«تنزين گياتسو» مشهور به دالايي لاماي چهاردهم در خانواده اي کشاورز و پر جمعیت در ششم جولای 1935 میلادی در روستایی به نام تاکتسر واقع در استان «آمدو» در شمال شرقي تبت متولد شد. تبتي ها بر اين اعتقادند که بعد از در گذشت یک دالايي لاما (به معني اقيانوس خرد)، دالايي لامای بعدي تجسم اوست و همه آن ها تجسم يافته و تناسخ هاي بوداي مهر ( بودای بزرگ ) اند. از همین جهت است که برای دالایی لاما قداست ویژه ای قائلند و درک حضور او را فیضی بزرگ می دانند. دالايي لاماي چهاردهم از دو سالگي (يعني 4 سال بعد از درگذشت دالايي لاماي سيزدهم) شايسته مقام دالایی لامایی شناخته شد و تاکنون این منصب را داراست.
هنگامي که در سال 1949 چين به تبت حمله کرد، دالايي لاما با صدهاتن از مريدانش به هند گريخت و دولت تبت را در تبعید تشکیل داد و بعدا توانست غیر از زعامت دینی ، زعامت سیاسی را هم بدست گیرد.
مسافرت ها
دالايي لاما مسافرت هاي فراواني به کشورهاي ديگر داشته است. بيش از 60 مسافرت رسمي در کارنامه وي ثبت شده است. وی در همين مسافرتها در دانشگاه ها و موسسات بين المللي به سخنراني پرداخته است. اعطاي جوايزات متعدد و مدرک افتخاري (بيش از 50 دکتراي افتخاري) از طرف نهادهاي مطرح علمي و بين المللي به دالايي لاما از جمله مواردي است که کمتر رهبر مذهبي به چنين رکوردي دست يافته است. وي هم اکنون استاد افتخاري دانشگاه موري امريکاست.
ادعاي صلح طلبي دالايي لاما به گونه اي افراط گرایانه است که وي با اعدام صدام که فردي جاني و متجاوز بوده و در طول 2 دهه جان صدها تن را گرفت مخالفت کرد.
برنده جایزه نوبل
دالايي لاما در سال 1989 برنده جايزه صلح نوبل شد. امروزه اعطاي جايزه صلح نوبل بيشتر صبغه سياسي پيدا کرده است، چرا که افرادي همچون انورسادات، جيمي کارتر، شيرين عبادي، محمد البرادعي، ميخائيل گورباچف و يا سردمداران رژيم اسرائيل همچون شيمون پرز، اسحاق رابين در بين برندگان صلح نوبل يافت مي شوند. در حقيقت دالايي لاما از اين جهت که در برابر چين مواضع سياسي غیر هم سو دارد و غربي ها می توانند به عنوان حربه اي عليه چين از او استفاده کنند در اين انتخاب نقش داشته است.
اعطای مدال کنگره آمریکا به او
در شهريور 1385 خبر اعطاي مدال طلاي کنگره امريکا براي اولين بار به يک فرد خارجي ( دالایی لاما ) باعث تعجب افکار عمومي در جهان شد. دالايي لاما تاکنون بارها شیفتگي و نزديکي خود به رژيم صهيونستي را اظهار نموده است. وي با شعار صلح گرايي چند مسافرت رسمي به اسرائيل داشته است و رسما در مقابل ديوار ندبه در اورشليم به اداي احترام و نيايش پرداخته است.
داعیه دار صلح
وی در بسیاری از مجامع بین المللی در باب صلح جهانی و ضرورت آشتی بین ملت ها سخن گفته و تلاش می کند دین بودا را به عنوان مکتبی که می تواند صلح و مهر را در جهان حاکم کند به دیگر ملت ها معرفی کند. وی خود را منادی صلح می داند و سهیم شدن با دیگران و هم احساس شدن با دیگران را جزء ماموریت های خود می داند. البته این همدردی چنان در روح وی نفوذ کرده که علاقمند است دیگران را در درد و رنج هم شریک گرداند. شاید به همین جهت است که در مورد خود ميگويد:
«براي من سهيم شدن با ديگران کار آساني است. فقط اشکال کارم اين است که رازهاي ديگران را نميتوانم حفظ کنم. به عنوان مثال ممکن است در جمعي در مورد مسائل سري بحثي صورت گيرد ومن بلافاصله اين مطالب رادر برابر ديگران مطرح کنم»
آثار او
1. کتاب عشق و همدردي
2. هنر شادمانگي
3. زندگي در راهي بهتر
4. کتاب خرد
5. کتاب کوچک ژرف انديشي
6. کتاب کوچک عقل و خرد

کتاب هایی که در نقد این شخص نوشته شده :

1. کاووشی در معنویت های نوظهور - شریفی دوست

2.نقد معنویت دالایی لاما - شریفی دوست

3.نگرشی بر اندیشه های دالایی لاما - دکتر فعالی

4.آشنایی با دالایی لاما عارف سازمان سیا - اسلام تایمز

برگرفته و اضافات ازمطلب نقد دالایی لاما حمزه شریفی دوست : امیرحسین اسفندیاری