربته مرارا.[3] و وقتی در طوس بودم هر شدتی که برایم می‌شد به زیارت قبر علی بن موسی (صلوات الله علیه و علی جدّه) می‌رفتم و دعا می‌کردم که برطرف شود و مستجاب می‌شد و شدت و سختی از من دور می‌شد و این امر را بارها انجام داده‌ام».

از احوالات ابن خزیمه نقل شده است که: «سمعت أبا بکر محمد بن المؤمل بن الحسن بن عیسى یقول خرجنا مع إمام أهل الحدیث أبى بکر بن خزیمة و عدیله أبى على الثقفى مع جماعة من مشایخنا و هم إذ ذاک متوافرون إلى زیارة قبر على بن موسى الرضى بطوس. قال فرأیت من تعظیمه ـیعنى ابن خزیمةـ لتلک البقعة، و تواضعه لها و تضرعه عندها ما تحیرنا.[4] روزی با پیشوای اهل حدیث ابوبکر بن خزیمه و ابو علی ثقفی و دیگر مشایخ خود به زیارت قبر علی بن موسی الرضا در طوس رفتیم. در حالی که آنها بسیار به زیارت قبر ایشان می‌رفتند. محمد بن مومل می‌گوید که احترام و بزرگداشت و تواضع ابن خزیمه نزد قبر و بقعه علی بن موسی الرضا همگی را شگفت زده کرد». ذهبی می‌گوید: «ابْنُ خُزَیْمَةَ مُحَمَّدُ بنُ إِسْحَاقَ بنِ خُزَیْمَةَ بنِ صَالِحِ بنِ بَکْرٍ السُّلَمِیُّ، الحَافِظُ، الحُجَّةُ، الفَقِیْهُ، شَیْخُ الإِسْلاَمِ، إِمَامُ الأَئِمَّةِ، أَبُو بَکْرٍ السُّلَمِیُّ النَّیْسَابُوْرِیُّ، الشَّافِعِیُّ، صَاحِبُ التَّصَانِیْفِ [5] ابن خزیمه حافظ، فقیه، حجت، امام امامان، شیخ الاسلام و... بود».

ابن جوزي حنبلی می‌گوید: «وكثر ضجيجي من مرضي، وعجزت عن طب نفسي، فلجأت إلى قبور الصالحين، وتوسلت في صلاحي، فاجتذبني لطف مولاي إلى الخلوة على كراهة مني، ورد قلبي علي بعد نفور عني، وأراني عيب ما كنت أوثره.[6] زماني که از بيماری ام به فرياد آمدم و نتوانستم خودم را درمان کنم به قبر انسانهای صالح پناه بردم و برای اصلاح امورم متوسل شدم. پس در اين حال لطف مولايم مرا به عزلت واداشت با آنکه آن را دوست نداشتم و قلبم بعد از نفرت به من بازگردانده شد و زشتی آن چیزی را که دوستش داشتم به من نمایاند.

