پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- "تکدی‌گری"، "سوال" یا "فتوح" از جمله آداب صوفیه بود که در میان این فرقه به مرور شکل گرفت. این کار در پی اعتقاد صوفیه به پست بودن دنیا یا تربیت نفوس دراویش شکل گرفت. به همین دلیل عده‌ای از صوفیه از این کار دفاع کرده‌اند. از جمله ایشان ابونصر سراج طوسی است. او در این باره می‌گوید: «و کان بعض الصوفیه ببغداد لا یکاد ان یاکل شیئا الا بذل السوال. فسئل عن ذلک؛ فقال اخترت ذلک لشده کراهیه نفسی ذلک.[اللمع، ص 191] بعضی از صوفیه در بغداد چیزی نمی‌خوردند مگر از طریق خوار شمردن نفس بوسیله سوال (گدایی) کردن. از ایشان درباره آن سوال شد. گفت: به خاطر شدت کراهت نفسم از آن، آن را برگزیدم.» وی همچنین با بکارگیری واژه "فتح" و با تعبیر "فی ذکر آدابهم اذا فتح علیهم شیءٌ من الدنیا" به توضیح این نکته می‌پردازد که اهل تصوف از روی آوردنِ دنیا به آنان بیمناک‌اند و آن را "محنتی عظیم" می‌شمارند.[همان، صص 193 و 194] بنابراین برخی از صوفیه کسب و کار را رها کرده و به گدایی و درخواست از مردم روی آوردند. سوال کردن صوفیه از مردم به مرور منشا آفاتی از قبیل تن پروری و بی‌کارگی صوفیان شد و ذلت نفسی که هدف نهایی صوفیان از تکدی‌گری بود، بر اثر تکرار گدایی، از بین رفت و شکم‌بارگان صوفی به گدایی دائمی مشغول شدند.

پی‌نوشت:
سراج طوسی ابونصر، اللمع فی التصوف، تصحیح نیکلسون، جهان، تهران، بی‌تا