یادآوریهای مکرر رسولخدا در مورد وصایت علی (ع)
معرفی حضرت علی(علیه السلام) به عنوان نخستین وصی، بارها و بارها از سوی رسولخدا (صلی الله علیه و آله و سلم) صورت گرفت. گویی اینکه برای حضرت روشن بود که بعد از رحلت ایشان چه بلایی بر سر اسلام نوپا خواهند آورد. وجود روایات فراوان بیانگر این موضوع است. این روایات به حدی فراوان هستند که قابل انکار و تردید نیست.
معرفی حضرت علی (علیه السلام) بهعنوان نخستین وصی و وارث، بارها و بارها از سوی پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) صورت گرفت. وجود روایات فراوان، بیانگر این موضوع است. این روایات بهحدی فراوان هستند و در کتب معتبر اهلسنت آمده است، که قابل انکار و تردید نیست.
در این مقاله به چند مورد از این روایات اشاره میکنیم:
1) ابن ابیالحدید نقل کرده است که رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) فرمود: «کنتُ أنا وَ عَلی بنِ أبی طالِب بَین یَدَی الله عز وَجلَّ قَبل أن یَخلُقَ آدَم بأربعه آلاف عامٍ فلمّا خَلقَ آدَم قسَّم ذلِک فیه وَ جَعَل جُزءَین فَجُزءُ أنا و جزء عَلی.[1] چهارده هزار سال قبل از اینکه خداوند، آدم را بیافریند، من و علی نوری در پیشگاه خدا بودیم. وقتی خداوند آدم را خلق کرد، این نور را در او داخل کرد و دو جزء قرار داد. جزئی از آن، من و جزء دیگر، علی شد.»
2) ابنمغازلی با سند خود از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) آورده است: «لِکلِّ نَبی وَصیٌ و وارِثٌ، و أنَّ وَصیی وَ وارِثی علی بن أبی طالِب.[2] برای هر نبی جانشینی میباشد، وصی و جانشین من، علی بن ابیطالب است.»
3) احمد حنبل از انس بن مالک، که صحابی پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و خادم آن حضرت است نقل میکند که حضرت فرمودند: «وَصیی و وارِثی یَقضی دَینی وَ ینُجزُ موعودی، علی بن أبی طالب[3] وصی و وارث من و کسیکه دین مرا ادا میکند و شخصی که وعدههای مرا حتمی میکند، علی بن ابیطالب است.»
4) طبرانی با سند خودش از سلمان فارسی اینگونه نقل میکند: «قلت یا رَسُولَ اللَّهِ لِکُلِّ نبیٍّ وصیٌّ فمَن وَصیُّک؟ قال فإن وصیی وَ مَوضِعُ سِرِّی وَ خَیرُ من أَترُک بَعدِی وَ یُنجزُ عِدَتِی وَ یَقضِی دَینِی عَلِیُّ بن أبی طَالِبٍ.[4] عرض کردم: یا رسول الله! برای هر پیامبری، وصی و جانشینی است. وصی و جانشین شما کیست؟ پیامبراکرم فرمودند: همانا وصی من و محل اسرار من و بهترین کسیکه بعد از من باقی میماند و آنکس که وعدههای مرا عملی میکند و دیون مرا پرداخت میکند، علی بن ابیطالب است.»
5) طبرانی از ابوایوب انصاری نقل میکند که نبی مکرم اسلام به فاطمهی زهرا (سلام الله علیها) فرمود: «أَمَا عَلِمْتِ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ اطَّلَعَ إِلَى الأَرْضِ اطِّلاعَةً فَاخْتَارَ مِنْهَا أَبَاكِ فَبُعِثَ بِرِسَالَتِهِ ، ثُمَّ اطَّلَعَ اطِّلاعَةً فَاخْتَارَ مِنْهَا بَعْلَكِ وَأَوْحَى إِلَيَّ أَنْ أُنْكِحَكِ إِيَّاهُ و أتَّخّذَهُ وَصیّاً.[5] آیا نمیدانی که خدای عالم بر زمین نگاهی انداخت و پدرت را انتخاب کرد و او را به نبوت مبعوث کرد و دوباره به زمین نظر انداخت، همسرت را انتخاب کرد و به من وحی کرد که تو را به عقد او درآورم و او را وصی خود قرار دهم؟»
6) یکی از مهمترین و غیر قابل انکارترین روایاتی که رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در آن به وصایت حضرت علی (علیه السلام) سفارش کرده است، حدیث یوم الدار است.
حضرت علی (علیه السلام) خود نقل میکند که رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) در یوم الدار فرمود: «فايّكُم يؤازِرني عَلي هذَا الأمر علي أن يَكوُن أخي وَ وَصيي وَ خَليفَتي فيكُم؟ فَاحجَم القُوم عَنها جَميعاً وَ قلتُ: أنا يا نَبيَ اللَّه أكوُن وَزيرُك عَليه، فأخَذ برَقبَتي و قال: هذا أخي وَ وَصيي وَ خَليفَتي فيكم، فاسمَعُوا لَه وَ أطيعُوا.[6] كداميك از شما مرا در اين كار پشتيبانی میكند، به اين شرط كه او برادر و وصي و خليفه من ميان شما باشد؟ آنان همگی از جواب خودداری كردند، من كه از همه كوچكتر بودم گفتم: ای پيامبر خدا من در اين كار، ياور تو هستم. رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) پشت گردن مرا گرفت و فرمود: اين برادر من و وصی و خليفه من ميان شماست. سخن او را بشنويد و از او اطاعت كنيد.»
میبینیم که روایات وصایت حضرت علی در منابع اهلسنت، فراوان یافت میشود و همانطور که گفته شد، این دست از روایات، به حد تواتر رسیده است و قابل انکار نیست.
پینوشت:
[1]. شرح نهج اللاغه،ابن ابی الحدید، دارالکتب العربی، بیروت: ج9، ص171
فضائل اهل بیت من کتاب فضائل الصحابة، احمد بن حنبل : ص172،ح254
[2]. مناقب علی بن ابی طالب، ابن مغازلی، دارالضواء، بیروت: ص200، ح238
الکامل فی ضعفاء الرجال، ابن عدی، دارالرسالة، بیروت: ج ۴، ص ۱۴
تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج ۴۲، ص ۳۹۲
المناقب، خوارزمی، مؤسسه نشر اسلامی، قم ص ۸۵
[3]. فضائل الصحابة، احمد بن حنبل، دارابن جوزی، مصر: ج2، ص615
[4]. المعجم الکبیر، طبرانی، دارالعربیة، بغداد: ج6، ص221
مجمع الزوائد و منبع الفوائد، هیثمی، دارالکتب العربیة، بیروت: ج9، ص113. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. المعجم الکبیر، طبرانی، دارالعربیة، بغداد: ج ۴، ص ۱۷۱
مجمع الزوائد و منبع الفوائد، هیثمی، دارالکتب العربیة، بیروت: ج ۸، ص ۲۵۳. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[6]. تاریخ الامم و الملوک، طبری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج2، ص63
تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج42، ص49
معالم التنزیل، بغوی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج4، ص279
اثبات الوصیة، مسعودی، المکتبة المرتضویة، نجف: ص127
نویسنده: محمد یاسر بیانی
افزودن نظر جدید