توجه به تربیت فرزند، از نکات اساسی اسلام است.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بازی‌های کودکانه که به نظر بی‌هدف، وقت‌گذرانی و بیهوده است؛ اما در حقیقت نوعی تمرین و آموزش زندگی است. بازی در اجتماعی‌شدن و همانند سازی کودک با محیط، نقش مهمی دارد و به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی را بیاموزد و آن‌ها را تحکیم بخشد و به صورت ابتدایی به کار گیرد، همچنین بازی باعث پرورش نیروی خلاقیت و ابتکار کودک می‌شود.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در کلامی شیوا می‌فرماید: «من کان عندهُ صبیٌ فلیتصابَ له: کسی که نزد او کودکی هست، باید به حالت کودک در آید و با او همبازی شود». پیامبر (صلی الله علیه و آله) با این کلام ارزش و اهمیت هم‌نشینی و بازی با کودکان را خاطرنشان می‌سازد، تا مربیان و والدین علاوه بر این‌که از بازی‌ها و شیطنت‌های کودکان خود ناراحت و ناامید نشوند، بلکه با آنان همراهی کنند. بازی با کودکان یکی از راه‌های اظهار محبت به آن‌هاست و آثار نیکویی دارد و علاوه بر نشاط و شادی کودک باعث رشد استعدادها و تلطیف احساسات او می‌شود و والدین می‌توانند در ضمن بازی با کودک نکات اخلاقی و ارزش‌های انسانی را به او بیاموزند.
بازی و تحرک در کودک؛ بازی و تحرک کودکان نیز در شیوه تربیتی فاطمه (سلام الله علیها) مورد توجه قرار داشت تا آن جا که حضرت برای رشد و تکاپوی بیشتر کودکانش، خودش با آن‌ها همبازی می‌شد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) با فرزندان فاطمه (سلام الله علیها) همبازی می‌شد. در روایت آمده است: «روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با دست و پا راه می‌رفت و حسن و حسین (علیهما السلام) بر پشت آن حضرت سوار بودند و رو به آنان کرده و می‌فرمود: «بهترین مرکب، مرکب شماست و شما بهترین سوار هستید». حضرت زهرا (سلام الله علیها) خودش نیز با فرزندانش همبازی می‌شد و در حین بازی با استفاده از الفاظ و جملات مناسب سعی در ساختن شخصیت کودکانش و ارائه الگویی مناسب در زندگی برای آن‌ها داشت. حضرت با فرزندش امام مجتبی(علیه‌السلام) بازی می کرد و او را بالا می‌انداخت و می‌فرمود:
«إشبه أباک یا حسَن واخلَع عن الحق الوسن، واعبُد الهاً ذا منن ولاتوالِ ذالاحن» یعنی پسرم حسن مانند پدرت باش؛ ریسمان ظلم را از حق بر کن، خدایی را بپرست که صاحب نعمت‌های متعدد است و هرگز با صاحبان ظلم و تعدی دوستی مکن».
رعایت عدالت در مورد فرزندان
دین اسلام در همه مسایل، مسلمانان را به عدالت توصیه نموده است: «اعْدِلُوا هُوَ أقْرَبُ لِلتّقْوی...: عدالت پیشه نمایید که به تقوا نزدیک تر است». رعایت عدالت و رفتار هماهنگ با کودکان نیز یکی از اصو تربیتی اسلام در مورد فرزندان است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «بین فرزندانتان با عدالت رفتار نمایید، چنان که دوست دارید در نیکی و محبت به شما با عدالت رفتار نمایند». رعایت عدالت در بین فرزندان باعث جلب اعتماد فرزندان و عامل مهمی در تربیت صحیح آنان است، والدین می‌توانند نمودهای عدالت را در ابراز محبت، تأمین نیازهای مادی، گفتگو و مشاوره و هدیه و خرید و... نسبت به فرزندان نشان دهند. تبعیض و مقدم داشتن یکی از فرزندان بر دیگران باعث ایجاد حس حسادت و نفرت در دیگر کودکان می‌شود و زمینه‌ای برای انحراف و لجاجت در کودک خواهد شد. به این جهت در روایات سفارش شده که والدین در بوسیدن فرزندان، هدیه دادن و سایر اعمال خود بین فرزندان به مساوات رفتار نمایند. در برخورد فاطمه (سلام الله علیها) با فرزندان نمونه‌هایی از رعایت این اصل مهم تربیتی به چشم می‌خورد. روزی امام حسن (علیه السلام) نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و اظهار تشنگی کرد و از حضرت تقاضای آب نمود. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برخاست، ظرفی را برداشت و از گوسفندی که داخل منزل بود، مقداری شیر دوشید و به امام حسن داد. در این هنگام امام حسین (علیه السلام) خواست تا ظرف شیر را از برادرش بگیرد. اما پیامبر مانع این کار شد. فاطمه (سلام الله علیها) که شاهد این ماجرا بود، به پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: گویا «حسن برای شما عزیزتر از حسین است». حضرت فرمود: «نه هر دو برایم عزیز و محبوب‌اند، ولی چون اول حسن تقاضا کرد او را مقدم داشتم». این سخن فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نشانه اهتمام حضرت به عدالت و عدم تبعیض در بین کودکان است.
