خواندن غیر خدا شرک است؟!

  • 1401/02/05 - 12:35
وهابیت خطاب غیر خداوند با لفظ «یا» را شرک می دانند. باید گفت هر خطابی با الفاظ ندا شرک نیست، بلکه به نیت ندا کننده بستگی دارد؛ اگر ندا کننده، او را مستقل در برآوردن حاجت نداند، شرک نیست.
توسل, وهابیت, استغاثه

اتهام شرک به مذاهب اسلامی، یکی از راهکارهای وهابیون برای تکفیر و کشتار مسلمانان است. آنان در حالی مسلمانان را به قتل می‌ رسانند که در منابع روایی معتبرشان به استغاثه و توسل اشاره شده است.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ برخی از کارشناسان شبکه های ماهواره ای وهابیت بر این عقیده هستند که خواندن غیر خداوند (مثل یا علی و ...) همان عبادت غیر الله است، که در این صورت، کسانی که غیر خداوند را خوانده و و یا علی! می‌گویند، مشرک هستند.

پاسخ
اشتباه در فهم معنای دعا در قرآن باعث شده است که این افراد خواندن غیر خدا و صدا کردن غیر او را شرک و چنین شخصی را مشرک بدانند. این افراد به بعضی از آیات قرآن استناد می کنند؛ مانند آیه شریفه: «وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدا [جن/18] مساجد از آن خداست، دیگری را با خدا نخوانید.»

باید گفت شرک، این است که انسان کسی را همتای خدا در ذات، خالقیت، مالکیت، ربوبیت و عبادت بداند و برای خدا در یکی از این امور، شریک قائل شود؛ پس اگر کمک و استمداد از غیر خدا به گونه‌ای باشد که لازمه آن شریک قرار دادن برای خدا باشد، مثل اینکه برای غیر خدا در بر آوردن حاجت، شأن و قدرتی مستقل از قدرت خدا قائل شویم، این شرک و حرام است؛ اما اگر در استمداد از غیر خدا قدرت مستقلی برای غیر خدا قائل نباشیم، بلکه در طول قدرت خدا و با اذن خدا بدانیم، این نه تنها شرک نیست بلکه شواهدی از قرآن، سنت و نیز عرف متشرعه آن را تأیید می‌کند.

علاوه بر این، مشروعیتِ خواندن غیر خداوند برخاسته از سنت بزرگان دین، سیره صحابه و کلام اندیشمندان جهان اسلام است. در ذیل به مواردی از آن‌ها اشاره می شود:
در کتاب فتوح الشام واقدی آمده است که عبدالله بن قرط، جهت آماده‌ سازی نیروهای جنگی به مدینه آمد ... و در آنجا مشاهده کرد که حضرت علی (علیه‌السلام) و همچنین حضرت عباس و امام حسن و حسین (علیهم السلام) در کنار قبر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) حضور دارند و در حال تلاوت قرآن هستند، عبدالله بن قرط در همان حال، درخواست دعا کرد و پس از آن، حضرت عباس (علیه‌السلام) و حضرت علی (علیه‌السلام) دستهای خویش را به سوی آسمان بلند کرده و فرمودند: «خداوندا! ما به این پیامبر مصطفی و رسول مجتبی متوسل می‌شویم؛ کسی که آدم به او توسل جست و تو به خاطر ایشان دعای آدم را مستجاب کردی و گناهان او را بخشیدی؛ از تو می‌خواهیم که گره از کار عبدالله بگشایی و امور غیر ممکن را برای او ممکن سازی و نیز اصحاب نبی خویش را نصرت کنی؛ تو اجابت کننده دعاها هستی.»[1]

ابن‌تیمیه، ضمن اینکه تعصب عجیبی در رد آرای اتفاقی میان مسلمانان دارد، با این حال، در باب دعای غیر الله می نویسد: «ابن أبی‌الدنیا در کتاب مجابی الدعا نقل کرده است که شخصی پیش عبدالملک بن سعید بن أبجر آمد؛ او شکمش را معاینه کرد و گفت: تو یک بیماری داری که خوب نمی‌شود؛ ... آن شخص برگشت و سپس گفت: خدایا خدایا خدایا! تویی پروردگار من! کسی را شریک تو قرار نمی‌دهم. خدایا! رو به تو می‌کنم به وسیله پیامبرت محمد که پیامبر رحمت است. ای محمد! من به وسیله تو به خدای تو و خدای خود رو می‌اندازم تا به من رحم کند و دردم را دوا کند. عبدالملک دوباره شکم او را معاینه کرد و گفت: تو خوب شدی و هیچ بیماری در تو نیست.»
ابن‌تیمیه پس از نقل این کلام می‌نویسد: «من می‌گویم: این دعا و همانند آن، دعایی است که سلف به همان صورت دعا می‌کردند. احمد بن حنبل در کتاب مناسکی که برای مروزی نوشته است، گفته: توسل به دعای پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) جایز است.»[2]

پی‌نوشت:
[1]. واقدی، ابی عبدالله محمد بن عمر بن واقد، فتوح الشام، تحقیق عبداللطیف عبدالرحمن، ج1، ص168. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. ابن تيميه حرانی، احمد، مجموع الفتاوى، تحقيق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم، مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف، مدينة نبوية، 1416ق، ج1، ص264. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.