پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به اعتقاد یهودیان، افزون بر آنچه خداوند به صورت مکتوب(تورات) بر پیامبرش نازل کرد، وحی دیگری نیز بوده که به صورت شفاهی به حضرت موسی (علیه‌السلام)، نازل شد و ایشان این مطالب را به طور شفاهی به مشایخ منتقل کرد و مشایخ هم سینه به سینه آن را انتقال دادند تا بعدها به صورت مکتوب در آمد. این وحی، با نام تلمود یا شریعت شفاهی به ثبت رسیده و برای آن اهمیتی چون اهمیت «شریعت مکتوب» یا تورات قائل شده اند، به گونه ای که انکار آن برای یک یهودی، خطر متهم شدن به ارتداد دارد.(1)

نسبت به مسأله رعایت حجاب، عفت و پاکدامنی زنان علاوه بر تورات، تلمود نیز دستورهای مؤکد و سخت گیرانه دارد. بر اساس تلمود، اگر کسی حجاب از سر زنی یهودی بردارد، باید جریمه بپردازد.(تلمود، باوا قاما، 90ب) از نگاه تلمود، همه بدن زن، عورت به شمار می آید(همان، سُتاه، 8آ) و به همین خاطر شایسته نیست که دختران بنی اسرائیل در ملأعام خودشان را بی حفاظ کنند.(همان، باوا باثرا، 57 ب) دختران بنی اسراییل نباید بدون پوشش سر، از خانه خارج شوند.(همان، کتوبُت، 72آ) در تلمود صدای پاشنه زنان نیز به زهر مار تشبیه شده که موجب تحریک مردان است.(همان، شبات، 62ب)

طبق قانونی که با عنوان ییحود(ייחוד «yichud») در یهودیت معروف است، هیچ مردی نباید با زنی خلوت کند.(تلمود، قیدوشین، 80ب) حتی اگر هم شغل زن مرتبط با آنها باشد، باید از تنها ماندن با آنها پرهیز کند؛(همان، 82آ) زیرا آمیخته شدن زن و مرد موجب فساد اخلاقی، بی ‌بند و باری و خیانت می‌ شود.(2)

در حكم سخت ‏گیرانه تلمود، زنانی كه در موارد زیر به رفتار و كردار آنها اشاره می ‏شود، ازدواجشان باطل است و مبلغ مهریه به ایشان تعلّق نمی‏ گیرد: اگر زنی از شریعت یهود سرپیچی می کرد، مثلاً بی آنکه روسری بر سر داشته باشد به میان مردم می رفت یا در ملأ عام نخ و پشم می ریست یا با هر سخنی با مردان نامحرم صحبت می کرد و یا صدایش آنقدر بلند بود که چون در خانه اش حرف می زد همسایگانش می شنیدند، مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد.(3) در این گفتار به طور صریح از سر برهنه میان نامحرمان بودن، در ملأ عام نخ ریسیدن و با مردان نامحرم سخن گفتن به عنوان سرپیچی از شریعت یهود نام برده شده است. گفتار بیان شده شاهدی بر رعایت عفت و حجاب گفتاری در آیین یهود نیز است.

تأکید تلمود بر استفاده از چادر و برقع و روبند برای بانوان یهودی، تفكیك و جدا بودن محل عبادت زنان از مردان در كنیسه، ناشایسته شمردن اشعاری كه در تمجید زیبایی زنان سروده شده است، ایراد خطابه توسط زنان از پشت پرده، ممنوعیت زن در فعالیت ‌های اجتماعی و مجاز نبودن به اخذ شغل اجرایی و قضایی،(4) همگی بیانگر كیفیت شدید و سخت ‏گیرانه حجاب در آیین یهود است.

ویل دورانت نیز درباره حجاب سخت زنان یهودی می ‏گوید: «گفت ‏و گوی علنی میان ذكور و اِناث، حتّی بین زن و شوهر از طرف فقهای دین ممنوع گردیده بود‌. دختران را به مدرسه نمی ‏فرستادند و در مورد آنها كسب اندكی علم را به ویژه چیز خطرناكی می ‏شمردند. با این‌همه تدریس خصوصی برای اِناث مجاز بود. نپوشاندن موی سر، خلافی بود كه مرتكب آن را مستوجب طلاق می ‏ساخت. به خاطر رعایت این مسائل، زندگی جنسی آنان، به طرز شایان توجّه‌، منزّه از خطایا بود. از آنجا كه زنان آنان زود وصلت می ‏كردند، فحشا به حداقل تخفیف پیدا می‏ كرد.(5)

این نگاه در جامعه دینی و فرهنگی زمان یهود‌، محدودیت زنان را در عرصه ‌های به شدت مردسالاری آن دوران می ‌رساند كه بعضاً از ممنوعیت مدرسه دختران كاملاً آشكار است.(6) البته این نظام سخت ‌گیرانه حجاب در یهودیت ادامه نیافت. پس از رنسانس و تحولات اجتماعی اروپا و ایجاد فضای دین ‌گریزی در غرب، شعائر دینی از جمله سنت رعایت پوشش عفیفانه، رو به ضعف نهاد و زنان یهودی تحت تأثیر فضای اجتماعی دوران تجدد، بعضاً حجاب خود را كنار گذاشته و از كلاه‌گیس به عنوان شكلی از پوشش سر استفاده كردند. هر چند بسیاری از بانوان یهودی ارتودكس در اسرائیل از پوشش سر استفاده می ‌كنند.

بنابراین رکن بودن چادر و روبند در یهود و نیز محق دانستن مرد در طلاق زنی که صدایش در کوچه شنیده شده، بدون پرداخت مهریه از طرف آیین یهود بهترین گواه بر سخت گیری زیاد یهود در مسأله حجاب است. اساساً اسلام واضع قانون حجاب نبوده و صرفاً در جهت جلوگیری از افراط و تفریط هایی که در طول تاریخ در مورد حجاب به وجود آمده بود، آن را به صورتی متعادل و متناسب با فطرت انسانی زن و غیرتمندی مرد، ارائه نموده و به قانونمند کردن و تنظیم آن همت گماشته است.

پی نوشت:
1. آلن انترمن، باورها و آیین های یهودی، ترجمه رضا فرزین، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1385، ص 186
2. آبراهام ‌كهن، گنجینه ‏ای از تلمود، ترجمه امیرفریدون گرگانی، تهران: اساطیر، 1382، ص 198.
3. همان، ص 186
4. سالتز آدین اشتاین، سیری در تلمود، ترجمه باقر طالبی دارابی، قم: مركز مطالعات ادیان و مذاهب، 1383ش، ص 205
5. ویل دورانت، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام، تهران: نشر آموزش انقلاب اسلامی، 1367، ج 12، ص 62- 66
6. عبدالوهاب المسیری، دایرة المعرف یهود، یهودیت و صهیونیسم، المسیری، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های تاریخ خاورمیانه، 1383، ص 265.