از شاخصه‌های فرقه‌ی وهابیت به پیروی از سرکرده و سردمدار خود، «ابن‌تیمیه حرّانی» به کارگیری کلمات و عبارات تند، زشت و اهانت‌آمیز نسبت به اهل‌بیت (علیهم السّلام) و شیعیان است؛ چنان که گویا فرهنگ استدلال و احترام به نظر مخالف، جایی نزد او و پیروانش ندارد. ابن‌تیمیه و پیروانش در موضوع عزاداری سید‌الشهداء (علیه السّلام) نیز تعبیرات زشت و زننده‌ای به کار برده‌اند؛ چنان که او می‌گوید: «شیطان به سبب کشته شدن امام حسین (علیه السّلام) دو بدعت در میان مردم رواج داده؛ یکی بدعت محزون شدن، گریه کردن و نوحه‌سرایی برای امام حسین (علیه السّلام) در روز عاشورا و دیگری بدعت شادی و خوشحالی که اهل‌سنت در این روز دارند.»[1]

که در پاسخ می‌گوییم: ابن‌تیمیه حرّانی که عزاداری شیعیان را بدعت و حماقت می‌خواند اگر معنای بدعت را نمی‌داند و یا نمی‌خواهد بداند، مشکل خود اوست؛ ولی اگر بناست بر اساس عداوت و کینه و یا فهم ناقص خود، عزاداری شیعیان که ریشه در آیات قرآن کریم، روایت اهل‌بیت (علیهم السّلام) و فطرت سلیم بشری دارد را بدعت و حماقت بپندارد، بهتر است برای شناخت بدعت‌گذاران واقعی در دین مبین اسلام به برخی از بدعت‌های بزرگان خود، بنگرد و از نسبت دادن بدعت به شیعیان بپرهیزد. که در این مقاله به یک نمونه از بدعت‌های بزرگان وی اشاره می‌نماییم.

- از جمله بدعت‌هایی که توسط عثمان در دین گذارده شد، بدعت در اعمال و مناسک حج می‌باشد چنان که بخاری روایت کرده: «مروان بن حکم گوید: علی (علیه السّلام) و عثمان را دیدم در حالی که عثمان از متعه‌ی حج و جمع کردن بین عمره و تمتع نهی می‌کرد، علی (علیه السّلام) پس از آن که مشاهده کرد عثمان برای هر دو حج یک تلبیه گفت، فرمود: من سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را برای حرف کسی ترک نمی‌کنم.»[2] همین روایت را بخاری به شکل دیگری نیز روایت کرده است: «سعید بن مسیّب می‌گوید: بین علی (علیه السّلام) و عثمان در منطقه‌ی عسفان بر سر متعه‌ی حج اختلاف پیش آمد، علی (علیه السّلام) به عثمان فرمود: به چه مجوّزی از کاری که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) امر فرموده نهی می‌کنی؟ و چون علی (علیه السّلام) مخالفت عثمان با سنّت نبوی را دید برای هر دو حج (عمره و تمتع) جداگانه لبیک گفت.»[3]

پناه می‌بریم به خداوند! در این موارد می‌بینیم که در ادامه‌ی بدعت‌گذاری‌های خلفای اهل‌سنت، در متن زیر، مظلومیت امیرمؤمنان (علیه السّلام) به جایی رسیده است که مسلمانان (صحابه) صرفا به خاطر بغض و دشمنی با آن حضرت، سنّت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را ترک کرده، خدا را صدا نمی‌زنند و در دین بدعت می‌گذارند: «سعید بن جبیر گوید به همراه ابن عباس در صحرای عرفات بودم، او به من گفت: چرا مردم «تلبیه» نمی‌گویند؟ گفتم از ترس معاویه! ابن عباس از چادر خارج شده و شروع به لبیک گفتن کرد و سپس گفت: مسلمانان (صحابه) از روی بغض و دشمنی با علی (علیه السّلام) «تلبیه» را ترک کرده‌اند.»[4]

همچنین به مناسبت نقش عثمان در بدعت‌های صدر اسلام به موردی دیگر از بدعت‌‌گذارهای عثمان در دین اشاره می‌کنیم: «راوی گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در حال مسافرت چه در صحرای منی و چه در غیر منی نماز خود را دو رکعتی خواند؛ چنان که ابوبکر و عمر نیز همین کار را کردند، ولی عثمان با وجود آن که خو او نیز در ابتدای خلافت، نماز در سفر را دو رکعتی می‌خواند، امّا بعدها آن را چهار رکعتی می‌خواند.»[5]

پی‌نوشت:

[1]. «و صار الشّیطان بسبب قتل الحسین رضی الله عنه یحدث للنّاس بدعتین بدعة الحزن و النّوح یوم عاشوراء... و کذلک بدعة السّرور و الفرح.» منهاج السنة النبویة، ابن‌تیمیه حرّانی، مؤسسة قرطبة، مصر، ج 4، ص 554.
[2]. «عن مروان بن الحکم قال شهدت عثمان و علیا رضی الله عنه و عثمان ینهی عن المتعة و أن یجمع بینهما فلمّا... .» صحیح البخاری، بخاری، دار الفکر، بیروت، ج 2، ص 567.
[3]. «إختلف علی و عثمان و هما بعسفان فی المتعة فقال علی ما ترید إلّا أن تنهی عن أمر فعله النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) فلمّا رأی ذلک علیّ أهلّ بهما جمیعا.» صحیح البخاری، بخاری، دارالفکر، بیروت، ج 2، ص 569.
[4]. «عن سعید بن جبیر قال کنت مع بن عبّاس بعرفات فقال ما لی لا أسمع النّاس یلبّون قلت یخافون من معاویة فخرج بن عبّاس... .» سنن النسائی، نسائی، مکتب المطبوعات الإسلامیة، ج 5، ص 253.
[5]. «... عن سالم بن عبدالله عن أبیه عن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) أنّه صلّی صلاة المسافر بمنی و غیره رکعتین و أبوبکر و عمر و عثمان رکعتین صدرا من خلافته ثمّ أتمّها أربعا.» صحیح مسلم، مسلم، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 1، ص 482.