شبهه
یکی از شبهاتی که از سوی سلفیه و وهابیت مطرح می‌گردد؛ بدعت بودن قرائت قرآن در کنار قبور اموات است، سلفی‌های تکفیری (مخصوصاً وهابی‌ها) این عمل را بدعت در دین می‌پندارند و معتقدند برای این عمل در دین مستندی وجود ندارد، از جمله این‌که ناصرالدین البانی که از متسلفین عصر حاضر بوده، و وهابی‌ها نیز نظرات وی را بسیار مورد اعتماد می‌دانند، مدعی این مسأله است.[1] وی برای همراه کردن اهل سنت با خود، این دیدگاه را به بزرگان مذاهب اربعه نیز نسبت می‌دهد؛ تا جایی که می‌گوید: شافعی قرائت قرآن نزد قبور را قبول نداشت.[2]

پاسخ
ناصرالدین البانی، قرائت قرآن نزد قبور را بدعت در دین می‌داند و این را به بزرگان مذاهب اهل سنت، مخصوصاً شافعی نسبت می‌دهد؛ در حالی‌که با مراجعه به منابع معتبر، خلاف این گفتار به خوبی روشن می‌گردد.
برای نمونه، ماوردی در کتاب «الحاوی» به نقل از شافعی آورده است: «ورأيت من أوصى بالقراءة عند قبره وهو عندنا حسن.[3] من دیدم کسانی را که وصیت می‌کردند بر این‌که در کنار قبورشان قرائت قرآن شود و این امر نزد ما نیکو است.»
نووی نیز در کتاب «ریاض الصالحین» قول شافعی در این مسأله را بیان می‌دارد: «قَالَ الشَّافِعِيُّ رَحِمهُ اللَّه: ويُسْتَحَبُّ أنْ يُقرَأَ عِنْدَهُ شيءٌ مِنَ القُرآنِ، وَإن خَتَمُوا القُرآن عِنْدهُ كانَ حَسناً.[4] شافعی گفت: مستحب است که خوانده شود مقداری از قرآن در کنار قبر و اگر ختم کنند قران را در کنار قبر، این کار نیکو و پسندیده است.»
ابن خلال نيز به نقل از ابن صباح زعفرانی آورده است: «سَمِعْتُ الْحَسَنَ بْنَ الصَّبَّاحِ الزَّعْفَرَانِيَّ، يَقُولُ: سَأَلْتُ الشَّافِعِيَّ عَنِ الْقِرَاءَةِ عِنْدَ الْقَبْرِ، فَقَالَ: لَا بَأْسَ بِهِ.[5] از حسن بن صباح زعفرانی شنیدم که می‌گفت: از شافعی از قرائت نزد قبر پرسیدم؛ وی گفت: اشکالی ندارد.»
افزون بر این‌که باید گفت که قرائت قرآن، مایه برکت است، و اگر در کنار قبور تلاوت شود، به اتفاق همه بزرگان، رحمت و برکت الهی نازل می‌گردد.

پی‌نوشت:

[1]. البانی، ناصر الدین، احکام الجنائز، ص257، مکتبة الاسلامی، بیروت، چاپ چهارم،1407ق.
[2]. ر.ک. بلال فیصل، الرد علی الالبانی فی القراءة عند القبر، ص 12، دار النور، عمان، چاپ اول،2017م.
[3]. ماوردی، علی بن محمد،الحاوي الكبير في فقه مذهب الإمام الشافعي وهو شرح مختصر المزني،ج3، ص26، تحقیق: معوض، علی محمد، ناشر: دار الكتب العلمية، بيروت، چاپ اول،1419ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. نووی، یحیی، ریاض الصالحین، ص295، مؤسسة الرسالة، بيروت، چاپ سوم،1419ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. خلال، احمد، القراءة عند القبور، ص 89، دار الكتب العلمية، بيروت، چاپ اول، 1424ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

نویسنده: علی اکبر لطفی