برای شناخت صحیح و کامل از تاریخ صدر اسلام و دستیابی به تحلیل شخصیتی مناسب از اصحاب و بزرگان دوران نخستین ظهور اسلام، توجه به کتب تاریخی و حدیثی ضروری است. از این روی جایگاه تدوین جوامع روایی و نقل احادیث دارای حساسیتی فراوان و معبری خطیر است. اگرچه شاید اشتباه و سهو در انتقال روایات از سوی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و دیگر بزرگان قابل چشم‌پوشی باشد، اما تقطیع روایات و یا تحریف آنان از روی تعصب و به عمد، غیر قابل بخشش است.
متاسفانه مساله تحریف و تقطیع روایات در مهمترین کتاب حدیثی اهل سنت به چشم می‌خورد. به عنوان مثال می‌توان به تحریف داستان صلح حدیبیه در کتاب صحیح بخاری اشاره کرد؛ این روایت در کتاب المصنف عبدالرزاق به صورتی نقل شده است.[1] و همین روایت از سوی بخاری و به نقل از عبدالرزاق نقل شده است اما عبارت «وَاللَّهِ مَا شَكَكْتُ مُنْذُ أَسْلَمْتُ إِلَّا يَوْمَئِذٍ؛ به خدا قسم که تا امروز در نبوت محمد تردید نکرده بودم» حذف شده است.[2] این‌گونه تحریف‌هاست که حقیقت را از آیندگان پوشانده و مسیر انحراف امت اسلامی را روان می‌سازد.

پی‌نوشت:

[1]. «فَقَالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ: وَاللَّهِ مَا شَكَكْتُ مُنْذُ أَسْلَمْتُ إِلَّا يَوْمَئِذٍ قَالَ: فَأَتَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقُلْتُ: أَلَسْتَ نَبِيَّ اللَّهِ حَقًّا؟ قَالَ: «بَلَى» قَالَ: قُلْتُ أَلَسْنَا عَلَى الْحَقِّ؟ وَعَدُوُّنَا عَلَى الْبَاطِلِ؟ قَالَ: «بَلَى»». صنعانی، عبدالرزاق، المصنف، محقق: حبیب الرحمن الاعظمی، بیروت، انتشارات المجلس العلمی – هند، چاپ دوم، 1403، ج 5، ص 339. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. بخاری، صحیح بخاری، محقق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، انتشارات دار‌طوق النجاه، چاپ اول، 1422 ه، ج 3، ص 193. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.