پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بعد از اتفاقات تروریستی در استان سیستان و بلوچستان در ابتدای سال جاری، عبدالحمید چنین راهکاری را عنوان کرد که: «ما معتقد به «گفت‌وگو» هستیم؛ البته معتقدیم گفت‌وگوی خالی از عمل، فایده‌ای ندارد، بلکه در کنار گفت‌وگو، انسان باید عمل هم بکند و تغییرات بیاورد. لذا ما به طرفین توصیه می‌کنیم، به جای گلوله و درگیری و خونریزی، با هم‌دیگر بنشینند و با صحبت و گفت‌وگو، مسائل و مشکلاتشان را حل کنند. اگرچه بسیاری بر این باورند که اینجا کسی به گفت‌وگو توجه نمی‌کند و گوش‌ها شنوا نیستند؛ اما باز هم معتقد به گفت‌وگو هستم و تأکید می‌کنم که گوش‌ها را شنوا کنیم و از طریق گفت‌وگو مسائل را حل کنیم».[1]

باید گفت که امیرالمؤمنین علیه‌السلام در جنگ صفین از طرف یاران خود، مجبور به پذیرش حکمیّت شد که نمایندگانی از دو طرف با یکدیگر گفتگو کنند و به راه حل مناسبی برسند. پس از ماجرای حکمیت و حُقّه عمروعاص، عده‌ای از یاران حضرت، بر او شوریدند و از سپاه امیرالمؤمنین علیه‌السلام خارج شدند.

به حضرت گفته شد: «در این ماجرا، شما به خود نیز شک کرده بودی که امر را به دو حَکَم سپردی و به آن‌ها گفتی که شما به حال من و معاویه نگاه کنید و اگر او را سزاوارتر به این منصب (امامت و ولایت) دانستید، او را در این منصب قرار دهید؟ فرمود: [چنین نیست] و آن شک از ناحیه من نبود؛ بلکه من مطابق کلام خداوند،[2] انصاف به خرج دادم [و با اینکه علم به حق بودن خود داشتم]، چنان گفتم که خداوند می‌فرماید: (بگو: ما یا شما بر طریق هدایت یا در ضلالت آشکاری هستیم!) و خداوند در اینجا شک ندارد و می‌داند که پیامبرش بر حق است».[3]

پس از خروج عده‌ای از یاران حضرت، امیرالمؤمنین علیه‌السلام تا مدتی با آن‌ها مماشات کرد و حقوق آن‌ها را از بیت‌المال قطع نکرد، اما وقتی این کودتاچیان (خوارج) دست به قتل زده و عبدالله بن خباب بن ارت و همسرش را به جرم محبت امیرالمؤمنین علیه‌السلام کشتند، حضرت از آن‌ها قاتلان را مطالبه کرد تا قصاص کند؛ خوارج گفتند: ما همگی در کشتن آن‌ها شریک بودیم.[4] حضرت، خوارج را گروه گروه کرد تا حرف‌هاى هر گروه را جداگانه بشنود. همه گروه‌ها مثل گروه ديگر، به قتل ابن‌خباب اعتراف كردند.

امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: «به خدا قسم! اگر همه مردم دنيا، اين چنين كشتن او را اعتراف كنند و من توانايى كشتن آن‌ها را داشته باشم، همه آن‌ها را مى‌كشتم. آنگاه رو به اصحابش كرد و فرمود: بر اينان سخت گيريد كه من نخستين كسى هستم كه بر آنان سخت مى‌گيرم».[5]

در روايت دیگرى از امیرالمؤمنین علیه‌السلام درباره اصحاب جمل آمده است: «به خدا سوگند! اگر حتى يك نفر از مسلمانان را بدون جرم و گناه، به عمد می‌كشتند، كشتن همه آن سپاه بر من روا بود؛ زيرا آن لشكر حضور داشتند و اعتراض نکرده و از او دفاع نكردند».[6]

اکنون بین گروهک جیش العدل و نظام اسلامی، جایی برای گفتگو باقی نمانده است. آن‌ها با چند عملیات تروریستی، ده‌ها مأمور مسلمان را بدون جرم و گناه کشته‌اند که در مقابل این جنایات، راهی جز ریشه‌کن کردن تمام آن‌ها نیست.

پی‌نوشت:
[1]. سخنان عبدالحمید در 17 فروردین 1403.
[2]. «قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ قُلِ اللَّهُ ۖ وَإِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَىٰ هُدًى أَوْ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ»؛[سبأ/24] «بگو: چه کسی شما را از آسمان‌ها و زمین روزی می‌دهد؟ بگو: اللّه! و ما یا شما بر (طریق) هدایت یا در ضلالت آشکاری هستیم!»
[3]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج33، ص379.
[4]. أنساب الأشراف، بلاذری، ج2، ص362.
[5]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی‌الحديد، ج2، ص282.
[6]. نهج البلاغه، خطبه 172.