پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از معضلات اساسی در میان مذاهب اسلامی مسئله تکفیر مخالفان است. در برهه‌ای از تاریخ، گروه هایی از مسلمانان با تکفیر مخالفان خود گروه هایی را کافر نامیدند. برخی گمان می‌کنند که مسئله تکفیر بین شیعه وسنی رواج داشته است، اما با مراجعه به تاریخ اسلام مشاهده خواهید کرد که تکفیر بین همه فرق و مذاهب کلامی و فقهی وجود داشته است. برخی از اشاعره، ماتریدیه را تکفیر کرده‌اند. برخی از حنفی‌ها، مالکی‌ها را تکفیر کرده‌اند. برخی از حنبلی‌ها دیگر مذاهب را تکفیر کرده‌اند و... بنابراین تکفیر در تاریخ اسلام سابقه دیرینه‌ای دارد. مثلا برای نمونه محمد بن موسی حنفی (قاضی دمشق) شافعی‌ها را تکفیر کرده و یا ابوحامد طوسی متوفای 576 قمری حنابله را رمی به کفر نموده است و یا ابن حاتم حنبلی می‌گوید: «من لم یکن حنبلیا فلیس بمسلم»[1] ولی با این وجود چنین فتاوایی در تاریخ اسلام رواج نداشته است و بزرگان و علمای اسلام چنین فتاوایی صادر نمی‌کردند. همچنین هر چند چنین نظریاتی در میان مذاهب دیده می‌شود، اما هیچ یک از کسانی که حکم به تکفیر دیگران کرده‌اند، حکم به استباحه‌ی خون و مال مخالفان خود نداده‌اند. در تاریخ اسلام فقط دو گروه بوده اند که علاوه بر تکفیر دیگران، حکم به اباحه‌ی خون و مال و ناموس داده‌اند. گروه اول خوارج هستند که خون و جان مسلمانان را مباح اعلام کردند و حضرت علی (علیه السلام) با آنان مبارزه کرد و آنان را از بین برد. اما گروه دوم مربوط به اصحاب حدیث و جریان سلفیت و وهابیت است.[2]
کشتار مسلمانان توسط وهابیت در تاریخ ثبت شده است و جنایات وهابیت در طائف، مکه، کربلا و... روی تاریخ را سیاه کرده است. محمد بن عبدالوهاب به هر کجا که حمله می‌کرد، به بهانه شرک، مسلمانان را به صورت وحشیانه‌ای می‌کشت. [3] محمد بن عبدالوهاب وقتی به روستایی در نجد وارد شد، اولین کاری که کرد، امام جماعت آن روستا را کشت! [4]جنایات ابن عبدالوهاب، بعدها توسط پیروانش ادامه پیدا کرد و تا زمان حاضر ادامه دارد. ابن بشر، مورخ معروف و مشهور وهابی، جنایات [5] وهابیت در بصره و زبیر را چنین به رشته تحریر در آورده است: «هنگامی‌که سعود بن عبدالعزیز به شهر زبیر رسید، در مسجدی که در نزدیکی شهر بود، مستقر شد و سپاهیان خود را به بصره فرستاد. سپاهیانش به جنوب بصره وارد شدند و همه آن منطقه را ویران کردند و افراد بسیار زیادی را کشتند و تا جایی که امکان داشت، اموال مسلمین را به غارت بردند، و بقیه را نیز زندانی کردند. بعد از آن به سوی زبیر حرکت کرده و شهر زبیر را محاصره کردند. تمام مراقد و قبور را از جمله مرقد «حسن بصری» و «طلحه» را با خاک یکسان کردند، و هیچ اثری باقی نگذاشتند. [6]
جریان های تکفیری سلفی با پیروی از تفکر وهابیت و با برداشت سطحی از برخی آیات الهی حکام و مسلمانان جوامع اسلامی را تکفیر می‌کنند. جنایات آنان در سوریه و عراق و بریدن سر مردان و تجاوز به زنان مسلمان، پرده سیاه دیگری از این تفکر است که در تاریخ به ثبت رسید. وهابیت و سلفیه تکفیری با چنین کارهایی آبروی اسلام را میان مردم دنیا بردند و چهره مسلمانان را در پیش مردم دنیا ذلیل کردند.

نویسنده: مجتبی محیطی

پی‌نوشت:

[1]  . اسد حیدر، الامام الصادق و المذاهب الاربعه، نشر الفقاهه، قم1427ق، ج1، ص267
[2]  . علیزاده موسوی، سلفی گری و وهابیت، آوای منجی، قم 1393ش، ج2، ص279
[3]  . محمّد بن عبد الوهّاب (م 1206)، كشف الشبهات، وزارة الشؤون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد، المملكة العربية السعودية، چاپ اوّل، 1418 هـ.ق، ص36-41
[4]  . مجله سراج منیر، مصاحبه با دکتر عصام العماد، شماره6، ص216
[5]  . ابن بشر به جای کلمه «جنایت» برای وهابیت از کلمه «غزوات» استفاده می‌کند.
[6]  . عثمان بن عبدالله بن بشر، تاریخ نجد، تحقیق: عبدالرحمن بن عبدالطیف بن عبدالله آل شیخ، مطبوعات داره الملک عبدالعزیز، الطبعه الرابعه، الریاض، 1402ق، ص280-281.