پرورش روحیه نوع‌دوستی و مواجهه با مشکلات
از دیگر روش‌های تربیتی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ایجاد حس نوع‌دوستی و روحیه انفاق و بخشش در کودکان بود، در کتب حدیثی وارد شده که فرزندان فاطمه (سلام الله علیها) همواره شاهد آن بودند که مادرشان به مردم کمک کرده و خود گرسنه می‌ماند و به قیمت گرسنگی خود دیگران را سیر می‌کرد. کمک و انفاق فاطمه (سلام الله علیها) به مردم تنها در مسایل اقتصادی نبود، بلکه از نظر اخلاقی و ارشاد و هدایت مردم نیز به آن‌ها کمک می‌کرد و از این طریق اعمال نیک و عواطف پسندیده را به کودکان خود آموزش می‌داد. امام حسن (علیه السلام) می‌فرمایند: «شبی مادرم را دیدم که تا صبح به عبادت مشغول بود و مرتب مؤمنین و دیگران را دعا می‌کرد در حالی‌که هیچ دعایی برای خود نکرد، پس خدمت ایشان عرض کردم: مادر چرا همان‌گونه که برای دیگران دعا می‌کنید، برای خودتان دعا نمی‌کنید، فرمود فرزندم «الجار ثمَّ الدار: ابتدا همسایه سپس خانه».
فرزندان فاطمه (سلام الله علیها) در مقاومت و مبارزه با مشکلات را هم از مادر آموخته بودند، بعد از رحلت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) زمانی‌که فاطمه (سلام الله علیها) برای بازپس‌گرفتن حق همسر مظلومش به احتجاج با خلفا پرداخت و در این راه سختی‌های روحی و جسمی فراوانی را به جان خرید، کودکان فاطمه (سلام الله علیها) شاهد این ماجرا بودند. آن‌ها نیز به دلیل موقعیت‌های ویژه و خاص خود دشمنان و مشکلات زیادی در زندگی خود داشتند، اما هرگز در برابر سختی‌ها و ناکامی‌ها سر تسلیم فرود نیاوردند و تا پای جان به مقاومت پرداختند. می‌توان گفت بسیاری از این رفتارها در زندگی فرزندان زهرا (سلام الله علیها) برگرفته از شیوه‌های تربیتی مادر بزرگوارشان بود. در تاریخ آمده است روزی خلیفه دوم روی منبر بود. امام حسین (علیه السلام) که کودک خردسالی بود وارد مسجد شد و گفت از منبر پدرم پایین بیا. عمر گریه کرد و گفت: «راست می‌گویی این منبر پدر توست؛ نه منبر پدر من». ممکن بود کسانی تصور کنند، امام حسین(علیه السلام) در مجلس عمومی به دستور پدر بزرگوارش چنین گفته باشد، برای رفع این توهم امیرالمومنین(علیه السلام) از میان مجلس برخاست و با صدای بلند فرمود: «به خدا قسم، گفته حسین از ناحیه من نیست»، عمر نیز قسم یاد کرد و گفت: «یا اباالحسن راست می‌گویی، من هرگز شما را در گفته فرزندت متهم نمی‌کنم». او خوب می دانست که حسین(علیه السلام) در دامان چه کسی پرورش یافته است و نمونه این اعتراض ها را از جانب مادر او نیز دیده بود.
زینب (سلام الله علیها) دختر بزرگوار فاطمه (سلام الله علیها) نیز با کرامت و شجاعتی که از مادر فرا گرفته بود، بعد از عاشورا پیام شهیدان را زنده نگاه داشت و در مجلس یزیدیان با شکوه و ابهت به پاسداری از خون شهدا پرداخت. با وجودی که عزادار و مصیبت‌زده بود، هرگز در جایگاه ضعف قرار نگرفت و در بیان حوادث کربلا فرمود: «ما رأیتُ الاّ جمیلاً: جز زیبایی چیزی ندیدم».
منبع: سایت پرسمان دانشجويی
افزودن نظر جدید