پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ احترام و بزرگداشت شخصیت های ملی و بزرگ، همیشه یکی از سنت های جوامع گوناگون بوده است؛ زیرا زنده نگه داشتن یاد و نام این شخصیت‌ها در حقیقت، زنده نگه داشتن ارزش‌هایی است که برای تحقق آنها زحمت‌های فراوانی کشیده شده است. هر ملت و امتی به مقدسات و شخصیت هایی که در این راه قربانی شده‌اند افتخار می‌کند و این امری عاقلانه و مطابق با فطرت قلب سلیم است.

دین مبین اسلام نیز هیچ گاه مخالف چنین سیره‌ای نبوده است، بلکه در واقع این روش اسلام است که با سنت‌ها و سیره‌‌های موافق فطرت و عقلانیت، مخالفت نمی‌کند. مسلمانان همواره در طول تاریخ اسلام، به زنده نگه داشتن یاد و خاطره شخصیت های دینی شان و مقدسات خود اصرار داشتند؛ گاهی با نوشتن و جمع آوری سیره ایشان، گاهی با زنده نگه داشتن موالید و وفات ایشان و گاه با تبدیل محل زندگی آن افراد به موزه و گاهی با ساخت و ترمیم مرقد و ساختن بنا بر روی آن و سفر برای زیارت آنها.

پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مورد زیارت قبر ایشان می‌فرمایند: «من زارنی بعد موتی کان کمن زارنی فی حیاتی؛ (1) هر کس پس از مرگم مرا زیارت کند، مانند این است که مرا در حال حیات زیارت کرده است.» سیوطی روایتی را از انس بن مالک و بریده نقل می‌کند و در بحث شأن نزول این آیه: «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (نور/36) (و آن مشکات) در خانه‌هایی (قرار دارد مانند معابد و مساجد و منازل انبیاء و اولیاء) که خدا رخصت داده که آنجا رفعت یابد و در آنها ذکر او شود و صبح و شام تسبیح و تنزیه ذات پاک او کنند» می‌گوید: وقتی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) این آیه را تلاوت فرمود، مردی برخاست و گفت: آنها کدام خانه‌ها هستند؟ حضرت فرمود: «خانه‌های انبیاء است.» پس خلیفه اول (ابوبکر) برخاست و در حالی که به خانه علی و فاطمه (علیهما‌السلام) اشاره می‌کرد گفت: ای رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آیا این خانه از جمله آنهاست؟ پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: « بلکه این خانه از برترین آنهاست.»(2)

در نتیجه باید گفت که چه فرقی است میان خانه ای که این بزرگواران در آن زندگی می کردند، با خانه هایی که پیکر مطهرشان در آن آرام گرفته است؟ در سیره مسلمانان چنین فرقی وجود نداشته است؛ چرا اینگونه نباشد، در حالی که مسلمین معتقدند پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و اهل بیت (علیهم‌السلام) زنده و نزد خداوند تبارک و تعالی روزی داده می‌شوند، همان طور که شهیدان روزی داده می‌شوند، در حالی که  شهداء از نظر مقام و جایگاه، پس از انبیاء و صدیقین هستند.(3)

پی‌نوشت:
1. سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، تفسیر سوره نور، ج6، ص203. «وَأخرج ابْن مرْدَوَيْه عَن أنس بن مَالك وَبُرَيْدَة قَالَ: قَرَأَ رَسُول الله صلى الله عَلَيْهِ وَسلم هَذِه الْآيَة (فِي بيُوت أذن الله أَن ترفع) فَقَامَ إِلَيْهِ رجل فَقَالَ: أَي بيُوت هَذِه يَا رَسُول الله قَالَ: بيُوت الْأَنْبِيَاء فَقَامَ إِلَيْهِ أَبُو بكر فَقَالَ: يَا رَسُول الله هَذَا الْبَيْت مِنْهَا الْبَيْت عَليّ وَفَاطِمَة قَالَ: نعم من أفاضلها.»
2 سنن الدر قطنی، ج2، کتاب الحج، ص278، ح194.
3.  «... فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ (نساء/63) ... خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان.»

نویسنده: محسن زمانی