6-در چندین کتب اهل سنت، گفتگوی معروف امام مالک را با منصور (خلیفه عباسی)نقل شده است که: «ناظرا أبو جعفر أمير المؤمنين مالكا في مسجد رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال له مالك يا أمير المؤمنين لا ترفع صوتك في هذا المسجد فإن الله تعالى أدب قوما فقال (لا ترفعوا أصواتكم فوق صوت النبي...) ومدح قوما فقال (إن الذين يغضون أصواتهم عند رسول الله...) وذم قوما فقال (إن الذين ينادونك...) و إن حرمته ميتا كحرمته حيا.فاستكان لها أبو جعفر وقال يا أبا عبد الله أستقبل القبلة وأدعو أم أستقبل رسول الله صلى الله عليه وسلم ؟ فقال ولم تصرف وجهك عنه وهو وسيلتك ووسيلة أبيك آدم عيه السلام إلى الله تعالى يوم القيامة ؟ بل استقبله واستشفع به فيشفعه الله قال الله تعالى (ولو أنهم إذ ظلموا أنفسهم[7]. ابوجعفر (منصور خلیفه عباسی)در مسجد النبی با امام مالک به گفتگو برخواست. امام مالک به او تذکر دادکه: ای امیر المومنین صدایت را دراین مسجد بلند مکن چرا که خداوند عدهای را تأدیب کرده است و فرموده است (صدای خود را بلندتر از صدای پیامبر نکنید...) وعده ای را مدح کرده است وگفته است (اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد! صداهايتان را فراتر از صداى پيامبر بلند مَكنيد، و در سخن گفتن بر او بانگ نزنيد، همچون بانگ زدن برخى از شما بر برخى [ديگر]؛ مبادا اعمال شما تباه شود در حالى كه شما (با درك حسّى) متوجه نمى‏‌شويد [حجرات/2] ) وبعضی را نیز مذمت کرده است وفرموده (كسانى كه تو را از پشت حجره‌‏ها بلند صدا مى‏‌زنند، بيشترشان نمى‏فهمند[حجرات/4]) و به درستی که حرمت پیامبر(صلی الله علیه وسلم) پس از وفات همچون حرمتش در زمان حیات است. ابوجعفر منصور، خليفه عباسي، از امام مالك بن انس، پرسيد:  هنگام زيارت رو به قبله بایستم ودعا کنم يا رو به قبر پيامبر(صلی الله علیه وسلم)؟ امام مالك بن انس در پاسخ گفت: چرا چهره از او برمي‌گرداني؟ او وسيله تو و وسيله پدر تو آدم در روز رستاخيز است. رو به او كن و او را شفيع خود قرار بده. خدا شفاعت او را مي‌پذيرد. خدا مي فرمايد :(اگر آنان به نفس خويشتن ستم كنند. نزد تو مى‏‌آمدند، و از خدا آمرزش مى‏‌خواستند، و فرستاده [ما نيز] براى آنان طلب آمرزش مى‏‌كرد، حتماً خدا را بسيار توبه‏‌پذير [و] مهرورز مى‏‌يافتند.[نساء/64]».

البته مدارک زیادی دیگر در این باره هم وجود دارد که به علت اختصار فقط به این شش مورد اکتفا شد.

پی‌نوشت:

[1]. أحمد بن علي أبو بكر الخطيب البغدادي الوفاة: 463، تاريخ بغداد  ج 1   ص 123 دار النشر : دار الكتب العلمية - بيروت -  -
[2]. ابن سمعون، أبو الحسن محمد بن أحمد بن إسماعيل بن عنبس البغدادي (المتوفى : 387هـ) الوفاة: 387 ، أمالي ابن سمعون  ج 1   ص 126.
محمد بن أحمد بن عثمان بن قايماز الذهبي أبو عبد الله الوفاة: 748 ، سير أعلام النبلاء  ج 9   ص 343، دار النشر، مؤسسة الرسالة - بيروت - 1413 ، الطبعة : التاسعة ، تحقيق : شعيب الأرناؤوط , محمد نعيم العرقسوسی. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. محمد بن حبان بن أحمد أبو حاتم التميمي البستي الوفاة: 354 ، الثقات  ج 8   ص 457، دار النشر : دار الفكر - 1395 - 1975 ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : السيد شرف الدين أحمد. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. أحمد بن علي بن حجر أبو الفضل العسقلاني الشافعي الوفاة: 852  ، تهذيب التهذيب ، ج 7   ص 339 ، دار النشر : دار الفكر - بيروت - 1404 - 1984 ، الطبعة : الأولى
[5]. محمد بن أحمد بن عثمان بن قايماز الذهبي أبو عبد الله الوفاة: 748 ، سير أعلام النبلاء  ج 14   ص 3654، دار النشر : مؤسسة الرسالة - بيروت - 1413 ، الطبعة : التاسعة ، تحقيق : شعيب الأرناؤوط , محمد نعيم العرقسوسي
[6]. جمال الدين عبد الرحمن بن علي بن محمد الجوزي (المتوفى : 597هـ) الوفاة: 597 ، صيد الخاطر  ج 1   ص 78، دار النشر: دارالکتب العلمیه- بیروت، لبنان. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[7]. أبو الفضل عياض بن موسى اليحصبي الأندلسي الوفاة: 544هـ ، ترتيب المدارك وتقريب المسالك  ج 1   ص 114، دار النشر : دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان - 1418هـ - 1998م ، الطبعة : الاولى ، تحقيق : محمد سالم هاشم.