کتاب «التعجب»، گامی محکم در جهت اثبات ولایت امیرالمومنین(علیه‌السلام)

  • 1400/05/03 - 07:15
کتاب «التعجب» علامه کراجکی (رحمه‌الله‌علیه) از جمله آثار شیعیان است که در جهت اثبات خلافت بلافصل امیرالمومنین (علیه‌السلام) نوشته شده است که با حکایات تاریخی و مباحث مُتقَن، بر اتقان و استحکام استدلالات افزوده است و از مطالب پیچیده کلامی پرهیز کرده است.

خلاصه مقاله
پس از رحلت نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، اختلافی شدید در جهان اسلام به وجود آمد. بدین صورت که عده‌ای از مسلمانان نظیر حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، با استناد به واقعه‌ای هم‌چون واقعه غدیرخم، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را جانشین بر حق و بلافصل رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌دانستند؛ از طرفی، جمعیت فراوانی نیز با چشم بستن بر روی بسیاری از وقایع، نظیر واقعه غدیرخم، با ابوبکر بیعت کردند. این مسئله (یعنی مسئله جانشینی پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله) به همان‌جا ختم نشد و در طول تاریخ نیز مورد محاجه علمای فریقین قرار گرفت، تا جایی که آثار متعددی در این‌باره به رشته تحریر درآمد.
یکی از این آثار، کتاب «التعجب» علامه کراجکی (رحمه‌الله‌علیه) است که مولف، در این اثر فاخر، با استناد به قرائنی، در ده‌ها مورد، از کسانی‌که ولایت و جانشینی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را انکار کرده‌اند، اظهار تعجب می‌کند. از آن‌جایی که این اثر ممتاز، دربردارنده مطالبی محکم در جهت اثبات ولایت امیرالمومنین (علیه‌السلام) است، لذا مطالعه آن برای کسانی‌که در جست وجوی حق هستند، ضرورتی غیر قابل کتمان دارد.

متن مقاله
محمد بن علی کراجکی (رحمه‌الله‌علیه) از چهره‌های نام آشنای تشیع در قرن چهار و پنج هجری قمری است که  نزد بزرگانی هم‌چون شیخ مفید (رحمه‌الله‌علیه) و سید مرتضی (رحمه‌الله‌علیه)، شاگردی کرده است. تالیف بیش از 80 عنوان کتاب، از افتخارات این متکلم نامدار امامیه به حساب می‌آید. یکی از این آثار، کتاب «التعجب» است که مرحوم کراجکی (رحمه‌الله‌علیه) با استناد به قرائن مختلف، از کسانی‌که منکر ولایت و جانشینی بلافصل امیرالمومنین (علیه‌السلام) شده‌اند، اظهار تعجب و حیرت می‌کند. از آن‌جایی که مطالعه این کتاب ارزشمند، برای محبین اهل بیت (علیهم‌السلام) و تمامی جویندگان حقیقت، لازم و ضروری تلقی می‌شود، لذا در ادامه به چند نمونه از نکات مهم مرحوم کراجکی (رحمه‌الله‌علیه) در کتاب مذکور، اشاره خواهد شد:
1) برخی از مسلمانان معتقدند که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) جانشینی برای خود معرفی نکرده‌اند؛ این ادعا در حالی مطرح شده است که همگان می‌دانند آن حضرت حتی هنگامی‌که برای امری از مدینه خارج می‌شدند، فوراً شخصی را به عنوان جانشین خویش در مدینه معین می‌فرمودند. پس چگونه ممکن است برای زمانی که در دنیا تشریف ندارند، خلیفه‌ای مشخص نکرده باشند؟![1]
2) برخی از افرادی که منکر خلافت بلافصل امیرالمومنین (علیه‌السلام) هستند، مدعی شده‌اند که نصی بر ولایت و جانشینی آن حضرت وجود ندارد، چرا که اگر وجود داشت نباید مسلمانان در این مسئله اختلاف می‌کردند. حال آن‌که در بسیای از عبادات، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نصوصی فرموده‌اند و اتفاقاً در بسیاری از آن مسائل، اختلافات جدی وجود دارد! آیا می‌توان در مورد آن احکام نیز بگوییم نصی وارد نشده است؟![2]
3) مخالفین ولایت امیرالمومنین (علیه‌السلام) می‌گویند چطور ممکن است بیشتر امت اسلامی با آن‌چه واجب شده بود (یعنی اطاعت از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و بیعت با ایشان) مخالفت کرده باشند؟ حال آن‌که آنان می‌دانند حضرت موسی (علیه‌السلام) برادرش هارون (علیه‌السلام) را برای چند روز به جانشینی خویش معرفی کرد، ولیکن تمامی امتش از اوامر هارون (علیه‌السلام) سرپیچی کرده و از سامری پیروی کردند و گوساله پرست شدند![3] بنابراین تعداد افراد، ملاک حقانیت راه آنان نیست.
4) چگونه ممکن است پیامبری که حریص به جلب منافع مؤمنین بود و مؤمنین را بسیار دوست می‌داشت، و برای خدمت به مسلمانان هیچ کوتاهی نکرد، امت اسلامی را بدون سرپرست رها کند و از این دنیا برود؟![4]
5) چگونه ممکن است پیامبری که حتی انتخاب فرمانده جنگی هم‌چون «موته» را به مسلمانان واگذار نکرد تا خودشان یکی را برگزینند، (بلکه به ترتیب 3 نفر را مشخص کرد تا هر کدام از آنان شهید شدند، دیگری فرماندهی جنگ را به‌عهده بگیرد)، در مورد خلافت بعد از رحلتش سکوت کرده باشد؟![5]
با همه این تفاصیل مشخص می‌شود، کتاب «التعجب» مرحوم کراجکی (رحمه‌الله‌علیه) منبعی مفید و البته متقن، جهت اثبات ولایت و خلافت امیرالمومنین (علیه‌السلام) بعد از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به‌حساب می‌آید.

پی‌نوشت:

[1]. کراجکی، محمد بن علی، التعجب من اغلاط العامه، ص38، قم، دارالغدیر، چاپ اول، 1421ه‌ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. التعجب من اغلاط العامه، ص39. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. التعجب من اغلاط العامه، ص42.جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. التعجب من اغلاط العامه، ص45. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. التعجب من اغلاط العامه، ص46. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

نویسنده: محمد باغچیقی(باغچقی)

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.