پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مشهورترین آثار وین‌دایر کتاب «ندای درون» است که مطالب مختلفی را در بر دارد و درست و غلط در آن به هم آمیخته است؛ اما مأموریت وی در این کتاب، اثبات این ایده است که «ندای درون» برای هدایت انسان‌ها و رساندن آنان به ساحل نجات کافی است؛ به عبارت دیگر «کافی بودن ندای درون برای سعادت انسان».
با این ایده، رسولان الهی از میدان ارشاد و هدایت انسان‌ها کنار زده می‌شوند و صرفاً «پیامبر درونی» به صحنه می‌آید که خدا را هم در خدمت افکار خود به کار می‌گیرد. وین دایر در کتاب‌های خود از پیامبران الهی نام می‌برد ولی با پر رنگ کردن ندای درون در واقع رسولان الهی را کنار زده و محوریت هدایت و سعادت را به خود انسان بر می‌گرداند.
در همین راستا اگر چه ممکن است خدایی که وین‌دایر مطرح می‌کند با خدایی که در ادیان الهی مانند اسلام است متفاوت باشد زیرا خدایی که وین‌دایر مطرح می‌کند در خدمت رفع استرس، خجالت و مشکلات روانی بشر است و کاری با هدایت اصیل بشریت ندارد و با این نگرش خدا را در کارهای سطحی پایین آورده است.[1]
یادآوری می‌کنیم که در احادیث اسلامی، ندای فطرت و حکم عقل، پیامبر درونی نامیده شده است، نه هر ندایی. به‌علاوه، این پیامبر درونی به تنهایی برای راهبری و نیل آدمی به معرفت الهی کارایی ندارد؛ بلکه در کنار آن، راهنمایان الهی (پیامبران بیرونی) مرجع اصیل معرفی شده‌اند و بازشناسی ندای وجدان از خواسته‌های حیوانی به‌عهده آنان گذاشته شده است. وین‌دایر پیامبر انسان‌ها را «فرمان درون» دانسته، راهنمای سالک را ندای درون معرفی می‌کند؛ اما این در این باره که ندای درون چگونه راهبری می‌کند و نداهای واهی کدام‌اند، مسئله را در سکوت و ابهام باقی می‌گذارد؛ غافل از اینکه بعد از ارجاع آدمی به ندای درون، تشخیص ندای اصیل، اولین مشکل راه سلوک است.
ندای درون به مرجع نیاز دارد و اگر آن مرجع، ندای درونی دیگر باشد، آن ندای درونی دوم کدام است؟ تفاوت آن با نداهای دسته‌ی اول چیست؟ ضابطه اصیل و صحیح بودن آن کدام است؟ معلوم می‌شود در این صورت، سلسله‌ای از نداها شکل می‌گیرد که برای بطلان این ایده، لزوم تسلسل آن‌ها کافی است.
خلاصه اینکه، طرح موضوعات مختلف در کتاب دایر، برای اثبات این است که پیامبر الهی سهمی در ارشاد و هدایت انسان‌ها نداشته‌اند و انسان‌ها به تنهایی و با گوش سپردن به نداهای درونی خویش می‌توانند به قله‌های معنویت دست یابند و سعادت و نجات را تجربه کنند. [2]

پی‌نوشت:

[1] . وین‌دایر، ندای درونی، نشر موج زبان، ۱۳۸۹، ص ۵۴ و ۵۶.
[2] . حمزه شریفی‌دوست، عرفان‌های کاذب، قم: نشر معارف، ۱۳۹۲، ص ۱۷۹.

جهت مطالعه بیشتر بنگرید به: حمزه شریفی‌دوست، عرفان‌های کاذب...