علی(علیه السلام) سید العرب و سیدالمسلمین
القاب متعدد و فراوان، برای یک انسان، بیانگر زوایای وجودی و شخصیتی او است. در احادیث فراوان در کتب معتبر اهل سنت آمده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، حضرت علی (علیه السلام) را با القاب بسیاری فرا میخواندند، یکی از این القاب، لقب سید العرب و یا سید المسلمین است که روایات فراوانی در این مورد داریم.
القاب متعدد برای یک فرد، بیانگر زوایای وجودی و شخصیتی او است. در احادیث فراوان در کتب معتبر اهل سنت نقل شده است، که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، حضرت علی (علیه السلام) را با القابی همچون سید العرب و یا سید المسلمین مورد خطاب قرار میدادند.
1) ابنحجر از عائشه نقل کرده است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد علی (علیه السلام) فرمود: «هذا سیّد العرب. فقلت: ألست سیّد العرب؟ فقال: انا سیّد العالمین و هو سیّد العرب.[1] رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) با اشاره به علی (علیه السلام) فرمودند: این سرور عرب است. عرض کردم، آیا شما سرور عرب نیستی؟ حضرت رسول فرمودند: من سرور دو جهان هستم و او سرور عرب است.»
2) حاکم نیشابوری روایتی را از سعيد بن جبير، از عایشه نقل میکند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «أنا سيد ولد آدم، و علي سيد العرب.[2] من سرور فرزندان حضرت آدم هستم و علی (علیه السلام) آقای عرب است.»
نکتهای که حاکم در ذیل این روایت بیان میکند، این است که این حدیث بنابر شرط شیخین صحیح است، او گفته است: «هذا حديث صحيح الإسناد، و لم يخرجاه، و في إسناده عمر بن الحسن و أرجو أنه صدوق، و لولا ذلك لحكمت بصحته على شرط الشيخين.[3] این حدیث صحیح السند است و در سندش عمر بن حسن وجود دارد، که راستگو است و اگر هم صادق نباشد، باز هم میتوان حکم به صحت این روایت کرد چرا که این روایت بنابر شرط شیخین است»
3) محبالدین طبری که از اعيان علماء عامه است، با سند خود از علی بن ابیطالب (علیه السلام) نقل کردند که رسول خدا (صلی الله عليه و آله و سلم) به ایشان فرمودند: «يا علي انت سيد المسلمين و امام المتقين و قائد الغر المحجلين و يعسوب المؤمنين.[4] ای علی! تو سيد و سالار مسلمانانی و پيشوای متقيانی و راهنما و زمامدار رستگاران روشن چهره و در غرفههای بهشتی آرميدهای و رئيس مؤمنان هستی.»
4) حافظ ابونعیم و برخی دیگر از محدثین، از انس بن مالک روایتی را نقل کرده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به من فرمود: برای وضوی من، آبی آماده کن. آب را آماده کردم و ایشان وضو گرفتند و سپس دو رکعت نماز خواند، سپس فرمود: «يا أنس إن اوّل من يدخل عليك من هذا الباب أميرالمؤمنين، و سيّد المسلمين، و قائد الغر المحجّلين، و خاتم الوصيين... إذ جاء على... فقال: من هذا يا أنس؟ فقلت: علىّ، فقام مستبشرا فاعتنقه.[5] پيامبر اكرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلم) به انس بن مالك فرمود: اول شخصى كه از اين در، بر تو وارد مىشود، او اميرمؤمنان، و سرور مسلمانان، و رهبر پيشانى سفيدان در قيامت و خاتم اوصيا (پيامبران) است، ناگهان على (علیه السلام) وارد شد، حضرت رسول پرسيدند: اى أنس چه شخصى وارد شد؟ عرض كردم: على (علیه السلام). رسول خدا از جای خود برخاست و با علی (علیه السلام) معانقه نمود...»
5) در کتاب مناقب محمد بن سلیمان آورده شده است، که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به دختر گرامیشان فاطمه زهرا (سلام الله علیها) فرمودند: زوجتک أقدم هذه الامة سلماً، و أعظمهم حلماً، و أعلمهم علماً و سید المرسلین، و أمیرالمؤمنین، و قائد الغر المحجلین.[6] تو را به همسری مردی درآوردم که پیشتاز این امت در اسلام، بزرگترین آنان در بردباری، داناترین آنان و آقای مسلمانان، امیرمؤمنان و پیشوای پیشانی سفیدان است.»
پینوشت:
[1]. الصواعق المحرقة، ابنحجر هیثمی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ص122، ح4
تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت:ج42، ص304
[2]. المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج3، ص134، ح4626. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. همان
[4]. مناقب الامام امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، محب طبری شافعی، بوستان کتاب، قم: ص131
مناقب علی بن ابی طالب، ابن مغازلی شافعی، تهران: ص65، ح93
[5]. حلية الأولياء، ابونعیم، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص64
كفاية الطالب، محمد بن یوسف شافعی، مجمع احیاء التراث الاسلامی: ص 212، باب 54.
[6]. مناقب الامام امیرالمؤمنین، محمد بن سلیمان، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة: ج1، ص274، ح186.
نویسنده: محمد یاسر بیانی
افزودن نظر جدید